Μια ματιά στην τηλεόραση και τις ειδησεογραφικές ιστοσελίδες αρκεί για να μας πείσει: στις πρώτες ειδήσεις βρίσκονται δηλώσεις καταξιωμένων λοιμωξιολόγων, επιδημιολόγων, καθηγητών οικονομικών της υγείας. Εξάλλου, το νέο πρόσωπο των ημερών, που όλοι παρακολουθούμε με ευλάβεια, είναι ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας.

Η κοινωνία, προ του κινδύνου, άρχισε να ακούει ξανά τους ειδικούς, αυτούς που δύνανται με την επιστημονική τους κατάρτιση και τις γνώσεις τους να μας δώσουν μια σαφή εικόνα για την παρούσα κατάσταση, τα μέτρα αντιμετώπισής της και το «από εδώ και πέρα».

Κάθε θετική πρόβλεψή τους είναι για το κοινό μια νότα αισιοδοξίας, κάθε αρνητική εκτίμηση μας βυθίζει σε περίσκεψη, κάθε σύσταση για προσωπικά μέτρα αυτοπροστασίας αντιμετωπίζεται με ευλαβική προσοχή ως διδαχή. Με άλλα λόγια, η γνώμη των ειδικών μετράει και επιδρά στη συμπεριφορά μιας ολόκληρης κοινωνίας.

Τα προηγούμενα χρόνια, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, γνωρίσαμε την άνοδο κάθε λογής λαϊκιστικών και εθνολαϊκιστικών ρευμάτων, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και παγκόσμια.

Ο λαϊκισμός συναρτάται διαχρονικά με τον τρόπο μεταφοράς του μηνύματος: είναι υπεραπλουστευτικός, αντιπαραθέτοντας έναν αγνό λαό προς τις κακόβουλες ελίτ. Κατά τούτο, ο λαϊκισμός είναι ο εξ ορισμού αντίπαλος του σεβασμού προς τη γνώση και την εμπειρία των ειδικών. Τα λαϊκιστικά κόμματα εξάλλου ανήλθαν στην εξουσία ως μια αμφισβήτηση της επιστημονικής γνώσης σε μια σειρά θεμάτων, με προεξάρχουσα την οικονομία. Για παράδειγμα, το Brexit υπήρξε η κατεξοχήν επίθεση στις ορθόδοξες οικονομικές προβλέψεις για την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ οι υπέρμαχοί του έφτασαν στο σημείο να κατηγορήσουν για πολιτικά ελατήρια μέχρι και τις δυσοίωνες εκτιμήσεις της Τράπεζας της Αγγλίας. Ακόμα κι όταν υιοθετούσαν εκτιμήσεις ακαδημαϊκών προσώπων τα εθνολαϊκιστικά μορφώματα, αυτοί ήσαν μάλλον αιρετικοί και σίγουρα τόσο θαμπωμένοι από την πολιτική διαπάλη, που σύντομα έχαναν την επιστημοσύνη τους.

Η κρίση που προκαλεί η πανδημία του κορονοϊού λειτουργεί αντιλαϊκιστικά, επανασυνδέοντας τους ειδικούς με την κοινωνική πλειοψηφία. Η κοινωνία, μπροστά σε έναν αόρατο στη δράση του, αλλά χειροπιαστό στα δυσμενή αποτελέσματά του αντίπαλο, ζητά τη συνδρομή αυτών που πραγματικά γνωρίζουν την έκταση της κρίσης και έχουν την κατάρτιση για να την αντιμετωπίσουν. Ξέρουμε πια καλά πως δεν είναι ώρα για πειράματα, ενώ παρατηρούμε πολιτικούς που απολάμβαναν στο παρελθόν δημοφιλία, όπως οι Τραμπ και Τζόνσον σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο αντίστοιχα, να βλέπουν έκπληκτοι το βασικό τους πολιτικό εργαλείο, την υπεραπλούστευση και την περιφρόνηση των εξειδικευμένων γνώσεων, να γυρνά με ορμή εναντίον τους.

Είναι βέβαιο ότι η κρίση του κορονοϊού θα μας κάνει να αναθεωρήσουμε μια σειρά βεβαιοτήτων μας. Όταν επανασυνδεθεί η κοινωνία ως άμεση προσωπική επαφή, πολλά πράγματα θα είναι διαφορετικά. Ένα είναι όμως σίγουρο: ότι το κοινωνικό σύνολο και η πολιτική θα έχουν ανακτήσει τη σχέση εμπιστοσύνης τους με τους ανθρώπους που έχουν εξειδικευμένες γνώσεις. Θα τους ακούνε και θα τους σέβονται. Κι αυτή είναι μια εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη που θα λειτουργήσει ως παρακαταθήκη για το μέλλον.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News