Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, η χώρα χωρίζεται στα δύο. Στο ένα στρατόπεδο, το μεγαλύτερο, συνωστίζεται η παράδοση που θέλει ένα πασχαλινό τραπέζι με το κρέας να πρωταγωνιστεί. Τα κρεοπωλεία γεμίζουν κρεμασμένα αρνιά και κοκορέτσια, προορισμένα να βρεθούν σε μια σούβλα που γυρνάει και ο αέρας μυρίζει τσίκνα όπου και να σταθείς.

Δεν είμαι βίγκαν, ούτε έχω την ευαισθησία που σου υπαγορεύει να μην τρως κρέας, αλλά ομολογώ ότι το πασχαλινό τραπέζι μού δημιουργεί μια δυσφορία, ένα overdose κρεατίλας που, αν και κρεατοφάγος, ο ουρανίσκος μου δεν το ευχαριστιέται ακριβώς. Ούτε όμως και η ψυχή μου. Το θέαμα της παραταγμένης εις τη νιοστή σούβλας μού προκαλεί θλίψη.

Το να μεταπηδήσω, βέβαια, στο άλλο στρατόπεδο, εκείνο του βιγκανισμού, που αφορίζει το έθιμο της Κυριακής του Πάσχα και κηρύσσει την αποχή από το κρέας ως μόνη λύση, δεν είναι και μια επιλογή που θέλω να κάνω. Δεν γίνεται, όμως, να μη συμφωνήσω μαζί τους σε ορισμένα πράγματα. Καταρχάς, στην υπερβολή που κουβαλάει το έθιμο, η οποία για να ικανοποιήσει το αγοραστικό κοινό, περνάει από πρακτικές που προκαλούν όντως θλίψη και αηδία.

Μπορεί κάποιες διαμαρτυρίες βίγκαν ομάδων να φαίνονται γραφικές, ιδίως όταν τις βλέπεις έξω από κρεοπωλεία και σούπερ μάρκετ, αλλά είναι γεγονός ότι για να γεμίσει η χώρα σούβλες κάθε Κυριακή του Πάσχα, σφάζονται εκατομμύρια αρνάκια και κατσικάκια. Είναι μωρά που αποχωρίζονται βίαια από τις μητέρες τους, και που ενδεχομένως εκτρέφονται και θανατώνονται σε άσχημες συνθήκες. Γιατί και οι πρακτικές που ακολουθεί η βιομηχανία κρέατος έχουν σκοτεινά σημεία. 

Ομολογώ ότι δεν είναι εύκολο να μπεις στη λογική τού να σκέφτεσαι πώς το ζώο που τρως κατέληξε στο πιάτο σου, αν δεν απορρίπτεις από τη διατροφή σου το κρέας. Ως άνθρωποι απομακρυσμένοι από τη φύση, το φαγητό μας το βλέπουμε να έρχεται μέσα από τα ράφια της αγοράς, τεμαχισμένο στα μέτρα της κατσαρόλας μας. Είναι δύσκολο να συναισθανθείς και να κατανοήσεις την προέλευσή του. Αν μη τι άλλο, τα σύγχρονα παιδιά της πόλης δεν ξέρουν ότι η μηλιά είναι δέντρο και ότι οι κροκέτες κοτόπουλου που τους βάζει η μαμά τους στο ταπεράκι του σχολείου, κάποτε είχαν λειρί και φτερούγες. 

Η ενσυναισθηση και η κατανόηση προκύπτει με την επαφή. Βάλε ένα παιδί να δει στα χωριά πώς παίρνουν το αρνάκι που μέχρι πρότινος χάιδευε, για να το σφάξουν και να το περάσουν στη σούβλα, και η οπτική του πάνω στο φαγητό θα αλλάξει. Εδώ κι ο ενήλικας ακόμα, αν δει σφαγή ζώου, θα ζοριστεί να χωνέψει μετά το φαγητό του. 

Το θέμα είναι, όμως, να εκτιμήσουμε αυτό που μπαίνει στο πιάτο μας, εν προκειμένω το ζωντανό που βρέθηκε στην αλυσίδα κατανάλωσης. Αν το καταφέρουμε, τότε οι επιλογές μας θα φέρουν περισσότερο σεβασμό και στο περιβάλλον, που είναι το ζητούμενο. Οι μελέτες δείχνουν ότι η βίγκαν διατροφή είναι πολύ λιγότερο επιβαρυντική για το οικοσύστημα που μας κουβαλά. Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, με επικεφαλής οικονομολόγους και ερευνητές υγείας, έδειξε με επιστημονικά μοντέλα τι θα συνέβαινε αν μειώναμε την κατανάλωση ζωικών προϊόντων. Θα ήταν εφικτό ένα 60% μείωσης των εκπομπών αερίων που σχετίζονται με τα τρόφιμα. 

Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνουμε όλοι βίγκαν, αλλά ίσως θα ήταν καλό να πάρουμε παράδειγμα από την τάση για να αλλάξουμε τις ισορροπίες στη διατροφή μας, ειδικά εμείς που ως λαός αγαπάμε να υπερβάλλουμε με την κρεατοφαγία. Δεν είναι μόνο ότι έχουμε δύο έθιμα που περιστρέφονται γύρω της, την Τσικνοπέμπτη και την Κυριακή του Πάσχα, είναι και η καθημερινή διατροφή μας που βασίζεται στο κρέας. Παλιότερη έρευνα είχε δείξει ότι ο μέσος Ελληνας καταναλώνει ετησίως εκατό κιλά κρέας. Με την κρίση, το ποσοστό έπεσε αλλά συνεχίζουμε να έχουμε το υψηλότερο ποσοστό παμφάγων ανάμεσα σε 11 ευρωπαϊκές χώρες, που σημαίνει ότι η κρεατοφαγία ακόμα καλά κρατεί.

Βέβαια, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι σχεδόν ένας στους δύο Ελληνες επιθυμεί να μειώσει την κατανάλωση κρέατος, ενώ την ίδια στιγμή οκτώ στους δέκα παραδέχονται ότι η χορτοφαγική διατροφή έχει αδιαμφισβήτητα οφέλη και δίνει κίνητρα να την υιοθετήσει κάποιος.

Κάτι μοιάζει να αλλάζει, λοιπόν. Μέσα από την τσίκνα που θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το σήμα κατατεθέν μας, αναδύεται μια νέα γενιά ανθρώπων που επιθυμούν να ισορροπήσουν καλύτερα μεταξύ κρέατος και άλλων τροφών. Να γίνουν flexiterian, για να χρησιμοποιήσω τον όρο που προσπαθεί να περιγράψει την αναδυόμενη αυτή κατηγορία καταναλωτών τροφής, που θέλει ευελιξία μεταξύ των διατροφικών παραδόσεων και τάσεων και όχι να ακολουθεί μονοκόμματα μια γραμμή.

Το αρνάκι του Πάσχα μάλλον δεν θα γλιτώσει εντελώς από εμάς, αλλά ίσως στο προσεχές μέλλον ησυχάσει κάπως από τη μαζική έφοδό μας στα χωράφια όπου βόσκει ανέμελο. Ως τότε, να το τρώμε, όσοι το τρώμε, με μέτρο.

Καλό Πάσχα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News