Στον γάμο μας οι τρεις φωτογράφοι ήταν περισσότεροι από τους παριστάμενους που ήταν δυο όλοι κι όλοι. Μα «Πάλι, πάλι, πάλι», όπως και άδει ο Λευτέρης Πανταζής στο σουξέ του καλοκαιριού, έτσι θα παντρευόμουνα. Θυμάμαι το κάθε τι, με βαθιά συγκίνηση. Το μόνο απωθημένο ήταν ότι δεν λάβαμε δώρα. Και εκείνα τα χρόνια στους γάμους λάμβαναν πολλά πολλά δώρα. Κουτιά και κουτιά! Ανοιγαν οι νύφες για μέρες και μέρες. Ένα σωρό χρήσιμα και περισσότερα άχρηστα, να μην σου μετρήσω, πόσα και πόσα όμοια.

Με θυμάμαι μικρή να συνοδεύω την μάνα μου στην Ερμού. Μόνο την Ερμού είχε η Αθήνα για δώρα. Ακόμα κι αν το κατάστημα δεν ήταν στην Ερμού, «Θα κατεβούμε στην Ερμού» το προσδιόριζες. Ήταν μια ολόκληρη ημερήσια «τελετή» που κατέληγε για τυρόπιττα στον «Άριστον» (από το 1910) στην οδό Βουλής. ΑΚΡΟΝ ΙΛΙΟΝ ΚΡΥΣΤΑΛ φίρμα εγγύηση για δώρα γάμου. Το κρύσταλλο πήγαινε σύννεφο. Ασήκωτα βάζα, μπολ για κέρασμα πτι φουρ, σετ ποτήρια, τασάκια… Με επιπλέον κρυστάλλινη «βέργα» να σβήνει το τσιγάρο πατώντας το με αυτή… Εξτραβαγκάνζα! Γέμιζαν κάτι άθλια «σύνθετα» με ένα σωρό βλακείες. Για ακόμα δε «Κάτι πιο καλό!» πρόσφερες ασημικά. Μπολ για ξηρούς καρπούς -κυρίως στραγάλια με σταφίδα-, βάζα σαν για νεκροκρέβατο, κορνίζες. Βόγκαγαν τα σπίτια ανούσιες σαχλαμάρες.

Μανούλα μου πόσο σ΄ευχαριστώ που διέσωσες την αισθητική μας αιωνίως! Το πιο χρηστικό δώρο, για εκείνα πάντα τα χρόνια μιλώντας, ήταν σερβίτσιο πιάτων. Αλλά λάμβαναν δέκα. Πόσα πια σερβίτσια! Το σπίτι και όλη η οικοσκευή ήταν ευθύνη των γονιών. Οι καλεσμένοι ανελάμβαναν το έρμο αισθητικό κομμάτι. Με τα μάτια τού σήμερα δημιουργούσαν σπίτια κενοτάφια. Τίποτα χρηστικό. Τραγωδία. 

Κάποια στιγμή εισήχθησαν από την Άπω Ανατολή και τα κλουαζονέ (Cloisonne). Αρχαία κινέζικη τεχνική που δόξαζε τα χρώματα σμάλτου σε μικρές μπρούτζινες επιφάνειες σαν κυψέλες μέλισσας. «Εκεί σε θέλω κάβουρα να περπατάς στα κάρβουνα!» έτερον λαϊκόν άσμα. Τι φοντανιέρες με καπάκι, τι ανθοδοχεία υπερμεγέθη! Αλλάξανε τον αδόξαστο των σπιτιών. Και τότε ξεπετάχτηκε το πρώτο χρηστικό αντικείμενο. Το μίξερ! Λάμβαναν οι νεόνυμφοι γύρω στα 10-15 μίξερ. Πόσα μίξερ! Και οι κουμπάροι έβαζαν την τηλεόραση!  Στα ανώτατα δε οικονομικά επίπεδα άρχισε να παίζει και η τέχνη. Πίνακες. Τοπία, πολλά τοπία αλλά και βουκολικά θέματα εις ανάμνηση του χωριού που χάθηκε αλλά αιωνίως έμεινε. Ο Επαμεινώνδας Θωμόπουλος, για παράδειγμα, έδινε ρέστα. Αργότερα ένα αντίγραφο Φασιανού ήταν must. Τονίζω το αντίγραφο.

Πέρασαν τα έρμα τα χρόνια… Άλλαξε ο κόσμος… Κάποτε, πολλά χρόνια «Κάποτε» ξεπετάχτηκαν οι πρώτοι λογαριασμοί τραπέζης επί προσκλητηρίου. Πρώτη γενιά καταθετών. Να λέμε την αλήθεια… Ηταν δίκαιο και έγινε πράξη. Αλλά… Πω, πω ντροπή! Πω πω αμηχανία! Κάπως σαν να έλιωνε η περηφάνια εκατέρωθεν. «Ας όψεται η ανάγκη» (πέσαμε και στην οικονομική κρίση) και η βολή, το τακτοποιούσες. Αμήχανη διαδικασία. 

Πήρε χρόνια να φύγουν αυτά τα συναισθήματα από την παλιά γενιά. Αν, έφυγαν ποτέ… Κάπως, σαν να το πας και να μην σε πάει. Ευτυχώς οι νεότεροι είναι πιο πρακτικοί και λογικοί και κυρίως τα σπίτια… Αυτό κι αν είναι «Ευτυχώς» με κεφαλαία γράμματα!… Τα σπίτια είναι πια για να τα ζούνε οι άνθρωποι. Ένα σωρό χαζά έφυγαν!

Στους λογαριασμούς πολλοί νοιώθουν την ανάγκη μιας εξήγησης συμμετοχής. Μ’ αρέσει πολύ αυτό. Αναφέρουν ένα ταξίδι, έναν λόγο συγκεκριμένο. Πολύ μ’ αρέσει. Συμμετέχεις στη χαρά προσμονής τους, για το κάτι «μεγάλο» τους, συμμετέχεις στο «Αξέχαστό» τους. Το τονίζω αυτό γιατί έμμεσα καμαρώνω την ευαισθησία, την ευγένεια, το τακτ (ντεμοντέ λέξη) αυτών των ανθρώπων, το ότι κρατάνε προσχήματα.

Για να συντομεύσουμε το χρονογράφημα… Είδα στο διαδίκτυο την πρόσκληση γάμου των Στέφανου-Τάιλερ και την αναφορά τους για κατάθεση χρημάτων ως δώρο. Ψιλοσφίχτηκα. Πρακτικό είναι αλλά… Αυτός που «Δεν χρειάζεται να δουλέψουμε για την υπόλοιπη ζωή μας για να ζήσουμε»… Ούτε τόσο δα προσχήματα; Θα μπορούσε, για παράδειγμα,  να κατευθύνει τους καλεσμένους στην εξόφληση του δανείου σπουδών του συζύγου του Τάιλερ (όπως είχε εμφανιστεί ως απλήρωτο στο «πόθεν έσχες» του). Θα μπορούσε… Πολλά θα μπορούσε. Άστα, μωρέ! Αδίσταχτα χρόνια… Αδίστακτες συμπεριφορές…

ΥΓ Δεν αναφέρω λέξη περί απλήρωτων της «Αυγής». Επιτρέψτε μου να πιστεύω ότι η «Αυγή» αυτοκτόνησε εδώ και χρόνια. Όταν καμάρωσε για τον τίτλο «Σας γαμώ το Χάρβαρντ », Ιούλιος 2016. Αλλά αυτό αφορά άλλο χρονογράφημα.           

        

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News