Κάποια μέλη του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να απαντήσουν ευχαρίστως στο διαδικτυακό ερωτηματολόγιο του Κασσελάκη, πιστεύοντας ότι με τις λακωνικές υποδείξεις τους συμμετέχουν στην αναγέννηση του κόμματος. Κάποιοι άλλοι πιθανότατα να το απορρίψουν περιφρονητικά ως προσβολή ή ένα ακόμα κακόγουστο επικοινωνιακό τέχνασμα του ανίδεου αρχηγού.

Ανεξάρτητα από τις αντιδράσεις τους, ο απτόητα αισιόδοξος Κασσελάκης επιχειρεί να παρασύρει το κόμμα του σε νέο γήπεδο, όχι τόσο πολιτικό, όσο ποδοσφαιρικό. Ο ίδιος ενεργεί όπως ο προπονητής μιας τελματωμένης ποδοσφαιρικής ομάδας, την οποία πρέπει να οδηγήσει από τις διαδοχικές ήττες σε κάποια νίκη επιτέλους, ώστε να δικαιωθεί που την ανέλαβε τόσο παράτολμα, αψηφώντας τις κακές προγνώσεις για το μέλλον της.

Γύρω από μια παρόμοια προσπάθεια με στόχο την αντιστροφή τού σχεδόν χαμένου παιχνιδιού περιστρέφεται η δημοφιλής τηλεοπτική σειρά «Τεντ Λάσο». Ο αμετάπειστα ήπιος, εξοργιστικά καλοδιάθετος και ανιαρά παιχνιδιάρης αμερικανός προπονητής Τεντ Λάσο επιφορτίζεται με τον άχαρο ρόλο να σώσει μια αποτυχημένη αγγλική ποδοσφαιρική ομάδα από την υποβάθμιση και να την κάνει πάλι νικηφόρα.

Κανείς δεν πιστεύει ότι θα πετύχει κάτι τέτοιο, ούτε καν τα καταπτοημένα μέλη της ομάδας, ούτε οι αγανακτισμένοι οπαδοί της. Η φαινομενικά χαλαρή προσωπικότητα και η ασχετοσύνη (στα μάτια τους) του Τεντ Λάσο τούς εξοργίζει. Στο πέρασμά του, η λέξη  «μ…ς» ξεπετάγεται από το στόμα τους αυθόρμητα, καθώς η αποτυχία του θεωρείται αναπότρεπτη και οι μέθοδοί του βλακώδεις.

Ωστόσο αυτοί δεν κατανοούν την στρατηγική του προπονητή, που ξεδιπλώνεται αβίαστα και παιχνιδιάρικα, όπως και τα αφελή αστειάκια του με όλους όσοι τον χλευάζουν κατάφωρα. Βασικό στοιχείο, να αλλάξει τα συναισθήματα, τους στόχους και τη συμπεριφορά τους, όχι ως αρχηγός αλλά ως παιχνιδοποιητής. Απομονώνω τρία στοιχεία.

Πρώτον, δίνει φωνή στους άφωνους, τους αφασικούς, ενώ σιγάζει τους φωνακλάδες ή, αλλιώς, ενδυναμώνει τους παραγκωνισμένους και παραμερίζει τους εγωκεντρικά κυρίαρχους. Σε μια επίφαση άμεσης δημοκρατίας η ασυμμετρία αυτή αρχίζει να ρυθμίζεται με απαρχή ένα κουτί παραπόνων. Σε αυτό οι παίκτες καλούνται να ρίχνουν ανώνυμα ή επώνυμα τα παράπονα και τις υποδείξεις σχετικά με την ομάδα και τις συνθήκες της ζωής τους.

Δεύτερον, ο Λάσο αντιλαμβάνεται ότι οι μυστήριοι και καταστροφικοί τραυματισμοί των ποδοσφαιριστών προέρχονται από την προληπτική πίστη τους ότι το δωμάτιο μασάζ είναι καταραμένο λόγω κάποιου «κακού» συμβάντος που το σημάδεψε. Αποφασιστικά, αυτός ξορκίζει το κακό τελετουργικά, σβήνοντας το κακό παρελθόν. Καλεί, δηλαδή, τους παίκτες να πετάξουν σε έναν σκουπιδοτενεκέ το πιο πολύτιμο αντικείμενο που δένει τον καθένα τους με το παρελθόν.

Ολα αυτά τα αναμνηστικά πυρπολούνται μαζί και η κατάρα λύνεται, καθώς οι ποδοσφαιριστές και ο χώρος απελευθερώνονται από το παρελθόν, που προκαλούσε την κακοτυχία. Τρίτον, απομονώνονται τα ακραία στοιχεία. Οσοι παίκτες δεν καταφέρνουν να απαλλαγούν από τις ακρότητές τους και, κυρίως, τον αχαλίνωτο εγωισμό τους, πέφτουν σε δυσμένεια και παραμερίζονται.

Ετσι η ομάδα ομογενοποιείται, οι συγκρούσεις μεταξύ συμπαικτών παύουν. Η οργή –το πηγαίο και επιθετικό χαρακτηριστικό του αρχηγού της ομάδας– απεγκλωβίζεται από τις εσωστρεφείς διαμάχες,  μεταδίδεται στους συμπαίκτες ευεργετικά και στρέφεται στους αντιπάλους, που επιτέλους χάνουν.

Οι κινήσεις του Κασσελάκη αποκαλύπτουν μια ανάλογη μέθοδο. Με το ερωτηματολόγιο προς τα μέλη, όσο αφελές, ακόμα και γραφικό κι αν φαντάζει αυτό, ένα ψηφιακό «κουτί παραπόνων», περιμένει τις προτάσεις τους, τις οποίες κανείς αρχηγός ως τώρα δεν ζήτησε. Ενάντια στην ακατάσχετη πολυφωνία των εγωκεντρικών στελεχών, επιτέλους, αποκτούν φωνές και μάλιστα χορωδιακές, τα μέλη του κόμματος.

Επιτέλους, οι απόψεις τους γίνονται ακουστές και φτάνουν στα ορθάνοιχτα Κασσελακικά αυτιά παρασυρμένες από το αμεσοδημοκρατικό αεράκι. Το καταβαραθρωμένο ηθικό τους ανυψώνεται. Μια νέα δύναμη τους μεταγγίζεται μέσα από την αισιοδοξία του αρχηγού, διαποτίζοντάς τους ζωογόνα ως αντίδοτο για την τοξική κομματική ήττα.

Μέσα από τις ερωτήσεις πιθανότατα εκμαιεύεται η πολυπόθητη για τον Κασσελάκη απάντηση. Ναι, τα μέλη επιθυμούν όσο τίποτα την αλλαγή της κομματικής ταυτότητας. Αυτά θέλουν να αποφύγουν μια νέα ήττα, αφού προηγουμένως απαλλαγούν από τις ιδεολογικές αλυσίδες τους παρελθόντος, εκσφενδονίζοντάς τες στον φλεγόμενο σκουπιδοτενεκέ της ιστορικής λήθης. Επιτέλους οι ξεμαγεμένοι συριζαίοι μπορούν να γίνουν πιο κεντρώοι, χωρίς να καταδιώκονται από εκδικητικά αριστερά φαντάσματα.

Φυσικά, τα ακραία στελέχη, όπως ο Πολάκης, σπρώχνονται επιδέξια προς την έξοδο, εκτός αν εναρμονιστούν με την κεντροαριστερή ατμόσφαιρα και αποδείξουν πόσο ικανοί είναι για πολιτικές αβρότητες. Ακόμα και ένας ακόμα διαμελισμός του κόμματος –όπως η διαφαινόμενη ήττα της ποδοσφαιρικής ομάδας– δεν δείχνει να ταράζει τον Κασσελάκη.

Ενα τέτοιο τραγικό συμβάν λειτουργεί συμβολικά και συνταρακτικά, προοιωνίζοντας την αναγέννηση μετά την εκμηδένιση. Τι πιο ζωογόνα εμπειρία για ένα κόμμα; Ετσι ένας ομοιογενής και εξαγνισμένος ΣΥΡΙΖΑ με κεντρώο φρόνημα μπορεί να κυλήσει σαν κομματική μπάλα εξουσίας προς το πολιτικό τέρμα,  βάζοντας γκολ στον Μητσοτάκη.

Βέβαια, η πολιτική είναι το στοιχείο που αραιώνει τόσο ώστε σχεδόν να χάνεται από ένα τέτοιο εγχείρημα, στο οποίο κυριαρχεί το παιχνίδι. Ομως ο παιχνιδοποιητής-προπονητής Κασσελάκης δεν χρειάζεται ιδιαίτερα ένα τέτοιο συστατικό στη μεταμορφωτική συνταγή του. Το σημαντικότερο για αυτόν, όπως και για τον Τεντ Λάσο, είναι να ξυπνήσει στους Συριζαίους τα κατάλληλα συναισθήματα, που θα τους εκτινάξουν προς τη νίκη.

Εξάλλου, προκαλώντας τις επιθυμητές συγκινησιακές αντιδράσεις, μπορεί να πετύχει, όχι μόνο την κατάλληλη διαμόρφωση και εξημέρωση των πιο ατίθασων μελών του κόμματος, αλλά και να ανταγωνιστεί με επιτυχία τα ΤikΤokικά βίντεο και τις τηλεοπτικές σειρές. Αυτά παραμερίζουν την πολιτική ειδησεογραφία κερδίζοντας πόντους στον αγώνα για προσέλκυση προσοχής, επειδή δονούν συναισθηματικές χορδές που οι πολιτικοί όλο και λιγότερο καταφέρνουν να αγγίξουν.

Ισως ο Κασσελάκης να φανεί πιο επιδέξιος σε κάτι τέτοιο. Η ζυγαριά των εντυπώσεων αρχίζει να βαραίνει προς την πλευρά των δημοφιλών αφηγημάτων που μεταγγίζουν στο κοινό τους μια δύναμη, τάχα αμεσοδημοκρατική, που τους αφαιρεί η αποχυμωτική καθημερινότητα.

Βέβαια, δεν εννοώ ότι το Κασσελακικό σχέδιο αντιγράφει εκείνο του φιλμικού πρωταγωνιστή. Πιθανότερο είναι να ανεβάζει ο Κασσελάκης, συνειδητά η ασυνείδητα, στη δημόσια σφαίρα τη δική του κωμικοτραγική σειρά, μετατρέποντας το κόμμα του σε ποδοσφαιρική ομάδα, αφού αναλαμβάνει ο ίδιος τον απαιτητικό ρόλο τού φαινομενικά ήπιου, αλλά κατά βάθος ζόρικου προπονητή, που πρόκειται να κάνει το θαύμα.

Για να το καταφέρει αυτό, πρέπει πρώτα να ανυψώσει το διαλυμένο ηθικό των μελών, ενδυναμώνοντάς τους με αμεσοδημοκρατικές ενέσεις και συνάμα τσακίζοντας τα ενοχλητικά εγώ τους. Παράλληλα, αφαιρεί μεθοδικά το επίστρωμα της πολιτικής ιδεολογίας από το κόμμα, σαν ξεραμένες φλούδες από ένα μαραγκιασμένο φρούτο. Ετσι μπορεί να το μεταμορφώσει σε ορεκτικό, προσιτό για τα μέλη του κόμματος που λαχταρούν να το διαμορφώσουν, πριν το χωνέψουν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News