Ενας 49χρονος στα Χανιά κατήγγειλε τη 47χρονη σύζυγό του για πράξεις που εμπίπτουν στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας. Είπε ότι τον εξύβρισε και στη συνέχεια τον απείλησε με μαχαίρι μπροστά στο παιδί τους. Η γυναίκα συνελήφθη και ο άνδρας εγκατέστησε στο κινητό του τηλέφωνο το panic button.

Λίγο καιρό πριν, ένα ακόμα περιστατικό ξυλοδαρμού άνδρα από τη σύντροφό του είχε οδηγήσει στην απόφαση να μπορούν και οι άνδρες να εγκαταστήσουν τη συγκεκριμένη εφαρμογή, η οποία μέχρι πρότινος ήταν μόνο για γυναίκες. Μια σωστή απόφαση, που θα έπρεπε να παρθεί εξαρχής.

Πριν αρκετά χρόνια, ένα νέο ζευγάρι εμφανίστηκε στη γειτονιά, νοικιάζοντας διαμέρισμα σε απέναντι πολυκατοικία. Δεν αργήσαμε να καταλάβουμε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Βλέπαμε τον άνδρα να κάθεται πολλές ώρες στο μπαλκόνι, με κλειστά παντζούρια, μόνος, σε μια πλαστική πολυθρόνα. Μια μέρα φώναξε σε έναν περαστικό να πάρει τηλέφωνο κλειδαρά γιατί, όπως είπε, είχε κλειδωθεί στο μπαλκόνι.

Πολύ γρήγορα, βέβαια, το νέο διαδόθηκε στη γειτονιά και κάποιος που τον ήξερε αποκάλυψε την αλήθεια. Η σύζυγος τον κλείδωνε στο μπαλκόνι. Τον άφηνε εκεί για ώρες, χωρίς καν νερό, και πολλές φορές έφευγε και από το σπίτι. Ποτέ δεν έμαθα τι απέγινε εκείνο το ζευγάρι, αν ο άνδρας ζήτησε βοήθεια, αν χώρισε ή αν είναι ακόμα μαζί με τον θύτη του. Μετά την αποκάλυψη και το σούσουρο που δημιούργησε στα πέριξ, το ζευγάρι ξενοίκιασε το διαμέρισμα.

Ασφαλώς, τα περισσότερα  θύματα ενδοοικογενειακής βίας είναι γυναίκες. Αυτό δείχνουν τα στοιχεία, αφενός τα δεδομένα των αστυνομικών αρχών, αφετέρου των δομών υποστήριξης θυμάτων κακοποίησης. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδήσεις που έρχονται στο φως της δημοσιότητας, σαφώς λιγότερες αλλά υπαρκτές, δείχνουν ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε και το κομμάτι ενδοοικογενειακής βίας που ξεσπά πάνω στους άνδρες.

Ο καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστήμιου Αιγαίου, Ευστράτιος Παπάνης, είχε διενεργήσει μια έρευνα από το 2006 έως το 2008, από την οποία διαπίστωσε ότι βία από τη σύντροφό τους έχουν υποστεί άνδρες σε κάθε είδους σχέση: οι άνδρες σε διάσταση είχαν το υψηλότερο ποσοστό και ακολουθούσαν οι διαζευγμένοι και οι παντρεμένοι. Μάλιστα, ένα 12,7% των ανδρών ανέφερε στην εν λόγω έρευνα ότι κατέφυγε σε νοσοκομείο μετά την επίθεση.

Πιο πρόσφατα στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι έλληνες άνδρες πέφτουν θύματα ψυχολογικής βίας σε ποσοστό 72%, ενώ έχουν υποστεί σωματική βία σε ποσοστό 31,7%. Ανάλογα ευρήματα προκύπτουν και από ξένες έρευνες. Μια πρόσφατη πραγματοποιήθηκε από το Εγκληματολογικό Ερευνητικό Ινστιτούτο της Κάτω Σαξονίας και διαπίστωσε ότι ένα 54% των ερωτηθέντων ανδρών έχει υποστεί βία από τη σύντροφό του τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Η ψυχολογική βία ήταν η συχνότερη απάντηση και εδώ, με την ελεγκτική συμπεριφορά και τη σωματική βία να ακολουθούν με λίγο μικρότερα ποσοστά.

Οι περισσότεροι άνδρες δεν φτάνουν στην καταγγελία. Ο λόγος που αναφέρουν συνήθως είναι ότι δεν το θεωρούν απαραίτητο, καθώς κρίνουν ότι η βία που τους ασκείται από τη σύντροφο είναι μικρής έντασης και με όχι τόσες σωματικές βλάβες. Πίσω από την άρνησή τους, όμως, να καταγγείλουν τα περιστατικά, πρέπει κανείς να αναζητήσει την κοινωνική επιταγή που θέλει το ανδρικό φύλο με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Οι άνδρες μεγαλώνουν με την πεποίθηση ότι πρέπει να είναι οι κυρίαρχοι, οι δυνατοί, οι άτρωτοι. Προφανώς, το να βρεθούν στη θέση του θύματος με θύτη μια γυναίκα σημαίνει αυτόματα, στην κοινωνική του μετάφραση, ότι είναι αδύναμοι, πιο αδύναμοι απ’ ό,τι θα έπρεπε να είναι.

Ποιος θα τολμήσει να πει ότι μια γυναίκα τον δέρνει ή τον βρίζει; Οτι τον κλειδώνει στο μπαλκόνι; Ποιος θα τολμήσει να παραδεχτεί ότι ένα θηλυκό απειλεί τη σωματική του ακεραιότητα ή κατακρεουργεί την αξιοπρέπεια του; Το νιώθει σαν ντροπή, αισθάνεται ότι το περιβάλλον θα τον ειρωνευτεί για το πάθημά του, βλέποντας πάνω του αυτή την αδυναμία που δεν θα έπρεπε να έχει.

Στην τελική, μπορεί να του πει: γιατί δεν της άστραψες ένα χαστούκι; Γιατί έτσι λειτουργεί το πατριαρχικό περιβάλλον και τα στερεότυπα του. Τα πληρώνουν όλοι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News