Απέναντι στη Σταματίνα Τσιμτσιλή του Alpha o Αλέξης Τσίπρας πρότεινε μια κυβέρνηση ανοχής που είναι αντίθετη σε οποιαδήποτε έννοια ομαλής διακυβέρνησης. Και μάλιστα από ένα καπρίτσιο. Διότι είναι πια στα όρια του καπρίτσιου αυτό που πρότεινε, για να μην πάμε σε δεύτερες εκλογές, ένα μήνα και κάτι μετά την 21η Μαΐου. 

Ο  αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ είπε την Τρίτη ότι «υπάρχουν πολλοί τρόποι για να στηριχθεί μια κυβέρνηση, είτε με τη συμμετοχή κάποιου σε αυτή, είτε και με την ανοχή του».

Αν ρωτήσεις εκατό πολίτες τι σημαίνει κυβέρνηση ανοχής ή, αλλιώς, κυβέρνηση μειοψηφίας, το πιθανότερο είναι ότι οι 95 θα απαντήσουν ότι δεν ξέρουν και ότι το ακούνε για πρώτη φορά.

Αν σε αυτούς τους εκατό ανθρώπους υπήρχε ένας συνταγματολόγος θα μπορούσε να εξηγήσει, όσο πιο απλά γίνεται, τα εξής:

Η κυβέρνηση ανοχής ή μειοψηφίας, παρότι είναι ξένη προς την πολιτική μας κουλτούρα προβλέπεται ως δυνατότητα από το Σύνταγμα. Το Αρθρο 84 του Συντάγματος, «Εμπιστοσύνη της Βουλής – αρχή της δεδηλωμένης», προβλέπει στην παράγραφο 6 ότι «πρόταση εμπιστοσύνης δεν μπορεί να γίνει δεκτή, αν δεν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, η οποία όμως δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερη από τα δύο πέμπτα του όλου αριθμού των βουλευτών».

Τι σημαίνει πιο απλά αυτή η διατύπωση; Ο,τι αν ο κ. Τσίπρας (λχ. σε συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ και τον κ. Βαρουφάκη) εμφανιστεί στη Βουλή και ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης χωρίς να έχει εξασφαλισμένες 151 ψήφους, μπορεί όντως να τη λάβει «από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών». Αρκεί δηλαδή να υπερψηφίσουν την κυβέρνησή του τουλάχιστον 120 βουλευτές και να απέχουν από την ολομέλεια την ώρα της ψηφοφορίας —κατόπιν συνεννόησης προφανώς— ένα ή περισσότερα κόμματα.

Επομένως, με βάση το Σύνταγμα μπορεί να κυβερνήσει τη χώρα μια κυβέρνηση που δεν διαθέτει 151 βουλευτές (την απόλυτη πλειοψηφία επί του συνόλου των 300 βουλευτών), αλλά 140, 130 ακόμη και 120 (όχι πάντως κάτω από 120), αν κατά τη διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης έχει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων στην αίθουσα. Αν για παράδειγμα την κρίσιμη ημέρα κάποια μέλη της Εθνικής Αντιπροσωπείας προτιμήσουν να πάνε να πιουν έναν καφέ ή να κάνουν μια βουτιά στη θάλασσα —έρχεται και καλοκαίρι.

Πώς κυβερνάς όμως;

Τυπικά, λοιπόν, η κυβέρνηση μειοψηφίας μπορεί μια χαρά να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης. Το ερώτημα είναι πώς μπορεί να κυβερνήσει. Θεωρητικώς μπορεί να κυβερνήσει ψηφίζοντας τα νομοσχέδια με τον ίδιο τρόπο που έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης, δηλαδή με πλειοψηφία επί των παρόντων βουλευτών και συμφωνημένη αποχή του κόμματος ή των κομμάτων που παρέχουν εμμέσως τη λεγόμενη «ψήφο ανοχής» (που δεν αποτελεί βεβαίως ψήφο με την κυριολεκτική έννοια).

Από τα παραπάνω είναι προφανές ότι κανένα νομοσχέδιο μιας τέτοιας κυβέρνησης δεν περνάει από τη Βουλή χωρίς να συμφωνήσουν και αυτοί που απέχουν επί τούτου. Επομένως, με βάση όσα πρότεινε ο κ. Τσίπρας θα πρέπει διαρκώς να εξασφαλίζει τη συγκατάθεση όχι μόνο των κυβερνητικών του εταίρων αλλά και του κόμματος/κομμάτων που δεν θα εμφανίζονται στη Βουλή την ώρα της ψηφοφορίας ακριβώς για να μπορεί να περνάει κάθε νομοσχέδιο με λιγότερες από 151 θετικές ψήφους.

Επιπλέον, η «Αχίλλειος πτέρνα» της κυβέρνησης ανοχής ή μειοψηφίας, περιγράφεται στο ίδιο άρθρο του Συντάγματος (Αρθρο 84) που εξηγεί και το πώς μπορεί να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης η οποιαδήποτε κυβέρνηση. Σε αυτό αναφέρεται το εξής: «Πρόταση δυσπιστίας γίνεται δεκτή, μόνο αν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών». Αυτό σημαίνει ότι μια κυβέρνηση μειοψηφίας που τη στηρίζουν λιγότεροι από 151 βουλευτές (πχ. 140) είναι ανά πάσα στιγμή ευάλωτη απέναντι σε μια πρόταση δυσπιστίας. Διότι η πρόταση δυσπιστίας απαιτεί 151 βουλευτές. Και η κυβέρνηση έπεσε…

Ο Γιάνης Βαρουφάκης ή ακόμη και ο Κυριάκος Βελόπουλος (στον -υποθετικό πάντα- ρόλο των άτυπων εταίρων που στηρίζουν δια της ανοχής/αποχής μια κυβέρνηση όπως αυτή που προτείνει ο κ. Τσίπρας —το ΚΚΕ το αποκλείει) θα ελέγχουν απολύτως τις αποφάσεις αλλά και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Γιατί θα πρέπει να απέχουν συντονισμένα ώστε να περνούν τα νομοσχέδια, ενώ αν διαφωνήσουν μπορούν να υπερψηφίσουν μια πρόταση δυσπιστίας της αντιπολίτευσης και να ρίξουν την κυβέρνηση. Πρόκειται επομένως για μια καραμπινάτη συνταγή αστάθειας και ακυβερνησίας.

Ο κ. Τσίπρας κατέφυγε προφανώς σε αυτή μετά το άνοιγμα της ψαλίδας από τη ΝΔ που αποτυπώνουν οι δημοσκοπήσεις αλλά και τις αντιδράσεις που προκάλεσε η ανακίνηση του σχεδίου «Δήμητρα» από τον κ. Βαρουφάκη και οι διατυπώσεις περί κλεισίματος των τραπεζών και επιστροφής στη δραχμή. Ωστόσο με βάση τους συσχετισμούς που καταγράφονται αυτή τη στιγμή από τις δημοσκοπήσεις ένα τέτοιο σχέδιο είναι (πολύ) δύσκολο να υλοποιηθεί.

Ενα υποθετικό σενάριο

Για παράδειγμα, με βάση το σενάριο κατανομής εδρών στην κάλπη της απλής αναλογικής στη δημοσκόπηση της Pulse που παρουσίασε ο ΣΚΑΪ την Τρίτη (25/4), η ΝΔ λαμβάνει 116 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ 93, το ΠΑΣΟΚ 36, το ΚΚΕ 23, το ΜέΡΑ25 18 έδρες και η Ελληνική Λύση 14 έδρες. (Το σενάριο προβλέπει εξακομματική Βουλή με 8% για τα κόμματα εκτός Βουλής)

Για να σχηματιστεί κυβέρνηση ανοχής με ένα τέτοιο αποτέλεσμα κατανομής των εδρών υπάρχουν οι εξής (εντελώς θεωρητικές και υποθετικές) δυνατότητες:

-Υπερψήφισή της από τους 129 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ επί συνόλου 257 παρόντων (ή λιγότερων) βουλευτών την ώρα της ψηφοφορίας. Δηλαδή με αποχή τουλάχιστον 43 βουλευτών. Αυτό απαιτεί την αποχή βουλευτών και των τριών υπόλοιπων κομμάτων, ΚΚΕ, ΜέΡΑ25 και Ελληνική Λύση, κάτι που φαντάζει αδύνατο τη στιγμή αυτή.

-Υπερψήφιση της κυβέρνησης από τους 147 βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΜέΡΑ25 επί συνόλου 293 παρόντων (ή λιγότερων) βουλευτών την ώρα της ψηφοφορίας. Δηλαδή με αποχή τουλάχιστον 7 βουλευτών. Αυτό το σενάριο μπορεί -θεωρητικά πάντα- να υλοποιηθεί με αποχή από το ΚΚΕ ή την Ελληνική Λύση.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι το ΠΑΣΟΚ δεν έχει δώσει καμία ένδειξη ότι θα δεχόταν μια «κυβέρνηση μειοψηφίας», ενώ ο κ Βαρουφάκης έχει πει τη φράση «να μου κοπεί το χέρι από τον ώμο» για το ενδεχόμενο να συμπράξει με τον κ. Τσίπρα μετά τις εκλογές, χωρίς να έχει προηγηθεί προγραμματική συμφωνία προεκλογικά.

Κατόπιν τούτων είναι προφανές ότι η πρόταση του κ. Τσίπρα συνιστά μια επιλογή απελπισίας, ή καλύτερα ένα καπρίτσιο, για να μην γίνουν δεύτερες εκλογές.

ΥΓ. Την Τετάρτη, από το φόρουμ των Δελφών, ο κ. Τσίπρας έκανε μια ακόμη ασαφή παρέμβαση. «Η εναλλακτική για τη χώρα είναι ή να υπάρξει μια κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας, κατά βάση ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ, αν είναι πρώτο κόμμα, και στο ΚΙΝΑΛ, που βεβαίως είναι εφικτό αν βγαίνουν οι αριθμοί. Αν δεν βγαίνουν, και τα υπόλοιπα κόμματα της Αριστεράς, τα μικρότερα κόμματα, θα πρέπει να αναλάβουν ευθύνη. Η απλή αναλογική δεν έχει μόνο οφέλη, έχει και υποχρεώσεις, έχει και ευθύνες» σημείωσε αρχικά.

Και πρόσθεσε μια ακόμη πιο δυσανάγνωστη διατύπωση: «Και το ΚΚΕ, και το ΜεΡΑ25 που θα είναι -το ΚΚΕ σίγουρα θα είναι, το ΜέΡΑ25 δεν ξέρω αν θα είναι στη Βουλή την επόμενη μέρα-, αν υπολείπονται 5 – 10 βουλευτές για να έχουμε την πλειοψηφία που χρειαζόμαστε για να προχωρήσουμε μπροστά σε ένα σχέδιο προοδευτικής σύγκλισης, προγραμματικής σύγκλισης, θα πρέπει να πάρουν την ευθύνη αν θα στηρίξουν αυτή την κυβέρνηση ή αν θα ανοίξουν το δρόμο στον κ. Μητσοτάκη με απανωτές εκλογές και με περιπέτειες για τη χώρα να επανέλθει και να συνεχίσει αυτά τα οποία έκανε όλα αυτά τα τέσσερα χρόνια».

Παρότι ο ίδιος ο κ. Τσίπρας ισχυρίστηκε ότι ήταν «ξεκάθαρος» από τα παραπάνω δεν προκύπτει κάτι τέτοιο…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News