Η 14η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως η Ημέρα του Π, επειδή, σύμφωνα με τον αμερικανικό τρόπο γραφής των ημερομηνιών, προηγείται ο μήνας (Μάρτιος, 3) και ακολουθεί η ημέρα (14), άρα με ένα κόμμα δώρο παίρνουμε 3,14 που είναι τα πρώτα ψηφία του π.

Πέρα από το πλήθος εφαρμογών του αριθμού, που εκφράζει τον λόγο του μήκους της περιφέρειας του κύκλου προς τη διάμετρό του, η μεγάλη σημασία του (ως σταθεράς) έγκειται στο ότι δείχνει πως στη φύση υπάρχει ενσωματωμένη μία μαθηματική δομή, όντας επιπλέον άρρητος. Επιπλέον, η σταδιακή προσέγγιση της τιμής του, από την αρχική τιμή που φαίνεται πως είναι γνωστή στους Βαβυλώνιους, τους Αιγύπτιους και τους Εβραίους, το 3, αποτελεί ένα παράδειγμα επιστημονικής προόδου, στην οποία έχουν συνεισφέρει μαθηματικοί από πολλές χώρες, προσδιορίζοντας όλο και περισσότερα ψηφία μέσα από μία σειρά εντυπωσιακών μαθηματικών τρόπων, ξεκινώντας από τη μέθοδο του Αρχιμήδη, που «έφραξε» τον κύκλο ανάμεσα σε ένα εγγεγραμμένο και ένα περιγεγραμμένο κανονικό πολύγωνο (όπου, όσο αυξάνεται ο αριθμός των πλευρών, τόσο η περίμετρος του εγγεγραμμένου μεγαλώνει και του περιγεγραμμένου μικραίνει, προσεγγίζοντας την περιφέρεια του κύκλου). Οι υπολογισμοί γίνονταν με το χέρι, μέχρι που ήρθαν οι υπολογιστές. Ετσι, ο Φον Νόιμαν υπολόγισε με τον περίφημο ΕΝΙΑC 2037 ψηφία, ενώ τώρα έχουμε ξεπεράσει τα 12 τρισεκατομμύρια ψηφία.    

Εχει επίσης ενδιαφέρον ότι το γράμμα «π» δεν δόθηκε από τον Αρχιμήδη, ο οποίος προσδιόρισε την τιμή του κοντά στο 22/7, αλλά από τον ουαλό μαθηματικό Γουίλιαμ Τζόουνς (το 1706), από την ελληνική λέξη περιφέρεια (ενώ τώρα οι Έλληνες φοιτητές και μαθητές το σύμβολο του αθροίσματος που διεθνώς είναι Σ – και προφέρεται έξω ως sigma – το προφέρουν ως S!) και καθιερώθηκε όταν από το 1737 άρχισε να το χρησιμοποιεί ο Ελβετός μαθηματικός Λέοναρντ Όιλερ. 

Βέβαια, πολύ περισσότερο από την προέλευση του ονόματος του αριθμού «π» θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει το ότι καθώς περνάνε τα χρόνια, η υποβάθμιση των αποδείξεων που μαθαίνουν οι μαθητές στην ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση (μεταξύ των οποίων και οι βασικές αρχές του υπολογισμού τού «π» από τον Αρχιμήδη) οδηγεί σε προεπιστημονικές εποχές όπου εφαρμόζονταν τεχνικές χωρίς δυνατότητα λογικής αιτιολόγησης. Ακόμα χειρότερα, φαίνεται ότι πολλοί μαθητές δεν θυμούνται πλέον ούτε τους τύπους όπου χρησιμοποιείται το «π», όπως το εμβαδόν και το μήκος της περιφέρειας του κύκλου. Και για να μη θεωρηθούν υπερβολικά όσα σας γράφω, λίγα χρόνια πριν, πολλοί μαθητές έχασαν ολόκληρο θέμα στα Μαθηματικά στις Πανελλαδικές, επειδή δεν ήξεραν τον τύπο για το μήκος της περιφέρειας του κύκλου (L = 2πρ), καθότι ήταν σε ύλη προηγούμενων τάξεων! 

Γίνεται έτσι επίκαιρο ένα αστείο του Αρκά, όπου ρωτάει ο καθηγητής τα παιδιά στο σχολείο, «ποια είναι η τιμή του π;» και απαντάει ένας μαθητής 3,14, οπότε πετάγεται ένας άλλος «εμένα η γιαγιά μου το πλήρωσε πολύ ακριβότερα»! Σε λίγο το δύο πι αρ θα σημαίνει, για την πλειοψηφία, δύο άτομα στις δημόσιες σχέσεις! 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News