Απείχε πολύ ο Κώστας Σημίτης από το πρότυπο του έλληνα ηγέτη -κι όμως έγινε ένας από τους μεγαλύτερους. Δεν ήξερε να χαιρετάει από το μπαλκόνι –η Μαλβίνα Κάραλη έλεγε πως έμοιαζε να καθαρίζει τζάμια–, οι μισοί στο κόμμα του δεν τον ήθελαν, δεν έλεγε φράσεις που κινούσαν το αίσθημα και τα πλήθη. Κι όμως, επί των ημερών του, η Ελλάδα είχε όραμα: ήταν μια κοινωνία σε κίνηση.

Ηταν μια εποχή προσδοκιών. Με όλες τις αντιφάσεις της. Από την μια πλευρά ο Ακης Τσοχατζόπουλος, που λίγο έλειψε να γίνει Πρωθυπουργός (και παρέμεινε ο εσωκομματικός αντίπαλος του Σημίτη) και από την άλλη οι μεγάλοι εθνικοί στόχοι (ΟΝΕ, Κύπρος στην ΕΕ, Ολυμπιακοί Αγώνες) και τα μεγάλα έργα (Μετρό στην Αθήνα, Ριο-Αντίρριο, Αττική Οδός, αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος»).

Πέρα από το μισό ΠΑΣΟΚ και τον Ακη, όμως, απέναντι στον Κώστα Σημίτη υπήρχε και εκείνη η αντιπολίτευση της ΝΔ του Κώστα Αλ. Καραμανλή, που μολονότι βαυκαλιζόταν ότι κομίζει το νέο, αναμασούσε τα ρητορικά χαλίκια του παλαιοκομματισμού. Το ποιος ήταν στη σωστή πλευρά της πολιτικής Ιστορίας, το έδειξε η κοινωνία: στις εκλογές θρίλερ του 2000, οι πολίτες αύξησαν για πρώτη φορά το ποσοστό κόμματος που βρισκόταν στην εξουσία, χαρίζοντας στον Σημίτη μια δεύτερη τετραετία.

Ακολούθησε η μάχη των ταυτοτήτων. Απέναντι στον Σημίτη στάθηκαν ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος και ο Κώστας Καραμανλής, ο οποίος αντί να αναγνώσει στη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση την επιταγή μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής δημοκρατίας –που απαγορεύει στο κράτος να ρωτάει τον πολίτη ποιο είναι το θρήσκευμά του– επένδυσε στα μεσαιωνικά και βαλκάνια αντανακλαστικά της χώρας. Για ένα θέμα που ήταν αυτονόητος κανόνας δικαιωμάτων για ένα κράτος-μέλος της ΕΕ. Οπως ένα τέταρτο του αιώνα αργότερα η ισότητα στο γάμο…

Απέναντι στο όραμα και την κίνηση προς κάτι νέο, υπήρχε η αντιπρόταση της καθήλωσης και του παλαιοκομματισμού. Η αντιπολίτευση του Καραμανλή επένδυε στις αστοχίες, τα λάθη και τις αρνητικές πτυχές της εποχής (όπως τα φαινόμενα διαφθοράς) χωρίς να προτείνει τίποτα καινούργιο.

Στο τέλος, ο Σημίτης, «ο λογιστής με το μπλοκάκι» και την παρομοιώδη μεθοδικότητά του, πέτυχε όλους τους μεγάλους στόχους και παρέδωσε στον αντίπαλό του -να το χαρεί- το καλοκαίρι των Ολυμπιακών Αγώνων (αφού πρώτα είχε δώσει το δαχτυλίδι του ΠΑΣΟΚ στον Γιώργο Παπανδρέου).

Η είδηση του θανάτου του Κώστα Σημίτη είναι βέβαιο ότι θύμισε σε πολλούς την εποχή των προσδοκιών και τη ματαίωσή τους. Είναι καλό όμως να θυμόμαστε κι αυτούς που τον διαδέχθηκαν. Και χωρίς μπλοκάκι ούτε καν για τα στοιχειώδη (τις δαπάνες, τα έσοδα του κράτους και τον δανεισμό) προετοίμασαν με τα λάθη και την ανικανότητά τους την εποχή της χρεοκοπίας των μνημονίων.

Ενα μεγάλο κομμάτι του αισθήματος καθήλωσης αυτής της δεκαετίας οφείλεται στις βραδυφλεγείς συνέπειες της χρεοκοπίας για την οποία ευθύνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτοί που πήραν τη σκυτάλη από την εποχή των προσδοκιών και του Κώστα Σημίτη. Και ξαναβγήκαν τώρα στην επιφάνεια με αφορμή και πάλι τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα της χώρας. Αυτή όμως είναι η Ελλάδα. Το είχε πει κι αυτό κάποτε ο Σημίτης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News