Το τρίχρονο αγοράκι που έχασε τη ζωή του μετά τη φρικτή κακοποίηση που υπέστη από τη μητέρα του, έφερε ακόμα μια φορά στην επιφάνεια το ζήτημα της παιδικής κακοποίησης. Λίγες μέρες μετά, μια ακόμη σχετική υπόθεση δημοσιοποιήθηκε, με μια δωδεκάχρονη από το Αλιβέρι που αποκάλυπτε, μέσα από έκθεσή της στο σχολείο, ότι οι γονείς της την κακοποιούν.

Τα τελευταία αυτά περιστατικά ήρθαν να προστεθούν σε ένα θλιβερό κατάλογο με άλλα, που κατά καιρούς βλέπουμε σε ειδήσεις. Ο κατάλογος είναι μακρύς, αλλά όχι τόσο όσο θα ήταν αν γνωστοποιούνταν όλα τα περιστατικά παιδικής κακοποίησης της διπλανής πόρτας. Θα έλεγε κανείς ότι το διαδίκτυο βοηθάει πλέον ώστε να τα μαθαίνουμε, και ως ένα βαθμό είναι σωστό, αλλά η αλήθεια είναι ότι βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Αν δούμε το βάθος του, θα ανατριχιάσουμε.

Αρκεί να διαβάσουμε τα στοιχεία του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού που λένε ότι τουλάχιστον 4.000 παιδιά κακοποιούνται σοβαρά ετησίως και ότι περισσότερα από εκατό πεθαίνουν και αλλά τόσα καταλήγουν με σοβαρές αναπηρίες. Θέλετε κι άλλες δυσάρεστες διαπιστώσεις από επίσημα χείλη; Ερευνα του ΕΚΠΑ μας λέει ότι ένα στα δέκα παιδιά έως τριών ετών που φτάνουν στα παιδοχειρουργικά τμήματα των νοσοκομείων του ΕΣΥ, έχει υποστεί κακοποίηση. Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού και πάλι, τρία στα τέσσερα παιδιά ηλικίας 11 ως 16 ετών έχουν βιώσει σωματική βία τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους. Γιατί πολλοί γονείς, ακόμα και στις μέρες μας, αντιλαμβάνονται τη βία ως μέσο πειθαρχίας, κάτι που παραδέχονται και οι ίδιοι.

Πάνω από 20.000 περιστατικά κακοποίησης παιδιών συμβαίνουν γύρω μας και στη συντριπτική τους πλειονότητα παραμένουν στο σκοτάδι. Μιλώντας με ειδικούς, καταλαβαίνει κανείς γιατί συμβαίνει αυτό. Οταν θύτης είναι ο γονιός ή συγγενικά πρόσωπα, πρώτου βαθμού συνήθως, ο δεσμός εμπιστοσύνης και οικειότητας στέκεται εμπόδιο στην αποκάλυψη της κακοποίησης που ενδεχομένως θα μπορούσε να κάνει ένα παιδί σε τρίτους, όπως έγινε για παράδειγμα με τη μαθήτρια στο Αλιβέρι.

Μόνο με κρατική μέριμνα μπορεί να υπάρξει μια αποτελεσματική στρατηγική αντιμετώπισης του προβλήματος και φυσικά, πρόληψη, όπως υπάρχει σε άλλες χώρες, όπου οι κοινωνικές υπηρεσίες στέκονται σαν ένας μεγάλος αδελφός πάνω από τις οικογένειες, από τη γέννηση ακόμα ενός παιδιού, στέλνοντας κοινωνικούς λειτουργούς και άλλους ειδικούς στο κατώφλι κάθε σπιτιού.

Εμείς τι κάνουμε; Πώς ελέγχουμε και εντοπίζουμε την παιδική κακοποίηση; Εχουμε ένα νεοσύστατο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Αναρωτιέται κανείς ποια η στρατηγική του σε σχέση με το θέμα στην πράξη, και κυρίως, στην πράξη της πρόληψης. Μετά το τραγικό συμβάν με το κακοποιημένο τρίχρονο στο Ηράκλειο, η υπουργός Σοφία Ζαχαράκη ανέφερε σε άρθρο της ότι από τις αρχές του 2024 έχουν νομοθετήσει ως κυβέρνηση ειδικό ακαταδίωκτο για τους επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή µε παιδιά και ενημερώνουν ή καταγγέλλουν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος κάποιου παιδιού.

Παράλληλα, από το 2022, σε όλους τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, όπως και στα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών, η κυρία Ζαχαράκη αναφέρει ότι έχουν προβλέψει και έχουν ορίσει υπεύθυνους προστασίας ανηλίκων, στους οποίους μπορεί οποιοσδήποτε να απευθυνθεί, αν διαπιστώσει ότι ένα παιδί έχει σημάδια κακοποίησης ή παραµέλησης.

Πολύ θετικά όλα τα παραπάνω, αλλά ποια είναι η πολιτική μας για όσα διαδραματίζονται πίσω από τις κλειστές πόρτες; Εκεί συνωστίζονται χιλιάδες ανήλικα θύματα. Αν δεν χτυπήσει το κοινωνικό κράτος την πόρτα αυτών των σπιτιών, τα θύματα θα συνεχίσουν να είναι θύματα και να βιώνουν μια καθημερινότητα βίας, με συνέπειες που μπορεί να τα οδηγήσουν εκεί που οδήγησαν τον μικρό Αγγελο στο Ηράκλειο Κρήτης.

Στο ίδιο άρθρο, της υπουργού, αναφέρεται ότι εντός των επόµενων μηνών θα ξεκινήσει από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης το Εθνικό Σύστηµα Καταγραφής και Παρακολούθησης Περιστατικών Κακοποίησης Ανηλίκων. Ο σκοπός του θα είναι η καταγραφή ενδείξεων κακοποίησης και η προστασία των ευάλωτων παιδιών, ώστε η Πολιτεία συντεταγμένα να γνωρίζει ποια παιδιά βρίσκονται σε κίνδυνο και να μπορεί προληπτικά να δράσει για να τα προστατεύσει.

Το πρόβλημα είναι ότι είμαστε στο «θα ξεκινήσει», στο «προσεχώς», ενώ θα έπρεπε να μιλάμε για πράγματα που έχουν ξεκινήσει εδώ και χρόνια. Και εδώ δεν φταίει μόνο ένα υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, αλλά μια γενικότερη στάση του κράτους απέναντι σε τέτοιους είδους θέματα, η οποία χαρακτηρίζεται από ολιγωρία και προχειρότητα.

Ειλικρινά, δεν ξέρεις από πού να ξεκινήσεις και πού να τελειώσεις. Από τον ελλιπή έλεγχο και το αδύναμο σύστημα εντοπισμού κακοποιημένων παιδιών; Από τη μετέπειτα διαχείρισή τους, στην οποία το ίδρυμα φιλοξενίας παραμένει μονόδρομος, ενώ στον υπόλοιπο κόσμο υιοθετούν εναλλακτικές μορφές φιλοξενίας γιατί το ίδρυμα θεωρείται χώρος επαναθυματοποίησης; Ακόμα και η διαδικασία δικανικής κατάθεσης στη χώρα μας είναι τραγικά αργή και βασανιστική. Ενα παιδί πρέπει να καταθέσει 14 φορές κατά μέσο όρο, αντί για μία φορά, που είναι και το λογικό.

Ωραίες οι ανακοινώσεις υπουργών και αρμοδίων εκ των υστέρων, αφού κάποιο περιστατικό κακοποίησης παιδιού έχει σοκάρει την κοινωνία, αλλά ο μηχανισμός κοινωνικής πρόνοιας μπάζει από παντού. Και όσο το κοινωνικό κράτος αργεί να μπαλώσει τα κενά, τόσο μεγαλώνουν τα νούμερα των ανήλικων θυμάτων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News