Προσπαθήστε να δείτε την εικόνα από ψηλά, από τον φακό ενός drone. Βρισκόμαστε στο 2022 και έξω από το Μουσείο της Ακρόπολης βρίσκονται οι νταλίκες που θα μεταφέρουν στο αεροδρόμιο τα κοντέινερ με τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Οι πολύτιμες αρχαιότητες επιστρέφουν στο Βρετανικό Μουσείο.

Όμως οι νταλίκες θυμίζουν καράβια που πλέουν σε μία θάλασσα από ανθρώπους. Ένα τεράστιο πλήθος έχει συγκεντρωθεί γύρω από το Μουσείο, προκειμένου να εμποδίσει την έξοδο των Γλυπτών. Το ξημέρωμα φώτισε δραματικά πρωτοσέλιδα για τη δεύτερη αρπαγή της κληρονομιάς μας, οι καλεσμένοι των πάνελ λύνουν με λυγμούς τον κόμπο στον λαιμό τους, οι ρεπόρτερ μεταφέρουν τον θρήνο και την οργή των ανθρώπων. Χρειάζεται να το τραβήξουμε και άλλο; Όχι. Όλοι μπορούν να φανταστούν τι θα συμβεί αν το Βρετανικό Μουσείο προβεί σε μη μόνιμο δανεισμό των Γλυπτών στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει κυβέρνηση που θα μπορέσει να τα επιστρέψει. Και αν το κάνει, δεν θα μπορεί να σταθεί. Αν δεν το κάνει, η χώρα θα σέρνεται στα Διεθνή Δικαστήρια.

Θέμα δανεισμού, λοιπόν, δεν μπορεί να υπάρξει. Τα Γλυπτά είτε θα επιστρέψουν μόνιμα στην Ελλάδα, είτε δεν θα επιστρέψουν ποτέ. Άλλωστε και η υπουργός Πολιτισμού, όταν δηλώνει ότι δεν αναγνωρίζουμε την κυριότητα του Βρετανικού Μουσείου, είναι σαν να ακυρώνει και το αίτημα για δανεισμό. Πώς μπορείς να ζητήσεις από κάποιον να σου δανείσει κάτι το οποίο δεν του ανήκει;

Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, τα Γλυπτά του Παρθενώνα μπορούν να έρθουν στην Ελλάδα μόνο με τους εξής τρόπους.

Παραχώρηση από το Βρετανικό Μουσείο. Υπάρχει κανείς που πιστεύει σε κάτι τέτοιο; Αν το Βρετανικό Μουσείο επιστρέψει τα Γλυπτά στην Ελλάδα, ακόμα και ως κίνηση αποκατάστασης ενός ακρωτηριασμένου μνημείου, θεωρείται βέβαιο ότι θα σηκωθεί κύμα διεκδικήσεων. Η Ιταλία και η Αίγυπτος, για παράδειγμα, θα αρχίσουν να συντάσσουν λίστες. Επίσης το Μουσείο δεν έχει κανένα λόγο για να προβεί σε κάτι τέτοιο. Θα δεχόταν πολιτική πίεση από τη βρετανική κυβέρνηση; Επισήμως η κυβέρνηση της Βρετανίας δεν έχει άμεσο λόγο στη λειτουργία του Μουσείου, ωστόσο έχει άποψη για τη σύσταση του διοικητικού του συμβουλίου. Αν η Ντάουνινγκ Στριτ αποφάσιζε να πιέσει, θα υπήρχαν άνθρωποι για να υποδεχθούν το αίτημα, αλλά μάλλον δύσκολα θα δρομολογούσαν την υλοποίησή του. Και, μεταξύ μας, για ποιο λόγο να κάνει κάτι τέτοιο η βρετανική κυβέρνηση; Τι θα κερδίσει ως αντάλλαγμα από την Ελλάδα;

Δικαστική διεκδίκηση των Γλυπτών. Είναι το βήμα που, εδώ και δεκαετίες, δεν τολμά να κάνει η Ελλάδα καθώς πρόκειται για κίνηση με ρίσκο. Ο Ελγιν αφαίρεσε τα Γλυπτά ισχυριζόμενος ότι κατέχει νόμιμη άδεια από τις οθωμανικές αρχές. Πάντως άνθρωπος που έχει καλή γνώση των συνθηκών εκτιμά ότι η προσφυγή στη νομική οδό, ενώ έχει μικρές πιθανότητες επιτυχίας, δεν είναι απολύτως καταδικασμένη σε αποτυχία. «Σήμερα υπάρχουν πιο πολλές πιθανότητες να κερδίσουμε τα Ελγίνεια στο δικαστήριο παρά τις γερμανικές αποζημιώσεις» λέει χαρακτηριστικά. Παρεμπιπτόντως, τα νομικά της υπόθεσης έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς η Βρετανία δύναται να ελεγχθεί ως υπόλογη για τις πράξεις του πρεσβευτή της (του Λόρδου Ελγιν), ο οποίος ευθύνεται για τον ακρωτηριασμό του μνημείου, ενώ αμφισβητείται και το έγγραφο της άδειας που διέθετε -η ελληνική θέση ισχυρίζεται ότι ο Έλγιν δεν είχε φιρμάνι του σουλτάνου, αλλά μία απλή επιστολή από τον βοηθό του Μεγάλου Βεζύρη. Επίσης το βασικό επιχείρημα του Βρετανικού Μουσείου περί προστασίας των αρχαιοτήτων, δεν ευσταθεί από τη στιγμή που λειτούργησε το Μουσείο της Ακρόπολης. Στο πλαίσιο αυτό, νομικό ενδιαφέρον έχει η προσφυγή του «Συλλόγου Αθηναίων» στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Είναι μία νομική κίνηση που δεν δεσμεύει την Ελληνική Δημοκρατία, ούτε τις αφαιρεί τη δυνατότητα σχετικών πρωτοβουλιών.

Υπάρχει και ένας τρίτος πιθανός τρόπος για να έρθουν τα Γλυπτά στην Ελλάδα. Είναι η πρόταση που είχε κάνει, ως υπουργός Πολιτισμού, ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Το Βρετανικό Μουσείο να αποκτήσει ένα παράρτημα στο Μουσείο της Ακρόπολης, εντός του οποίου θα εκτίθενται τα Γλυπτά υπό το καθεστώς του μόνιμου δανεισμού. Κοινώς τα Γλυπτά θα είναι εδώ, αλλά τυπικώς θα ανήκουν στο Βρετανικό Μουσείο το οποίο, εις αντάλλαγμα, θα έχει προνομιακή πρόσβαση σε ελληνικές αρχαιότητες για τη διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων στο Λονδίνο. Αυτή η πρόταση είχε υποβληθεί, από τον Βενιζέλο, στην UNESCO το 2003, είχε συζητηθεί με Βρετανούς, πλην όμως και τότε το Βρετανικό Μουσείο τήρησε άκαμπτη στάση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News