Καθώς πληθαίνουν οι δημοσιεύσεις μελετών και αναλύσεων που προβάλουν την απειλή ενός νέου ψυχρού πολέμου μεταξύ των ΗΠΑ και Κίνας στο επίκεντρο του οποίου βρίσκονται οι ψηφιακές τεχνολογίες, πληθαίνουν και τα ερωτήματα για τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Ευρωπαϊκή Eνωση σε αυτή την πρωτόγνωρη κούρσα -ψηφιακών πλέον- «εξοπλισμών».

Χωρίς πρόθεση να υποβαθμιστούν οι αμιγώς στρατιωτικές εφαρμογές των νέων τεχνολογιών, οι τεχνολογίες αυτές αναδιαμορφώνουν σχεδόν ολόκληρο το φάσμα των βιομηχανικών αλλά και κοινωνικοπολιτικών δομών και διαδικασιών με πολλές θετικές αλλά και αρνητικές συνέπειες.

Μια αντικειμενική θεώρηση του σημερινού παγκόσμιου ψηφιακού οικοσυστήματος δείχνει την Ευρώπη να έχει μείνει πίσω σε αυτή την κούρσα.

Την τελευταία δεκαπενταετία η μάχη της επικράτησης σε ένα ψηφιακό τοπίο που, σχεδόν από τη φύση του, επιτρέπει στον εκάστοτε νικητή να «τα παίρνει όλα» έχει οδηγήσει στην ολιγαρχία των Αμερικανικών GAFAM τις οποίες συμπληρώνουν οι αντίστοιχοι κινεζικοί γίγαντες όπως οι Alibaba, Baidu και Tencent.

Και η Ευρώπη;

Μαζί με τα συγκριτικά μειονεκτήματα που έχουν αναλυθεί εκτενώς πρόσφατα όπως η δομική έλλειψη ευρωπαίων «πρωταθλητών», η εγγενής δυσκολία έγκαιρης μεταφοράς επιστημονικής γνώσης και τεχνολογίας στην αγορά και άλλα, διαθέτει παράλληλα η Ευρώπη και κάποια συγκριτικά πλεονεκτήματα τα οποία μπορεί και πρέπει να εκμεταλλευθεί;

Τα πλεονεκτήματα της Ευρώπης

Η απάντηση έρχεται μέσα από τον παραλληλισμό με το ρυθμιστικό πλαίσιο για το περιβάλλον στη θέσπιση του οποίου η Ευρώπη πρωτοστάτησε με αποτέλεσμα να έχει τώρα μια καλή ανταγωνιστική θέση παγκοσμίως στις περισσότερες εφαρμογές των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και της «καθαρής» παραγωγής/μεταποίησης.

Αυτό που δείχνουν πρόσφατες αναλύσεις είναι ότι ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που στοχεύει κατ’ αρχήν να προστατεύσει το περιβάλλον, την υγεία των πολιτών κ.τ.λ., δημιουργεί ταυτόχρονα κίνητρα για νέες τεχνολογίες προσαρμοσμένες εξαρχής σε αυτό το πλαίσιο στην ανάπτυξη των οποίων αυτοί που πρώτοι θέσπισαν το πλαίσιο έχουν ένα σημαντικό προβάδισμα, η αξιοποίηση φυσικά του οποίου χρειάζεται κινητοποίηση και επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα.

Κατ’ αντιστοιχία τώρα, γενική είναι η παραδοχή ότι όπως παλαιότερες βιομηχανικές εφαρμογές, παράλληλα με τις ευεργετικές επιπτώσεις τους, προκαλούσαν μετρήσιμες βλάβες στο περιβάλλον, στην υγεία -και όχι μόνο-, έτσι και οι σύγχρονες ψηφιακές εφαρμογές, παράλληλα με τις δικές τους θαυμαστές επιδόσεις, απειλούν τις ατομικές ελευθερίες ,τους δημοκρατικούς θεσμούς – και όχι μόνο.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση θέσπισε -πρώτη παγκοσμίως- την οδηγία για την προστασία προσωπικών δεδομένων (GDPR) που άρχισε να εφαρμόζεται τον Μάιο του 2018

Η πρώτη αντίδραση από τις ΗΠΑ ήταν έντονα αρνητική (διά στόματος του υπουργού Εμπορίου Wilbur Ross) για να ακολουθήσει όμως, λίγο αργότερα, έκκληση των ίδιων των ψηφιακών ολιγαρχών για παρόμοιο ρυθμιστικό πλαίσιο στις ΗΠΑ!

Το GDPR ακολουθούν κατά πόδας οι οδηγίες για την εκμετάλλευση δεδομένων που προέρχονται από τον δημόσιο τομέα (PSI: Public Sector Information) και, ακόμη πιο σημαντικό, για την προστασία πνευματικών δικαιωμάτων (Digital Copyright) που πολεμήθηκε με επιμονή αλλά τελικά ανεπιτυχώς από τους  GAFAM αλλά καλωσορίστηκε από σύσσωμους σχεδόν τους εκδότες του κόσμου συμπεριλαμβανομένων και αυτών των ΗΠΑ.

Αν προστεθούν στα παραπάνω οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για θέματα ανταγωνισμού που κατέληξαν σε τεράστια πρόστιμα καθώς και για θέματα ψηφιακής φορολογίας (Digital Tax) που προκάλεσαν τον Τραμπ να παραπονεθεί στον Γιούνκερ γιατί, κατά τη γνώμη του, η επίτροπος Μαργκρέτ Φεστάγκερ, στην οποία αναφέρθηκε ως… your tax lady, «μισεί την Αμερική», το από τις ΗΠΑ προερχόμενο ευφυολόγημα ότι «η ΕΕ είναι η μόνη ρυθμιστική αρχή της Σίλικον Βάλεϊ» δεν ηχεί τελείως υπερβολικό!

Ο ρυθμιστικός αυτός ρόλος της ΕΕ δεν είναι μόνο χρήσιμος για ένα πιο ανθρώπινο ψηφιακό οικοσύστημα αλλά και για τη δημιουργία νέων ευκαιριών για καινοτόμες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις

Και είμαστε ακόμη στην αρχή.

---

* Ο Γιώργος Μητακίδης είναι πρώην στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πρόεδρος του Φόρουμ για τον Ψηφιακό Διαφωτισμό»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News