Το Φόρουμ των Δελφών, με μια διαδρομή 10 ετών, έχει εξελιχθεί σ’ ένα σταθερό σημείο συνάντησης των ανθρώπων της οικονομίας και της πολιτικής, όπου μέσα σε λίγες ώρες κάνεις τις χειραψίες ενός έτους. Οι διάδρομοι του Φόρουμ δεν ενδείκνυνται για εμβριθείς συναντήσεις, αλλά για γρήγορες συναναστροφές και ανανέωση υποσχέσεων «να τα πούμε αναλυτικά στην Αθήνα». Διευκολύνουν επίσης τη δημιουργία μιας επιφανειακής πρώτης επαφής που με τη σειρά της αποτελεί τη βάση για μια επόμενη -πιο ουσιαστική επικοινωνία, η οποία όμως θα έχει το εφαλτήριο «όπως είπαμε και στους Δελφούς».

Στο φετινό ραντεβού στο βουνό, βρέθηκαν αισθητά λιγότεροι συμμετέχοντες σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, λόγω του περιορισμού των διαθέσιμων χώρων του Φόρουμ κυρίως στο ξενοδοχείο Αμαλία, εξαιτίας των επισκευών στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών. Αυτό βεβαίως έκανε πιο βιώσιμη και ουσιαστική τη συμμετοχή όσων τα καταφέραμε να ανεβούμε στους Δελφούς και δεν χρειάστηκε να κάνουμε χιλιόμετρα πέρα – δώθε από πάνελ σε πάνελ. 

Αυτή η ανακούφιση ήταν και ένα από τα θέματα ανάλαφρης συζήτησης, μεταξύ των συμμετεχόντων, μαζί με τα βραδινά δρώμενα στα πάρτυ της Αράχοβας. 

Όμως όταν η συζήτηση έφτανε στα πιο ουσιαστικά, τόσο στα πηγαδάκια όσο και στα πάνελ υπήρχε ένας πρωταγωνιστής, παρά το ότι δεν ήταν παρών. Στο σημείο που βρισκόταν το κέντρο του αρχαίου κόσμου, το πραγματικό επίκεντρο ήταν τώρα  ο Ντόναλτ Τραμπ, οι αποφάσεις του, οι ανακολουθίες του, οι αλλοπρόσαλλές πολιτικές του που δημιουργούν παγκόσμιες αναταράξεις σε καταιγιστικό ρυθμό. 

Κοινός παρονομαστής όλων ήταν η ανησυχία, καθώς το θολό τοπίο δυσκολεύει τον στρατηγικό σχεδιασμό χωρών και επιχειρήσεων. Η οικονομία, εξάλλου, αγαπά τη σταθερότητα και αυτή την περίοδο η σταθερότητα μοιάζει περισσότερο με ανεμοδείκτη. 

Όποια και αν ήταν καταγωγή των συνομιλητών μου το συμπέρασμα έμοιαζε με το ότι δεν μπορούμε να βγάλουμε εύκολα άκρη. Οι Αμερικανοί δεν έχουν καταλάβει ακόμα τι συμβαίνει και που πηγαίνει η χώρα τους. Οι Ευρωπαίοι δεν βρίσκουν ακόμα μια κοινή συνισταμένη ως προς την απάντηση στον τυφώνα Τραμπ. Και οι Ασιάτες μοιάζουν να έχουν μια πιο εμπεδωμένη σιγουριά ότι στο τέλος όλα θα βρουν τον δρόμο τους. Μάλλον όμως αυτό είναι και θέμα κουλτούρας. 

Οι διαπιστώσεις του στυλ «πρέπει να δείξουμε ψυχραιμία» ακούγονταν περισσότερο με ευχολόγιο παρά με στρατηγική. Διότι το ευμετάβλητο των δεδομένων δεν επιτρέπει τη χάραξη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής. 

Κρατάω, ωστόσο, όσα μου είπε σε μια συζήτηση, που διοργάνωσε το Martens Centre, μια από τις μεγάλες προσωπικότητες της σύγχρονης Ευρώπης. Η Βίβιαν Ρέντινγκ επιχείρησε να προβλέψει τις εξελίξεις με βάση δύο δεδομένα: την ιστορία της Ευρώπης, η οποία έχει αποδείξει ότι η κινητήριος δύναμή της είναι οι κρίσεις, και κάποια πρώτα ενθαρρυντικά δεδομένα, όπως ότι σε συνθήκες πίεσης καταφέρνουμε να σπάμε τα ταμπού. Το έκαναν για παράδειγμα οι Γερμανοί που παρέκαμψαν το διαβόητο συνταγματικό φρένο για το χρέος , ενώ επίσης συλλογικά οι ευρωπαίοι κάναμε το πρωτοφανές να χρηματοδοτήσουμε από κοινού την άμυνά μας. Η Ρέντιγκ κατέληξε στην εκτίμηση ότι θα τα καταφέρουμε να προχωρήσουμε καθώς τα εμπόδια είναι αυτά που κινούν την ιστορία και μας βγάζουν από τη ζώνη ασφάλειας και ευκολίας. 

Η αλήθεια είναι ότι στην βολή της σταθερότητας κανένας δεν είναι αποφασισμένος να κάνει υπερβάσεις κι έτσι εγκλωβιζόμαστε στα μικρά αγνοώντας τη μακρά πορεία. 

Γράφω αυτό το κείμενο, καθώς το δελφικό τοπίο επιστρέφει στην αιώνια αταραξία του. Τα θηριώδη SUV εγκαταλείπουν τους στενούς δρόμους του χωριού. Τα γκρι μπλε κοστούμια αποσυρόμαστε σιγά – σιγά αφήνοντας το ανοιξιάτικα χρώματα να ανακαταλάβουν τον ιστορικό αυτό τόπο. 

Ισως, τελικά, μέσα στη ρευστότητα των γεωπολιτικών εξελίξεων και τις αναταράξεις που προκαλούν οι ηγέτες τύπου Τραμπ, να αξίζει να αναζητήσουμε πυξίδα όχι μόνο στις προβλέψεις των ειδικών, αλλά και στη σοφία των αρχαίων, που έδωσαν στους Δελφούς παγκόσμιο κύρος.

Τα Δελφικά Παραγγέλματα, χαραγμένα στο μαντείο του Απόλλωνα, παραμένουν διαχρονικά υπενθυμίσεις ευθύνης και μέτρου: «Γνώθι σαυτόν», «Μηδέν άγαν», «Καιρόν γνῶθι». Να γνωρίζεις τον εαυτό σου, να μην υπερβάλλεις, να κατανοείς τον σωστό χρόνο. Σοφίες απλές, που όμως ίσως να είναι ό,τι πιο επίκαιρο έχουμε σήμερα.

Διότι στην εποχή των υπερβολών, της πόλωσης και της αβεβαιότητας, καλούμαστε να θυμηθούμε ότι η σταθερότητα δεν χαρίζεται∙ κατακτιέται με σύνεση, με αυτογνωσία και με επίγνωση του ιστορικού «καιρού». Και οι Δελφοί, αν μη τι άλλο, ήταν το κατάλληλο μέρος για να το θυμηθούμε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News