Ποτέ στην Ελλάδα δεν έχει απαντηθεί ευθέως, από κανέναν, το ερώτημα αν στην ελληνική κρίση που ζήσαμε όλοι την δεκαετία 2010-19 συνέβη αυτό που λένε οι αγγλοσάξονες: η «οικονομία οδηγεί την πολιτική» ή το αντίθετο, η πολιτική «οδήγησε την οικονομία» στη χρεοκοπία.

Οπως ακούσαμε προσφατως στη Βουλή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ίσως για πρώτη φορά τόσο εμφατικά, υπερασπίστηκε τον Κώστα Αλ. Καραμανλή για τη γενικά αποδεκτή κατηγορία ότι οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία με τη διακυβέρνησή του (2004-2009).

«Δεν θέλω τώρα να γυρίσω πίσω ιστορικά στο ποιος έσωσε τη χώρα, ποιος καταδίκασε τη χώρα, αλλά εν πάση περιπτώσει, όταν γυρνάτε στο 2010, ναι, η Ιστορία θα γράφει ότι η χώρα χρεοκόπησε επί των δικών σας ημερών», είπε ο κ. Μητσοτάκης σε ένα σημείο της τριτολογίας του στη Βουλή την Τετάρτη (23/10), απευθυνόμενος στον Νίκο Ανδρουλάκη.

Και δεν έμεινε εκεί, αλλά συνέχισε: «Επίσης, η Ιστορία θα γράφει ότι το 2009 σε αυτή την αίθουσα –ήμουν απλός βουλευτής–, ψηφίζατε έναν προϋπολογισμό ο οποίος προέβλεπε αύξηση δαπανών, έτσι δεν είναι; Αύξηση δαπανών γιατί “λεφτά υπήρχαν”. Δεν το είπατε απλά, δεν το είπε ο τότε Πρωθυπουργός, το έκανε πράξη. Και τέσσερις μήνες μετά, δυστυχώς, η χώρα “έσκασε” στα χέρια του».

Αλλο όμως η πολιτική και όσα υπαγορεύουν να υποστηρίξει ακόμη και στον σημερινό πρωθυπουργό οι ανάγκες της ταραγμένης εποχής που διανύουμε, και άλλη η πραγματικότητα. Γιατί τα στοιχεία είναι τόσο αποκαλυπτικά που εκτός από τις διαχρονικές ευθύνες των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ για τη χρεοκοπία, το ρεκόρ αύξησης του χρέους κατέχει η κυβέρνηση Καραμανλή.

Κατά κοινή ομολογία η χώρα κατά την περίοδο Ανδρέα Παπανδρέου αύξησε το δημόσιο χρέος, διπλασίασε τους μισθούς στο Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και μοίρασε χρήμα από τα πακέτα Ντελόρ, τα οποία όπως έδειξε πολύ αργότερα η Ιστορία δεν πήγαν σε παραγωγικές επενδύσεις, ούτε καν στον αγροτικό τομέα αλλά τα περισσότερα έγιναν αυτοκίνητα, μεζονέτες, ιδιωτικός πλούτος και ξοδεύτηκαν σε γλέντια που σημάδεψαν μια ολόκληρη εποχή.

Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και αποκαλύπτουν την αλήθεια. Είναι γεγονός ότι με την επικράτηση του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 1981 η Ελλάδα ουσιαστικά δεν χρωστούσε τίποτε αφού το δημόσιο χρέος ήταν μόλις 2,4 δισ. ευρώ (μετατροπή σε ευρώ καθώς τότε ήταν η εποχή της δραχμής και των διψήφιων επιτοκίων).

Μέχρι το 1985, δηλαδή μέσα στην πρώτη τετραετία το χρέος σχεδόν τριπλασιάστηκε, αφού από τα 2,4 δισ. ευρώ έφτασε στα 8,6 δισ. ευρώ για να εκτοξευθεί στα 21,5 δισ. ευρώ το μοιραίο προεκλογικό έτος του «Τσοβόλα δώστα όλα», το 1989!

Από τη χρονιά αυτή και μετέπειτα το χρέος κάλπαζε εν μέσω της πολιτικής αστάθειας και της πτώσης Παπανδρέου, τον οποίο κέρδισε ο Κώστας Μητσοτάκης. Ετσι φτάσαμε στο 1993 με το δημόσιο χρέος να έχει ήδη ξεπεράσει τα 60 δισ. ευρώ, σπάζοντας το φράγμα του 100% του ΑΕΠ (για την ακρίβεια ήταν 111,6% του ΑΕΠ).

Ποιος όμως πολιτικός είχε το μυαλό και την ατζέντα του τι γίνεται με το χρέος, πού πάει η οικονομία, πού βαδίζει η χώρα; Οι εκλογές της 10ης Οκτωβρίου 1993 προκλήθηκαν από την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη στις 9 Σεπτεμβρίου (μετά την απώλεια της δεδηλωμένης και τη διάλυση της Βουλής ύστερα από τη δήλωση ανεξαρτητοποίησης του βουλευτή Κιλκίς της ΝΔ Γιώργου Συμπιλίδη). Νικητής με 46,88% ήταν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος επέστρεψε στην εξουσία και σχημάτισε την τρίτη και τελευταία κυβέρνηση του.

Ωστόσο, η οικονομική πολιτική των προηγούμενων τετραετιών του ΠΑΣΟΚ είχε φτάσει στα όριά της και θα έθετε σε κίνδυνο τη συμμετοχή της χώρας στο επόμενο βήμα της Ευρωπαικής Ενωσης που ήταν η υιοθέτηση του ευρώ.

Τότε τα πράγματα ανέλαβε να αλλάξει ο Κώστας Σημίτης ο οποίος εφάρμοσε διαδοχικά όχι ένα αλλά τρία προγράμματα σταθεροποίησης της οικονομίας. Ολοι θα θυμούνται τις αποφάσεις για την κατάργηση της ΑΤΑ με την αφαίρεση του εισαγόμενου πληθωρισμού, τις συνεχείς προειδοποιήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, τόσο του Λουκά Παπαδήμου όσο και του στενού του συνεργάτη Νίκου Γκαργκάνα για τα ελλείματα και το χρέος, αλλά και τις τολμηρές πολιτικές αποφάσεις που έλαβε τότε -όπως την υποτίμηση- για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις εισόδου της χώρας στο ευρώ.

Ομως τα πράγματα, οι δημοσιονομικές εξελίξεις, είχαν πάρει ήδη το δρόμο τους. Ηταν δύσκολο να αλλάξει η πορεία του ποταμού του δημοσίου χρέους.

Δυστυχώς, κι όλα τα επόμενα χρόνια και ιδιαίτερα επί πρωθυπουργίας του Κώστα Σημίτη, μολονότι εξασφαλίσθηκαν τότε ικανοποιητικοί ρυθμοί ανάπτυξης, το χρέος αντί δραστικής μείωσης διογκωνόταν συνεχώς (αυξήθηκε κατά 70 δισ. ευρώ) μέχρι το 2004 όταν η χώρα ζούσε τις στιγμές ευφορίας με τους Ολυμπαικούς Αγώνες της Αθήνας.

Τρεις μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες η κυβέρνηση Σημίτη έκλεισε τον κύκλο της και τη διακυβέρνηση της χώρας είχε ήδη αναλάβει η ΝΔ υπό τον Κώστα Καραμανλή.

Η απογραφή Αλογοσκούφη

Η κυβέρνηση Καραμανλή η οποία ανέλαβε γνωρίζοντας ότι θα πρέπει να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα, άρα θα πρέπει να πάρει μέτρα λιτότητας, έκανε το πρώτο βήμα αμφισβήτησης της οικονομικής εικόνας της χώρας.

Ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης προχώρησε στην πρώτη δημοσιονομική απογραφή διπλασιάζοντας το δημοσιονομικό έλλειμμα σε σχέση με αυτό που παρέδωσε η απερχόμενη κυβέρνηση Σημίτη. Και το δεύτερο, ίσως πιο ουσιαστικό, είναι ότι η τότε ΝΔ μιλούσε για τα greek statistics κάνοντας κριτική στους προκατόχους της, η οποία όμως ταυτόχρονα λειτουργούσε ως δυσφήμιση της Ελλάδας στους Ευρωπαίους και τις αγορές.

Αλήθειες και ψέματα στη ΔΕΘ του 2009

Ετσι ολοκληρώνεται η τετραετία διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ του Κώστα Καραμανλή με ρεκόρ αύξησης του δημοσίου χρέους, λόγω των διψήφιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων αλλά και του κόστους που ανέλαβε το Δημόσιο για να διασώσει τις τράπεζες από τη διεθνή νομισματοπιστωτική αναταραχή που εξελίχθηκε σε κρίση χρέους. Το δημόσιο χρέος εκτοξεύθηκε στα 299,7 δισ. ευρώ ή στο 129,85 του ΑΕΠ.

Ετσι φτάσαμε στις πρόωρες εκλογές του φθινοπώρου του 2009 όταν ανεβαίνοντας στη ΔΕΘ ο Κώστας Καραμανλής παρουσίασε ένα πρόγραμμα λιτότητας με κύριο χαρακτηριστικό το πάγωμα των μισθών στο Δημόσιο και τη μείωση των δημοσίων δαπανών για τα επόμενα τρία χρόνια, όταν από το ίδιο βήμα την επόμενη εβδομάδα ο Γιώργος Παπανδρέου έλεγε το περίφημο «λεφτά υπάρχουν».

Οι εκλογές του Οκτωβρίου, όπως όλοι είχαν προεξοφλήσει από τη ΔΕΘ, χάθηκαν για τη ΝΔ, ο Κώστας Καραμανλής αποχώρησε από την ηγεσία της συντηρητικής παράταξης για να ανατείλει η εποχή της κυβέρνησης Παπανδρέου με υπουργό Οικονομικών το Γιώργο Παπακωνσταντίνου και να οδηγηθεί η χώρα στο ΔΝΤ και τη δεκαετία των μνημονίων.

Τα λόγια είναι περιττά, για το τι ακολούθησε και πώς όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ αλλά ολόκληρο το πολιτικό σύστημα οδηγήθηκε στη διάλυση μετά την επίσημη κήρυξη της χρεοκοπίας της χώρας το 2010.

Ιστορικός απολογισμός

Η Μιράντα Ξαφά, η οποία είχε διατελέσει επί σειρά ετών στέλεχος και εκπρόσωπος της χώρας στο ΔΝΤ και γνωρίζει πολύ καλά όλη αυτή την πορεία, έχει επανειλημμένα υποστηρίξει δημόσια ότι οι ευθύνες της πολιτικής και των πολιτικών ήταν μεγάλες, όχι τόσο για όσα έπραξαν, αλλά κυρίως για όσα δεν έκαναν για να αποτρέψουν τη χρεοκοπία.

Το πιο χαρακτηριστικό σημείο, από όσα τονίζει, είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα καθυστέρησε (το 2009) να ζητήσει τη βοήθεια του ΔΝΤ όταν όλοι οι δείκτες και κυρίως τα δίδυμα ελλείμματα έδειχναν ότι οδηγούμαστε ως χώρα σε αδιέξοδο. Και το δεύτερο σημείο είναι ότι οι μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές που δεν έγιναν, όπως η απελευθέρωση των αγορών προϊόντων και υπηρεσιών. είναι ο αδύναμος κρίκος των προγραμμάτων προσαρμογής (μνημονίων). Τα οποία εξακολουθούμε να πληρώνουμε και σήμερα με τον υψηλό πληθωρισμό και την απώλεια ανταγωνιστικότητας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News