Με έναν πρόχειρο υπολογισμό, περίπου μισό εκατομμύριο συμπατριώτες μας είναι εγγεγραμμένοι ως μέλη πολιτικού κόμματος. Ενδεχομένως να υπάρχουν και κάποιοι που είναι μέλη σε δύο ή και σε τρία κόμματα, αλλά θα πρόκειται για ειδικές, σχεδόν παθολογικές, περιπτώσεις. Χονδρικά, σχεδόν το 10% όσων προσέρχονται στις κάλπες στις εθνικές εκλογές φέρεται να διατηρούν άμεση σχέση με πολιτικό κόμμα.

Παλαιότερα ήταν πολύ περισσότεροι, ειδικά στις δύο πρώτες δεκαετίες της Μεταπολίτευσης, όταν σε κάθε γειτονιά υπήρχαν τοπικές οργανώσεις και οι κλαδικές έσφυζαν από μέλη με ενεργή συμμετοχή. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι οι τοπικές οργανώσεις ήταν, περίπου, κάτι ανάμεσα σε κομματικό γραφείο και καφενείο με εμφανείς αισθητικές επιρροές από συνδέσμους οργανωμένων οπαδών –σημαίες, φωτογραφίες του προέδρου, εκλογικές αφίσες κ.λπ.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και μετά, όταν η κοινωνία άρχισε να γίνεται πιο δυτική και πιο κυνική, οι τοπικές οργανώσεις κατέβασαν ρολά και η κομματική δράση εστιάστηκε σε επίπεδο νομού. Λογικό. Ο πολιτικός λόγος έφυγε από τα μπαλκόνια και μπήκε στα κανάλια. Σταδιακά η ανάγκη για μεγάλες συγκεντρώσεις ατόνησε, οι πολίτες απομακρύνθηκαν από τα κόμματα, δεν έβγαινε ούτε το νοίκι των καταστημάτων που στέγαζαν τις οργανώσεις. Είχε υποχωρήσει, άλλωστε, η πόλωση που εκδηλώθηκε στα 80s με τα πράσινα και τα γαλάζια καφενεία.

Για αυτό και τώρα το ερώτημα στέκει εμφατικό. Τι άνθρωποι είναι αυτοί που γράφονται στα κόμματα; Υπάρχουν, θα πείτε, εκείνοι που θέλουν να πολιτευτούν ή κινούνται από ιδιοτέλεια, προκειμένου να αυξήσουν τον δείκτη προσωπικής επιρροής στην τοπική κοινωνία και στη δουλειά τους. Αλλά πλέον η ιδιότητα του κομματικού μέλους δεν διατηρεί την αξία που είχε στα χρόνια του πρώτου ΠΑΣΟΚ. Πλέον εκλέγονται βουλευτές άνθρωποι που δεν είναι μέλη του κόμματος, ενώ συχνά η παρουσία στα κομματικά μητρώα λειτουργεί ανασταλτικά ως προς την επαγγελματική εξέλιξη, ειδικά στη δημόσια σφαίρα όπου αναζητείται ο φερετζές του «ακομμάτιστου». Υπάρχουν και εκείνοι που εγγράφονται προκειμένου να στηρίξουν σε κάποια κρίσιμη ψηφοφορία ένα δικό τους άνθρωπο. Ομως και αυτοί δεν ανήκουν στην πλατιά μάζα, στις δεκάδες χιλιάδες που έγιναν την Κυριακή μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και πιο πριν του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.

Τι είναι, λοιπόν, τα περισσότερα κομματικά μέλη; Νομίζω ότι διατηρούν με το κόμμα τη σχέση που έχουν οι οργανωμένοι οπαδοί με την ομάδα τους. Κάνουν ηχηρή δήλωση υποστήριξης, συμμετέχουν σε μία φούσκα με ομονοούντες και αισθάνονται ότι επηρεάζουν τα πράγματα, αν και αρκετοί από αυτούς συγκροτούν τον προσωπικό στρατό του προέδρου. Βλέπουν τα στελέχη όπως οι φίλαθλοι τους παίκτες, θα απαιτήσουν μία selfie και ενδεχομένως κάτι παραπάνω. Ο φίλαθλος ζητάει φανέλα, το κομματικό μέλος κάνα μικρό ρουσφέτι. Αυτοί που κάνουν δουλειές, από κυλικείο γυμναστηρίου και πάνω, παίζουν σε άλλο επίπεδο.

Συχνά τα μέλη του κόμματος τυγχάνουν αντικείμενο άγριας εκμετάλλευσης, προσφέροντας μη αμειβόμενη εργασία στο κόμμα ή στον προεκλογικό αγώνα του στελέχους. Υποτίθεται ότι θα μπορούσαν να συγκροτήσουν κάτι σαν think tank για την παραγωγή προγραμματικού έργου και πολιτικής σκέψης. Ναι, καλά… Το χειρότερο που μπορεί να τους συμβεί είναι να νομίζουν ότι συμμετέχουν στην εξέλιξη των πραγμάτων, ότι είναι παράγοντες πολιτικής ζύμωσης που γεννά σκέψη και έργο. Αχ και να έδιναν κάτι από την αγνότητά τους σε αυτούς που βρίσκονται πιο ψηλά…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News