Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία έμοιαζε με το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου. Και η προαναγγελία δεν έγινε αυτήν την εβδομάδα, ούτε τον προηγούμενο μήνα, ούτε καν τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για ένα θεατρικό έργο με πολλές πράξεις, που έχει αρχίσει να εκτυλίσσεται την τελευταία δεκαετία στην παγκόσμια πολιτική σκηνή.

Το προοίμιο του δράματος που παρακολουθούμε από τους τηλεοπτικούς μας δέκτες γράφτηκε την εποχή που η κρίση χτύπησε την παγκόσμια οικονομία. Δεν είναι κάτι πρωτοφανές, αντιθέτως: Κάθε μεγάλης σύρραξης – κατά κανόνα – έχει προηγηθεί οικονομική κρίση. Αλλωστε, τα πάντα είναι οικονομία, έτσι δεν έλεγε ο Μαρξ;

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.

Στην κορύφωση, λοιπόν, της οικονομικής κρίσης, την ώρα που ο ορυμαγδός της ανέχειας σάρωνε νοικοκυριά και κοινωνίες, ένα ζιζάνιο φύτρωσε στις περισσότερες αυλές του δυτικού κόσμου. Ενα ιδιότυπο παράσιτο άρχισε να μολύνει δραστικά τις κοινωνίες εκείνες που είχαν κατακτήσει τα μεγαλύτερα δικαιώματα για τους πολίτες τους. Παράδοξο, θα πει κάποιος, όμως πέρα για πέρα αληθινό.

Ενα γενικό όσο και ετερόκλητο κίνημα που απλωνόταν από την ιβηρική χερσόνησο μέχρι την Πολωνία και από τη Βρετανία μέχρι την Ελλάδα αμφισβητούσε αφ’ ενός την πολιτική τάξη και αφ’ ετέρου τις ίδιες τις κατακτήσεις του προηγούμενου αιώνα. Νεόκοποι ηγέτες, όχι πάντα με την ίδια πολιτική προέλευση, εμφανίστηκαν από το πουθενά ευαγγελιζόμενοι μια νέα τάξη πραγμάτων, χωρίς διαφθορά. Οι δοκιμαζόμενες από την πρωτοφανή κρίση κοινωνίες ήταν εύκολα ακροατήρια και ιδέες που είχαν πεταχτεί στην χωματερή της Ιστορίας, επανήλθαν στο προσκήνιο.

Εθνικιστές, αυτονομιστές, ακόμη και μετα-κομμουνιστές, αμφισβήτησαν την ενωμένη Ευρώπη και την σκοπιμότητά της, παρόλο που οι λαοί απολάμβαναν ήδη την ειρήνη και την ευμάρεια που ουδέποτε είχαν γνωρίσει παλαιότερες γενιές στην Γηραιά Ηπειρο.

Η Δύση σε βέρτιγκο

Αντίστοιχα, στην απέναντι ακτή του Ατλαντικού, μετά την οκταετή θητεία του πρώτου αφροαμερικανού προέδρου, προκύπτει το φαινόμενο Τραμπ, ο ορισμός του πολιτικού αμοραλισμού. Εκμεταλλεύεται το γόνιμο για τις απόψεις του έδαφος των πλειστηριασμών ακινήτων και των νεόπτωχων αστών και με εφαλτήριο τις υποσχέσεις για «good american jobs» φτάνει μέχρι τον Λευκό Οίκο.

Τότε είναι που θα πρωτακουστούν οι φήμες για «ρωσική παρέμβαση» στις αμερικανικές εκλογές. Στην αρχή έμοιαζε με θεωρία συνωμοσίας, μιας από τις πολλές που ανθούν στην ύπαιθρο του Νέου Κόσμου. Ομως ήταν ένα ακόμη κομμάτι από το παζλ, ίσως το πιο σημαντικό, που είχε αρχίσει ήδη να φτιάχνει τη νέα εικόνα της Δύσης.

Στη Βρετανία είχε ήδη προκύψει κάτι που λίγα χρόνια νωρίτερα ήταν μάλλον αδιανόητο. Το Brexit ήταν αποτέλεσμα της δαιμονοποίησης της ΕΕ για τα λάθη των κυβερνώντων. Ενα μικρό, ακροδεξιάς υφής κίνημα με επικεφαλής τον Φάρατζ πήρε μαζικά χαρακτηριστικά και μέσα σε λίγα χρόνια πέτυχε την πρώτη αποχώρηση χώρας από την ευρωπαϊκή οικογένεια. Πολιορκητικός κριός ο περίφημος «πολωνός υδραυλικός», αυτό που σε ελληνική απόδοση σημαίνει «έρχονται οι ξένοι και μας παίρνουν τις δουλειές» και «οι μετανάστες παίρνουν τα δικά μας επιδόματα». Τα ακούσαμε και στα μέρη μας.

Στη Γαλλία η Ακροδεξιά που πάντα καραδοκούσε, βρήκε την ευκαιρία που ήθελε και η Μαρίν Λεπέν πέτυχε ό,τι δεν κατάφερε επί χρόνια ο μπαμπάς της. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι θα είχε διαβεί το κατώφλι του Ελιζέ αν δεν υπήρχε ο Μακρόν να εκπροσωπήσει ολόκληρο το δημοκρατικό τόξο. Στον πρώτο γύρο των εκλογών του 2017 η Λεπέν υπολειπόταν λιγότερο από 4% του μετέπειτα προέδρου της Γαλλίας. Οι Δεξιά ήταν τρίτο κόμμα, η Αριστερά (του Μελανσόν) τέταρτο και οι άλλοτε πανίσχυροι Σοσιαλιστές, στον καναπέ του ψυχιάτρου.

Νέα πιόνια στη σκακιέρα

Ταυτόχρονα, σε πολλές χώρες της ΕΕ αναδύονται κόμματα και κινήματα με λαϊκιστικά έως και αποσχηστικά χαρακτηριστικά. Στην Ιταλία η Λέγκα του Βορρά, του Ουμπέρτο Μπόσι που μέχρι τότε θεωρείτο κωμική περίπτωση και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων του πραγματικού κωμικού Μπέπε Γκρίλο γίνονται σημαντικοί παίκτες της πολιτικής σκακιέρας. Στη Λέγκα ανατέλλει το άστρο του Σαλβίνι, ενός εθνικιστή που μισεί τον ιταλικό Νότο αλλά πλέον δεν το λέει. Στην Ολλανδία ο ευρωσκεπτικιστής Γκερτ Βίλντερς με άρμα την ξενοφοβία (απόρροια του μεταναστευτικού ρεύματος από την ανατολή) βρίσκει όλο και μεγαλύτερο ακροατήριο, ενώ στο γειτονικό Βέλγιο ενισχύονται οι φυγόκεντρες δυνάμεις, κυρίως στην οικονομικά ισχυρή περιοχή της Φλάνδρας. Αντίστοιχα, στη Γερμανία ένα νέο κόμμα με παρόμοια – ξενοφοβικά έως νεοναζιστικά – χαρακτηριστικά το AfD υπόσχεται μια «εναλλακτική» (όπως λέει και το όνομά του) πορεία για το καλό του λαού. Πάντα «για το καλό του λαού». Πολλές συμπτώσεις μαζεμένες, δεν νομίζετε;

Στη χώρα μας, προκύπτει η εμφάνιση της Χρυσής Αυγής και η ανάδειξή της σε τρίτη κοινοβουλευτική δύναμη. Από κοντά και ένα νεοπαγές κόμμα, οι Ανεξάρτητοι Ελληνες (με φιλίες τόσο στη Μόσχα όσο και στο περιβάλλον του Τραμπ) που μάλιστα θα βρεθεί στην εξουσία, ως κυβερνητικός εταίρος του ΣΥΡΙΖΑ, ενός αριστερού, ριζοσπαστικού (όπως δηλώνει) κόμματος που από το 3-4% γίνεται πρώτη πολιτική δύναμη. Ποια είναι η συγκολλητική ουσία που οδήγησε σε αυτόν τον ανίερο «γάμο»; Η προοπτική της εξουσίας φυσικά. Και οι ιδεολογική απόσταση; Αυτή ήρθε να την καλύψει η δύναμη του ρεύματος από το «κύμα» που όλοι αυτοί είχαν πιάσει σχεδόν ταυτόχρονα. Η «επωδός» για ανατροπή του διεφθαρμένου κατεστημένου και του τρισκατάρατου «διευθυντηρίου των Βρυξελλών», χειροκροτήθηκε και στην Ελλάδα…

Ο συνδετικός κρίκος

Κοινός παρονομαστής των περισσοτέρων από αυτούς; Ο θαυμασμός για τον Πούτιν τον οποίον δεν κρύβουν! Συνδετικός κρίκος; Ο Στιβ Μπάνον, ένας πρώην τραπεζίτης και κινηματογραφικός παραγωγός που αφού οδήγησε τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο ανέλαβε πρωτοβουλίες και σε ευρωπαϊκό έδαφος.

«Οι Ευρωπαίοι δήθεν δημοκράτες, στην ουσία, θέλουν ένα παντοδύναμο κεντρικό κράτος στη βελγική πρωτεύουσα, εντός του οποίου θα παίζουν τα δικά τους παιχνίδια διαπλοκής. Είμαι κάθετα αντίθετος με αυτή την προοπτική. Προσωπικά θα ήθελα ένα μικρό και ευέλικτο εθνικό κράτος, ικανό να ελίσσεται και να δημιουργεί. Αυτό είναι το μέλλον στον κόσμο μας και όχι οι βαριές κεντρικές γραφειοκρατίες…» θα δηλώσει ο ίδιος από το Παρίσι και τη σουίτα του ξενοδοχείου Μπρίστολ (2.000 ευρώ/διανυκτέρευση)…

Ποιος άλλος έχει τα ίδια «όνειρα» για την Ευρώπη; Δεν είναι δύσκολο να το μαντέψει κανείς. Η ΕΕ είναι ένας ισχυρός παίκτης στη διεθνή σκακιέρα και μάλιστα πολύ κοντά, στη γειτονιά της Ρωσίας. Στην πραγματικότητα ένας ισάξιος αντίπαλος για το Κρεμλίνο. Οχι υπερδύναμη όπως η Κίνα ή οι ΗΠΑ, όμως πάντα υπολογίσιμος. Και το κυριότερο; Ιδεολογικός εχθρός. Πολλά δικαιώματα, πολλές ελευθερίες… «Παρακμή», σχολίασε πρόσφατα ο Πούτιν σε ένα αλλόκοτο διάγγελμα που περιλάμβανε και μάθημα Ιστορίας (από την οπτική που τον βολεύει, φυσικά…). Ξέρει ότι αυτή η «παρακμή», αν επεκταθεί στη γειτονιά του, σύντομα θα χτυπήσει και την δική του πόρτα. Πόσους Ναβάλνι να βάλει στη φυλακή; Πόσες «Pussy Riot»; Γι’ αυτό έκανε και κάνει ό,τι μπορεί για να εμποδίσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

«Με κατηγορούν ότι χρηματοδοτώ τους Ακροδεξιούς πολιτικούς σχηματισμούς. Λάθος. Τους βοηθώ να βρουν πηγές χρηματοδότησης υπό συνθήκες διαφάνειας», είχε πει στην ίδια συνέντευξη ο Μπάνον. Βάσιμα μπορεί να πιθανολογήσει κανείς ότι πρόκειται για τις ίδιες πηγές που χρηματοδότησαν την εκστρατεία δυσφήμισης της Χίλαρι Κλίντον και προκάλεσαν σε μεγάλο βαθμό την εκλογική νίκη του Τραμπ. Ετσι λέγεται, δεν αποδείχτηκε ποτέ.

Ενας καλός πράκτορας ξέρει να καλύπτει τα ίχνη του…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News