Νοέμβριος 2022. Η πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου εκφράζει στο Κίεβο την ξεκάθαρη θέση της Ελλάδας: «Η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία μας αφορά όλους. Με τη βάναυση παραβίαση του διεθνούς δικαίου, την απειλή γενικευμένης επισιτιστικής κρίσης, η οποία θα πλήξει ιδίως τις πιο αδύναμες χώρες, αλλά και την απειλή πυρηνικής καταστροφής, επιχειρείται η ανατροπή του μεταπολεμικού κεκτημένου της ειρήνης και της προόδου. Πρόκειται για ευθεία αμφισβήτηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας και των ευρωπαϊκών αξιών, και συνεπώς η Ευρωπαϊκή Ένωση και η διεθνής κοινότητα οφείλουν να προασπίσουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα απέναντι στον αναθεωρητισμό».

Αυτή είναι η εθνική θέση. Η παρουσία του ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην Αθήνα αποτελεί μια αφορμή να θυμηθούμε πώς διαμορφώθηκε η στάση της Ελλάδας -ανεπιφύλακτα στο πλευρό της Ουκρανίας- μετά την εισβολή της Ρωσίας στο έδαφός της τα ξημερώματα την 24ης Φεβρουαρίου του 2022. Εκείνη την ημέρα, 77 χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένα ακριβό κεκτημένο της Ευρώπης, το απαραβίαστο της εδαφικής ακεραιότητας των χωρών, είχε πληγεί με τρόπο που ελάχιστοι περίμεναν.   

Πώς αντιδράσαμε στην Αθήνα; Από το προηγούμενο βράδυ, στο πρώτο ειδησεογραφικό κανάλι της χώρας, ένας από τους εγκυρότερους αναλυτές προέβλεπε: «Ως το πρωί ο Πούτιν θα είναι στο Κίεβο».Το σχέδιο του ρώσου προέδρου σύμφωνα με το Euronews ήταν να καταληφθεί το Κίεβο και να ανατραπεί η ουκρανική κυβέρνηση σε μια εβδομάδα. Απέτυχε. 

Η Δύση, αμέσως μετά το πρώτο σοκ, αντέδρασε χωρίς αστερίσκους και μισόλογα: «Με την Ουκρανία». Η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να αποφασίσει. Με τη Δύση κόντρα στον αναθεωρητισμό (που θα δικαίωνε τις απαράδεκτες απειλές του Ερντογάν), με τον Πούτιν, ή «με την ειρήνη»; Η φράση αυτή συνόψιζε τις πρώτες εβδομάδες τη στάση όσων επέλεξαν να αμπαλάρουν τη συμπάθειά τους προς τον Πούτιν με ένα περιτύλιγμα γενικότερης αλλά αόριστης ευαισθησίας για τις πανανθρώπινες αξίες. Το μόνο συγκεκριμένο ήταν η καταγγελία του ΝΑΤΟ, το οποίο όμως στην περίπτωση αυτή στήριζε τον αμυνόμενο.   

Η ελληνική κυβέρνηση, από τις πρώτες κιόλας ώρες, παρά την αμφιθυμία που ήταν διάχυτη σε μεγάλο μέρος του πολιτικού φάσματος και της κοινής γνώμης, έκανε μια επιλογή που αποδείχθηκε σωστή: Τάχθηκε στο πλευρό της Ουκρανίας, με το στρατόπεδο της Δύσης. Την ίδια κιόλας μέρα (24/2) ο Πρωθυπουργός δηλώνει: «Η παγκόσμια κοινότητα έχει την ευκαιρία να αντισταθεί στην ισχύ των όπλων και στην αμφισβήτηση των συνόρων και των διεθνών συνθηκών».

Η Ελλάδα (επισήμως, ως κράτος), κατήγγειλε την εισβολή της Ρωσίας, έστειλε όπλα και ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία, στήριξε τους πρόσφυγες (εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίστηκαν), κατήγγειλε τα χτυπήματα σε αμάχους (μεταξύ τους ομογενείς μας στη Μαριούπολη), οργάνωσε επιχειρήσεις εκκένωσης ελλήνων πολιτών και διπλωματών από τις εμπόλεμες ζώνες.

Στο μεταξύ, η κοινή γνώμη παρέμενε διχασμένη. Δεν ήταν μόνο η ορθοδοξία, ούτε η συναισθηματική-ιδεολογική ταύτιση για καθεστώτα που δεν ζήσαμε, όπως αυτό της Σοβιετικής Ενωσης. Ηταν και το μαύρο χρήμα σε ακροδεξιά μορφώματα από μονές του Αγίου Ορους.  

Στην αρχή, ακόμη και οι καλλιτέχνες, που οι κεραίες τους είναι συνήθως πιο ευαίσθητες όταν πχ. βομβαρδίζονται μαιευτήρια, διχάστηκαν. Πολλοί αρνούνταν αρχικά τη συμμετοχή τους σε συναυλίες αλληλεγγύης φοβούμενοι ότι θα χάσουν το κοινό τους. Βλέποντας ίσως τις εικόνες των διαμελισμένων αμάχων κάποιοι είπαν τελικά το «ναι» με βαριά καρδιά. (Είναι πάντως περίεργο ότι για εντελώς ανύπαρκτα θέματα, Fake News, όπως η υποτιθέμενη πώληση του νερού της Θεσσαλονίκης, οι ίδιοι άνθρωποι που ένιωθαν κόμπο στον λαιμό όταν έπρεπε να καταγγείλουν τον Πούτιν, ξεσπάθωσαν με την ψυχή τους)

Πίσω στη μεγάλη εικόνα. Ηδη από το τέλος Μαρτίου του 2022 οι Ρώσοι είχαν αρχίσει να υποχωρούν από το Κίεβο. Η επιχείρηση-αστραπή απέτυχε, οι θηριωδίες σε βάρος των αμάχων ενίσχυσαν το διεθνές κύμα στήριξης προς την Ουκρανία, οι φωνές στην Ελλάδα υπέρ της εισβολής έγιναν πιο σιγανές, η επιλογή της χώρας (παρά τον διχασμό στο εσωτερικό της) δικαιώθηκε. Ο Πούτιν δεν κέρδισε αυτή τη φορά, η Δύση έστειλε με το αρραγές μέτωπο ένα ξεκάθαρο μήνυμα κόντρα στον αναθεωρητισμό. Μήνυμα που έλαβε, μεταξύ άλλων, και ο Ερντογάν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News