Την ώρα που το Μέγαρο Μαξίμου προσπαθούσε με φυγή προς τα εμπρός να ξεπεράσει μια ακόμα κρίση, αυτή που προκάλεσε η αποπομπή του βουλευτή Ανδρέα Πάτση και τα στοιχεία για τον βίο και την πολιτεία του, συνεργάτες του Πρωθυπουργού άνοιγαν το ημερολόγιο. Τις τελευταίες ημέρες μελετούν τις δημοσκοπήσεις και ακτινογραφούν όλες τις Κυριακές, από τον Μάρτιο και μετά. Και ορισμένοι εξ αυτών εισηγούνται οι διπλές εκλογές στη χώρα μας να έχουν ολοκληρωθεί πριν από τις κάλπες στην Τουρκία.
Οι προεδρικές εκλογές στην Τουρκία, αν γίνουν στην ώρα τους και ο Ερντογάν δεν αποφασίσει ένα πρωί να τις φέρει πιο μπροστά, είναι προγραμματισμένο να διεξαχθούν την Κυριακή 18 Ιουνίου του 2023. Στην Ελλάδα, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η πρώτη κάλπη που θα στηθεί με την απλή αναλογική είναι εξαιρετικά πιθανό να μην οδηγήσει σε σχηματισμό κυβέρνησης. Αν στον χρόνο της νέας προεκλογικής περιόδου –μετά την πρώτη κάλπη– συνυπολογίσει κανείς και τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών, η χώρα μπορεί να παραμείνει με υπηρεσιακή κυβέρνηση και έναν πρωθυπουργό προερχόμενο από το δικαστικό σώμα, ακόμη και επί ενάμισι μήνα.
Αν προσθέσει κανείς και τις ημέρες που θα απαιτηθούν για να ορκιστεί η νέα κυβέρνηση –εφόσον προκύψει από τις δεύτερες εκλογές με ενισχυμένη αναλογική– και για να καθίσουν στις καρέκλες τους οι νέοι υπουργοί, τότε ο χρόνος αυξάνεται σε δύο μήνες. Οσοι εισηγούνται ότι η χώρα πρέπει να είναι έτοιμη δια παν ενδεχόμενο, υποστηρίζουν ότι οι πρώτες εκλογές στην Ελλάδα θα πρέπει να γίνουν τουλάχιστον δύο μήνες πριν από τις προγραμματισμένες εκλογές στην Τουρκία.
Και το δια παν ενδεχόμενο αφορά τόσο την πιθανότητα ο Ερντογάν να επιδιώξει την όξυνση με την Ελλάδα ως προεκλογικό όπλο για να συσπειρώσει τους οπαδούς του, όσο και τη ρευστότητα που είναι πιθανό να ακολουθήσει στη γειτονική μας χώρα μετά από τη δική της εκλογική διαδικασία – με δεδομένο ότι τόσο σύμμαχοι όσο και ανταγωνιστές του Ερντογάν υπερθεματίζουν σε επιθετικές κορώνες κατά της Ελλάδας.
Από αρχές Μαρτίου στον πυρετό των εκλογών
Αν, με βάση το σκεπτικό που αναπτύσσεται, απαιτείται μια χρονική «ζώνη ασφαλείας» δύο τουλάχιστον μηνών πριν από τις τουρκικές εκλογές, ώστε να μη βρεθεί ένας δικαστικός-υπηρεσιακός πρωθυπουργός αντιμέτωπος με τον Ερντογάν, τότε οι πρώτες εκλογές θα πρέπει να γίνουν ακόμη και πριν το Πάσχα, που το 2023 πέφτει στις 16 Απριλίου. Επομένως, οι εκλογές με απλή αναλογική θα μπορούσαν να διεξαχθούν ακόμη και την Κυριακή 2 Απριλίου. Με βάση αυτό το σενάριο, η κυβέρνηση έχει τέσσερις μήνες κυβερνητικού έργου μπροστά της, καθώς από τις αρχές Μαρτίου η χώρα θα βρίσκεται στον πυρετό των εκλογών. Βεβαίως, τον τελικό λόγο έχει ο Πρωθυπουργός, που φέρεται να μην έχει καταλήξει ακόμη στην τελική του απόφαση.
Τι λένε οι πολίτες
Στις δύο τελευταίες δημοσκοπήσεις, της Marc για τον ΑΝΤ1 και της Pulse για τον ΣΚΑΪ, οι πολίτες αξιολογούν ως βασικό πρόβλημα την ακρίβεια και τα ενεργειακά, ανησυχούν για τις σχέσεις με την Τουρκία και δείχνουν να επιζητούν την πολιτική σταθερότητα. Στη δημοσκόπηση της Marc, το 65,2% των πολιτών θεωρεί αρκετά ή και πολύ πιθανό ένα θερμό επεισόδιο με την Τουρκία, ενώ σε αυτήν της Pulse το 73% ανησυχεί από μέτρια έως πολύ για τα ελληνοτουρκικά θέματα και τη στάση της Τουρκίας.
Για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, που συνδέονται με την εργαλειοποίηση του όλου ζητήματος από την πλευρά της Τουρκίας, το 87,5% των ερωτηθέντων απάντησε στην έρευνα της Marc ότι η στάση της κυβέρνησης πρέπει να παραμείνει «όπως είναι σήμερα» ή και να γίνει «πιο αυστηρή», ενώ μόλις το 8,1% ανέφερε ότι πρέπει να είναι «λιγότερο αυστηρή». Και μεταξύ των οπαδών του ΣΥΡΙΖΑ, ένα ποσοστό που αθροιστικά φτάνει το 82,4% ζητεί την ίδια (20,7%) ή και πιο αυστηρή (61,7%) στάση στο Προσφυγικό.
Σε ό,τι αφορά την πρόθεση ψήφου, η διαφορά ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ ήταν 8,7% στην έρευνα της Marc και 7,5% στην έρευνα της Pulse, ενώ η δεύτερη δημοσκοπική εταιρεία μέτρησε και το ποσοστό των πολιτών που επιθυμούν αυτοδύναμες κυβερνήσεις ή κυβερνήσεις συνεργασίας. Η έρευνα έδειξε ότι το 47% επιθυμεί «αυτοδύναμη κυβέρνηση ενός κόμματος» και το 35% «κυβέρνηση συνεργασίας περισσότερων κομμάτων». Είναι ενδιαφέρον ότι και στις τάξεις των φίλων του ΣΥΡΙΖΑ, ποσοστό 35% προτιμά μια αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Εμπλοκή και καλή… ανάταση
Περνώντας στο επίπεδο των σχέσεων μεταξύ των κομμάτων, η εμπλοκή που ενισχύει το σενάριο οι πρώτες κάλπες να μην οδηγήσουν σε κυβέρνηση παραμένει ως είχε. Τίποτα δεν έχει αλλάξει. Μετά τις υποκλοπές, το ΠΑΣΟΚ δεν συζητά συνεργασία με την ΝΔ, η οποία έχει στρατηγική αυτοδυναμίας στις δεύτερες κάλπες. Και ο Τσίπρας ξεκαθάρισε και στο δελτίο του ΣΚΑΪ αυτή την εβδομάδα ότι αν δεν είναι πρώτο κόμμα, δεν ενδιαφέρεται για «κυβέρνηση των ηττημένων» —αυτό που ο Μητσοτάκης αποκάλεσε «τερατογένεση». Μας μένει ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο οποίος θα συζητούσε ακόμη και το ενδεχόμενο να ξαναγίνει υπουργός Οικονομικών, μόνο όμως στο πλαίσιο μιας συμφωνίας προ των εκλογών με τον Τσίπρα, που όμως δεν φαίνεται «ζεστός»…
Επομένως, λύση στην εμπλοκή δεν φαίνεται να υπάρχει και το διαφαινόμενο αδιέξοδο της απλής αναλογικής ενισχύει τα επιχειρήματα όσων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για όσα μπορεί να φέρει η ακυβερνησία σε μια περίοδο που ο Ερντογάν θα ανεβάζει στροφές για τις δικές του εκλογές.
Αν δεν αλλάξει κάτι, το συμπέρασμα είναι ότι οι ευχές για Καλή Ανάσταση είναι πλέον πολύ πιθανό να συνοδευτούν από το αθεράπευτο κλισέ των πολιτικών αρχηγών για «ανάταση» της χώρας – σε μια ηλεκτρισμένη περίοδο απανωτών εκλογών, με έντονη πόλωση και αβεβαιότητα, που θα διέλθει «ανάμεσα» στο κοκορέτσι και τον οβελία.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News