Κάθε φορά που ένα δυστύχημα, μια καταστροφή, ένα χτύπημα στις μεταφορές προκαλεί ανθρώπινο πόνο, ο κόσμος σοκάρεται, συστρέφεται, εγκαταλείπει το «καταραμένο» μέσο. Ποιος δεν θυμάται τι έγινε μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 και τον τετραπλό εφιάλτη της επίθεσης στους Δίδυμους Πύργους των Ηνωμένων Πολιτειών; Οι τρομοκράτες της Αλ Κάιντα δεν κατέστρεψαν μόνο το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, στραπατσάρισαν και το αίσθημα, την ψευδαίσθηση καλύτερα, ασφάλειας στον Δυτικό κόσμο.

Οι εικόνες των φλεγόμενων Πύργων και των ανθρώπων που βουτούσαν στο κενό προκάλεσαν τεράστιο πλήγμα στις αερομεταφορές. Επιθέσεις κάθε είδους, στα μετρό μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων –του Λονδίνου, του Παρισιού– και στον προαστιακό της Μαδρίτης επέφεραν σημαντική μείωση της κίνησης του επιβατικού κοινού το αμέσως επόμενο διάστημα. Μοιάζουν στοιχειωμένα από τις ψυχές που χάθηκαν τα Μέσα, όσο λειτουργικά κι αν είναι στις ζωές των ανθρώπων. Με την πάροδο του χρόνου ο κόσμος ξεχνιέται… Η ζήτηση επιστρέφει και τα τραγικά συμβάντα περνούν στην Ιστορία.

Τα μεσάνυχτα της 28ης Φεβρουαρίου ο θεσσαλικός κάμπος συνδέθηκε με τη μεγαλύτερη σιδηροδρομική τραγωδία που έχει γνωρίσει ο τόπος. Το ασφαλές, ευχάριστο, φθηνό τρένο έγινε συνώνυμο του θανάτου, του αίματος και των σάκων με ανθρώπινα μέλη, των σφραγισμένων φερέτρων. Το δυστύχημα με τους 57 νεκρούς έκανε τη γενιά Ζ να πενθήσει όσο καμία άλλη: οι περισσότεροι από αυτούς που χάθηκαν ήταν φοιτητές, είχαν μόλις ανθίσει, ομόρφαιναν μια χώρα που παλεύει με το πρόβλημα του δημογραφικού.

Δεν είναι πολλοί αυτοί που θα ξανανεβούν σε τρένο χωρίς τα Τέμπη στο μυαλό τους. Ίσως είναι πολλοί – σχεδόν δεισιδαιμονικά – κι αυτοί που θα αποφεύγουν να αφηγηθούν στα παιδιά και τα εγγόνια τους τί έγινε τη βραδιά που κατέφθανε ο Μάρτιος του ’23.

Μισείτε κι εσείς το τρένο; Κι όμως…

Τα μέσα σταθερής τροχιάς, και το τρένο ανάμεσα σε αυτά, παίζουν αποφασιστικό ρόλο στον εξανθρωπισμό των πόλεων, στη διαμόρφωση ταυτότητας ως προς την καθημερινότητα μιας χώρας, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην εθνική οικονομία.

Ο υποτιμημένος, απαξιωμένος, «εγκαταλειμμένος» ελληνικός σιδηρόδρομος του 21ου αιώνα υπήρξε κάποτε «πρωταγωνιστής» σε ιστορικές στιγμές για τη χώρα, από την απελευθέρωση της Θράκης έως τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ειδικά μετά το 1922, κόσμος και πολύτιμα αντικείμενα μεταφέρθηκαν στην Αλεξανδρούπολη και στη Θεσσαλονίκη με βαγόνια – λέγεται ότι στο εσωτερικό τους ταξίδεψαν μέχρι και 200 πιάνα.

Ο σιδηρόδρομος έφερε στο παρελθόν ανάπτυξη, ευημερία, κοσμοπολιτισμό – κυρίως αέρα ευρωπαϊκό σε μια χώρα «πολιτογραφημένη» μέχρι τότε στην Ανατολή. Ακόμη και η χρηματοδότηση των έργων κατασκευής της πρώτης σιδηροδρομικής γραμμής, Θεσσαλονίκη – Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη) – Κωνσταντινούπολη, εξασφαλίστηκε από ισχυρό τραπεζίτη εκτός συνόρων, τον γερμανό (με εβραϊκές ρίζες) βαρόνο Μορίς ντε Χιρς.

Εχει διανυθεί μεγάλη απόσταση έως το σημερινό σκηνικό ντροπής, που κάνει τον κόσμο να κατεβαίνει στους δρόμους. Εως την απουσία των δικλείδων ασφαλείας που θα απορροφούσαν το ανθρώπινο λάθος και τον άφαντο επαγγελματισμό σταθμαρχών, πάσης φύσεως υπευθύνων, που θα μπορούσαν να «διορθώσουν» αστοχίες και βλάβες συστημάτων. Ο εντοπισμός των αιτίων και η έγνοια του κράτους για τους πολίτες, ώστε να μη διασαλεύεται το –στοιχειώδες– αίσθημα ασφάλειας, αυτονόητο σε μια προηγμένη χώρα όπως το καθαρό νερό που τρέχει στις βρύσες των σπιτιών, ίσως αποδείξει κάποτε ότι δεν έφταιγε το μέσο στα Τέμπη. Αλλά ο τρόπος που είχε μπει στις ράγες.

Αγνωστο πόσο γρήγορα θα ξεχαστούμε και θα ξαναγίνουμε επιβάτες. Το σημαντικό είναι να μην ξεχάσουμε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News