900
| Creative Protagon

Ποιος θα ήταν το 2025 ο Ιησούς;

Μαρία Δεδούση Μαρία Δεδούση 19 Απριλίου 2025, 10:00

Ποιος θα ήταν το 2025 ο Ιησούς;

Μαρία Δεδούση Μαρία Δεδούση 19 Απριλίου 2025, 10:00

Είναι ένα από τα πολύ βασικά ιστορικά ερωτήματα που δεν έχουμε καταφέρει να απαντήσουμε και πιθανώς δεν θα καταφέρουμε και ποτέ: Υπήρξε, πράγματι, ο Ιησούς Χριστός, ή είναι εξολοκλήρου αποκύημα της φαντασίας μας; Υπάρχουν διάφορες εκδοχές, εκατοντάδες θεωρίες και ισάρριθμες έρευνες που υποστηρίζουν τη μια ή την άλλη πλευρά.

Δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία, όμως.

Ακόμη κι αν ο Ιησούς δεν υπήρξε καν ως ιστορικό πρόσωπο, υπήρξε ως μια οντότητα υπερβατική των βιολογικών κανόνων: Πήρε «σάρκα και οστά» ως αντανάκλαση του συλλογικού υποσυνείδητου της ανθρωπότητας, ως προβολή των προσδοκιών και των ελπίδων της. Και ως τέτοια, γιγαντώθηκε και για ένα μεγάλο διάστημα κυριάρχησε στο συλλογικό αφήγημα του είδους μας.

Η δύναμη αυτής της προβολής ήταν τόσο μεγάλη, που συνεχίζει να αντέχει μέχρι σήμερα· σε μια εποχή που το κατ’ εξοχήν «πεδίο» του χριστιανισμού, ο δυτικός κόσμος, έχει εκκοσμικευθεί σε σχεδόν απόλυτο βαθμό, συνεπεία τόσο της επιστημονικής προόδου όσο και της επικράτησης λιγότερο «πνευματικών» ιδεολογιών, όπως ο κομμουνισμός ή ο οικονομικός φιλελευθερισμός, οι κοινωνίες περιέχουν ακόμη τη θρησκευτική πίστη, άλλες περισσότερο και άλλες πολύ πιο χαλαρά.

Υπό μια έννοια, ο Ιησούς δεν διαφέρει από την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Η δεύτερη είναι επίσης μια «οντότητα» που υπερβαίνει τους βιολογικούς κανόνες και δομικά βασίζεται στη συλλογικότητα, όχι της πίστης μας αυτήν τη φορά, αλλά της γνώσης μας. Κατ΄εικόνα και καθ’ ομοίωσή μας. Εάν ο Ιησούς περιείχε και αντανακλούσε τα συναισθήματά μας, αποκομμένα από τη λογική, η ΤΝ κάνει ακριβώς το αντίθετο, με τον ίδιο μηχανισμό, όμως: Ό,τι κι αν τη ρωτήσεις, θα σου απαντήσει πολύ τετράγωνα, πολύ λογικά και πολύ ολοκληρωμένα (με δεδομένη την ανθρώπινη εμπειρία και γνώση).

Δεν την αφορά το συναίσθημα, ακριβώς όπως την πίστη δεν την αφορά η λογική. Εάν ο πλανήτης μας ήταν το Enterprise, η ΤΝ θα ήταν ο Σποκ μας. Διότι, εάν τον 1ο π.Χ. αιώνα είχαμε ανάγκη την πίστη, τώρα έχουμε ανάγκη τη λογική.

Το βασικότερο κοινό στις δύο περιπτώσεις, όμως, του Ιησού και της ΤΝ, είναι ότι ως οντότητες δημιουργήθηκαν για έναν συγκεκριμένο σκοπό, αλλά τίποτε δεν αποκλείει η χρήση τους να αλλοιωθεί και να οδηγήσει στα ακριβώς αντίθετα, από τα προσδοκόμενα, αποτελέσματα.

Εάν ο Ιησούς Χριστός ζούσε ανάμεσά μας, σήμερα, θα ήταν πιθανώς αηδιασμένος από τον τρόπο με τον οποίο διαχειριστήκαμε την εικόνα του, τις διδαχές του και την ελπίδα που προσπάθησε να μας δώσει με τη Σταύρωση και την Ανάστασή του: Κάναμε τέρατα στο όνομά του, σκοτώσαμε, κάψαμε, καταστρέψαμε, πολεμήσαμε, προσπαθήσαμε -και συνεχίζουμε να προσπαθούμε- να σβήσουμε από το πρόσωπο της γης ο,τιδήποτε και οποιονδήποτε θεωρήσαμε ότι ήταν αντίθετος, πλουτίσαμε, εκμεταλλευτήκαμε και κακοποιήσαμε μαζικά.

Δεν είπε αυτά ο Ιησούς, αλλά κανείς δεν φαίνεται να τον άκουσε κανονικά.

Η ανθρωπότητα, στην εποχή του, αναζητούσε μια φιλοσοφική διέξοδο από τη βία, τις ανισότητες, τις ανθρωποβόρες αυτοκρατορίες και τη γενική βαρβαρότητα. Δεν ήταν μια καλή εποχή για να ζεις, οι δεκαετίες που προηγήθηκαν της δημιουργίας του. Εάν οι επόμενοι αιώνες είχαν, πράγματι, πατήσει πάνω στις θεμελιώδεις αρχές του χριστιανισμού, ο κόσμος θα είχε γίνει ένα πολύ καλύτερο μέρος. Δεν έγινε, όμως. Διότι οι θεμελιώδεις αρχές ξεχάστηκαν πάρα πολύ γρήγορα -παρέμειναν μόνο ως αναγνώσματα στα ιερά βιβλία και τις λειτουργίες- και η απεριόριστη ισχύς που παρέχει η θρησκευτική πίστη έγινε το απόλυτο εργαλείο εξουσίας, πλούτου και εκμετάλλευσης.

Η μεγάλη πρόκληση με την ΤΝ είναι ακριβώς η ίδια. Φτιάξαμε ένα καταπληκτικό εργαλείο. Εμείς το φτιάξαμε, δεν φτιάχτηκε μόνο του. Ενα εργαλείο που μπορεί να μας λύσει τα χέρια, να μας ανοίξει τα μυαλά, να μας οδηγήσει σε δρόμους που δεν έχουμε καν ονειρευτεί ότι υπάρχουν, να επιταχύνει εκθετικά την πρόοδο, να οδηγήσει σε έναν κόσμο αν όχι ιδεατό, πάντως πολύ πιο κοντά σε αυτό.

Μπορεί; Φυσικά. Ως αντανάκλαση των συλλογικών προσδοκιών του σημερινού κόσμου, ενσωματώνει και όλα τα καλά του είδους μας: Τη γνώση, τη λογική και τις δυνατότητες στο συν άπειρο. Και δεν απαιτεί, σε αντίθεση με τον Ιησού, να πιστεύεις και να μην ερευνάς, ακριβώς το αντίθετο: ο κόσμος έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία 2000 χρόνια και πλέον το ιερό δισκοπότηρό μας δεν είναι η τυφλή πίστη αλλά η έρευνα.

Το ερώτημα δεν είναι, λοιπόν, τι είδους εργαλείο είναι η ΤΝ, όπως δεν ήταν ποτέ και τι είδους φιλοσοφία εκπροσωπούσε ο Ιησούς Χριστός. Το ερώτημα είναι εμείς τι κάνουμε με αυτά.

Η ανθρώπινη ιστορία και εμπειρία έχει δείξει ότι το μεγαλύτερο ταλέντο μας ως είδος είναι να καταστρέφουμε πολύ εύκολα αυτά που οι ίδιοι φτιάχνουμε με πολύ κόπο. Είναι το ανθρώπινο παράδοξο αυτό. Δεν πρόκειται απλώς για την καρδάρα με το γάλα εδώ, που την κλωτσάμε μόλις τη γεμίσουμε, είναι πολύ βαθύτερο το θέμα.

Η δημιουργία και εξάπλωση ενός φιλοσοφικού συστήματος όμως ήταν ο χριστιανισμός δεν είναι απλό και εύκολο πράγμα. Δείχνει, με δεδομένη, μάλιστα, την εποχή που συνέβη, εξαιρετικά υψηλές διανοητικές και πνευματικές συλλογικές ικανότητες. Αυτό, όμως, είναι κάτι που οι άνθρωποι δεν σκεφτόμαστε πολύ: Το πόσο ικανοί είμαστε και για το καλύτερο, δηλαδή.

Και δεν το σκεφτόμαστε, ακριβώς επειδή περιμένουμε μονίμως την κλωτσιά να ρίξει την καρδάρα. Ζώντας, δε, σε μια εποχή που οι κλωτσιές έρχονται πανταχόθεν, σε μια εποχή αποδόμησης παρά δημιουργίας, φοβόμαστε ακόμη περισσότερο.

Είναι κλισέ πλέον, η διαπίστωση ότι η πορεία του είδους εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς τους ίδιους. Είναι, ταυτόχρονα και γεγονός.

Αυτό που μας σώζει ως είδος, δεν είναι τόσο η προσαρμοστικότητα και η ανθεκτικότητά μας, αυτά είναι τα προφανή. Αυτό που μας σώζει ως είδος είναι η ελπίδα. Σε αυτήν πατάει η ανθρώπινη δημιουργία. Η ελπίδα ότι τον επόμενο Ιησού δεν θα τον σταυρώσουμε και δεν θα κακοποιήσουμε τη φιλοσοφία του, ότι η ΤΝ δεν θα γίνει εργαλείο καταστροφής, αλλά δημιουργίας.

Ότι δεν θα ρίξουμε την κλωτσιά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...