Οι δυνατότητες της εξωτερικής πολιτικής μιας χώρας είναι ευθέως συνδεδεμένες  με την ισχύ της. Οχι μόνο την στρατιωτική ασφαλώς. Η μεταπολεμική Γερμανία δεν είχε αξιόλογες ένοπλες δυνάμεις, αυτό όμως δεν την εμπόδισε να είναι κυρίαρχη χώρα στην Ευρώπη. Ούτε η μεταπολεμική Ιαπωνία διαθέτει στρατό της προκοπής, αλλά κανένας στην Απω Ανατολή δεν διανοείται να κάνει κάτι ερήμην της. Υπάρχει η οικονομική ισχύς, η βιομηχανική, η ενεργειακή, η ιστορικο-πολιτισμική.

Η Ισπανία δεν διαθέτει στρατιωτικές βάσεις στη Λατινική Αμερική, αλλά κάθε ισπανόφωνη χώρα του νότιου αμερικάνικου ημισφαιρίου νιώθει την ανάγκη να δίνει λογαριασμό για τις κινήσεις της στους σημερινούς κοινοβουλευτικούς διαδόχους τού άλλοτε πανίσχυρου ισπανικού θρόνου. Η Βρετανία έχει πάψει από δεκαετίες να είναι η κραταιή αυτοκρατορία, πλην όλα τα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας των χωρών της Κοινοπολιτείας είναι κατ’ ευθείαν συνδεδεμένα με το Φόρεϊν Όφις. Η Ρωσία διαφήμιζε ως τώρα ότι διαθέτει πανίσχυρο στράτευμα, ο μύθος αυτός καταργήθηκε στο πεδίο της Ουκρανίας. Εχει όμως πενήντα τρύπες στην γη της και σωλήνες που ξεβράζουν αέριο προς κάθε κατεύθυνση. Αυτό το μέρος της ισχύος της δεν θα καταπέσει εύκολα.

Όταν η οικονομική, βιομηχανική, ενεργειακή, τεχνολογική και πολιτιστική ισχύς συναντώνται και με την στρατιωτική ισχύ, τότε μπορούμε να μιλάμε για υπερδυνάμεις. Με μια ακόμα προϋπόθεση. Η ίδια η χώρα πρέπει να είναι σχετικά πολυάνθρωπη, να διαθέτει επαρκές δικό της ανθρώπινο δυναμικό. Το Ισραήλ ας πούμε διαθέτει όλα τα παραπάνω, πλην της επαρκούς έκτασης και πληθυσμού. Είναι υπολογίσιμο, δεν είναι υπερδύναμη. Ο ισχυρός περιχαρακώνει τον χώρο του και τα τοπικά του συμφέροντα, αλλά ως εκεί που φτάνει το πάπλωμα του. Η υπερδύναμη δικαιούται να διατυπώνει αξιώσεις για ζώνες ζωτικών της συμφερόντων και πέραν της επικράτεια της.

Οι Αμερικανοί διαθέτουν την συνολική ισχύ για να έχουν ζώνες ζωτικών συμφερόντων στον Αραβικό κόσμο, στη Μεσόγειο, στην Απω Ανατολή, στην Ευρώπη. Οι Γάλλοι και οι Βρετανοί επίσης, αλλά σαφώς κατώτερα και λιγότερο από τους γιάνκηδες. Οι Ρώσοι μπήκαν σε ευθεία αντιπαράθεση με όλον τον δυτικό κόσμο, προσπαθώντας να περιχαρακώσουν μια λωρίδα ζωτικών συμφερόντων τους γύρω απ’ τα σύνορα τους. Στην φαρέτρα τους οι ενεργειακοί πόροι και τα πυρηνικά τους. Οι Κινέζοι, παρά το τερατώδες μέγεθος τους, σήμερα μόνο οικονομικά παρεμβαίνουν στον πλανήτη. Σωρεύουν στρατιωτική ισχύ, κάποια στιγμή αυτή θα εκδηλωθεί, αλλά επί του παρόντος ούτε την γειτονική τους Ταϊβάν δεν μπορούν να φοβίσουν στα σοβαρά. Οι Ινδοί είναι ακόμα μέσα στο αυγό τους κι ας πήραν την πρωτιά σε πληθυσμό στον πλανήτη. Εχουν μια οικονομική πορεία που η συνολική ισχύ τους θα εκδηλωθεί μετά το 2050.

Η Τουρκία, είτε ως σχεδιασμό είτε ως φαντασίωση, προσπαθεί να πλασαριστεί σε αυτό το γκρουπ των χωρών με μεγεθυμένη ισχύ. Η Ελλάδα δεν μπορεί (ακόμα κι αν ήθελε) να παίξει σε αυτό το γκρουπ. Η Τουρκία θεωρεί αυτοδίκαιο δικαίωμα της να κάνει ένα άλμα πάνω από τα νότια ελληνικά νησιά και να διαμοιράζει θαλάσσιο χώρο με την Λιβύη, ως να μην υπάρχει άλλη χώρα ανάμεσα τους. Η Ελλάδα θα ήταν αδύνατο να αποτολμήσει κάτι τέτοιο, δεν αποτελεί ούτε πραγματική ούτε κατά φαντασία περιφερειακή δύναμη, με ζωτικά συμφέροντα πέραν της γεωγραφικής της επικράτειας.

Κατά τούτα, η Ελλάδα δικαιούται και το κάνει να περιχαρακώνει στρατιωτικά τον εθνικό της χώρο, είναι όμως φύσει και θέσει αδύνατο να προβάλει ικανή ισχύ ώστε να επηρεάσει, πόσο μάλλον να καθορίσει τους εξοπλισμούς άλλων χωρών. Οι ΗΠΑ μπορούν να πείσουν την Σουηδία ή την Φινλανδία να αποκηρύξουν την Ρωσία και να μπουν κάτω από την στρατιωτική ομπρέλα του ΝΑΤΟ.  Η Ρωσία θεωρεί αυτονόητο δικαίωμα της να μην επιτρέψει στην Ουκρανία να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα μπορεί να αγοράσει όσα όπλα θέλει και να γίνει όσο επικίνδυνη επιθυμεί υπερασπιζόμενη την επικράτεια και τα εθνικά της συμφέροντα. Δεν είναι όμως σε θέση να μπλοκάρει την πώληση όπλων στην Τουρκία, είτε από τις ΗΠΑ, είτε από την Ευρώπη. Είναι θέμα ισχύος. Όποιος δεν το καταλαβαίνει, απλώς δεν καταλαβαίνει τον (άδικο) κόσμο στον οποίον βρεθήκαμε να ζούμε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News