Η «τεχνικής φύσεως» ανάλυση του μηνύματος των ευρωεκλογών για τη ΝΔ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, όσο κι αν περιλαμβάνει σωστές παρατηρήσεις (χαλαρή ψήφος, timing της κάλπης κ.ο.κ.), αγνοεί τη μεγάλη εικόνα που συνδέεται με το βάθος των πληγών από την ακρίβεια και τις προσδοκίες όσων στάθηκαν απέναντι στον λαϊκισμό τα τελευταία 12 χρόνια: όσων δηλαδή από το 2012 και μετά, εκκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες (από την παλιά ανανεωτική Αριστερά, το ΠΑΣΟΚ και -φυσικά- την ευρύτερη Κεντροδεξιά) συγκρότησαν ένα νικηφόρο μέτωπο και συνέβαλαν στη σταθεροποίηση της χώρας.

Διότι το βράδυ των ευρωεκλογών, η γραμμική προσέγγιση (αρκετών στελεχών της ΝΔ) που λέει ότι οι απώλειες του κυβερνώντος κόμματος προς την Ακροδεξιά ήλθαν αποκλειστικά λόγω της ψήφισης του γάμου των ομοφύλων, άρα αρκεί η ΝΔ να στρίψει προς τα δεξιά (και αμέσως θα λυθεί το πρόβλημα), «βάζει νερά» για διάφορους λόγους:

—Πρώτον, διότι πέρα από τον γάμο των ομοφύλων που δυσαρέστησε αυτό το ακροατήριο, η κυβερνητική πολιτική της ΝΔ πέτυχε την ενίσχυση της Αμυνας και της θέσης της χώρας στο εξωτερικό, καθώς και τη διαχείριση του Μεταναστευτικού, ζητήματα που το ικανοποίησαν.

—Δεύτερον, αγνοεί ότι οι αντισυστημικές ακροδεξιές δυνάμεις ενισχύονται σε όλη την Ευρώπη σε μεγάλο βαθμό λόγω των συνθηκών ζωής (της ακρίβειας και των οικονομικών δυσκολιών). Στην περίπτωση της Ελλάδας, η ανησυχητική επιτυχία των κομμάτων της Ακροδεξιάς ήρθε διότι η ακρίβεια έγινε «πακέτο» με τον γάμο των ομοφύλων.

—Τρίτον, δεν λαμβάνει υπόψη την επίδραση της αποχής και τον αριθμό των μετριοπαθών πολιτών που δεν προσήλθαν στην κάλπη, καθώς και το πόσοι από αυτούς ανήκουν στο μέτωπο που πήγε κόντρα στον λαϊκισμό και την Ακροδεξιά την περασμένη δεκαετία. Διότι στις ευρωεκλογές έλειψαν 1,5 εκατ. ψηφοφόροι σε σύγκριση με τις εθνικές εκλογές του Ιουνίου του 2023.

Στελέχη της ΝΔ που ανήκουν στην (πολύ) δεξιά της τάση έσπευσαν -το βράδυ των ευρωεκλογών στα τηλεοπτικά πάνελ- να ερμηνεύσουν με απλοϊκό τρόπο το αποτέλεσμα. Ανέφεραν κοντολογίς ότι η ΝΔ αποσυνδέθηκε από το παραδοσιακό της ακροατήριο, έστριψε δηλαδή πολύ Κεντροαριστερά και γι’ αυτό υπέστη απώλειες.

Η μυωπική αυτή προσέγγιση ισοδυναμεί με έκφραση νοσταλγίας για την επιστροφή της ΝΔ σε αποτελέσματα πέριξ του 30% στην εθνική κάλπη, προ δηλαδή του ανοίγματος Μητσοτάκη σε κεντρώες δυνάμεις, το οποίο οδήγησε σε δύο εκλογικές νίκες (και κυβερνητικές καρέκλες και για τους ίδιους) με ποσοστά πέριξ του 40%.

Επίσης, ακόμη πιο μυωπική είναι η έμμεση προτροπή αυτών των στελεχών για δεξιά στροφή όταν το βασικό πρόβλημα για τους πολίτες είναι η ακρίβεια, που λύνεται με «αριστερόστροφη» προσέγγιση, δηλαδή με πολιτική ενίσχυσης του εισοδήματός τους και καταπολέμησης των επιπτώσεων της ακρίβειας. Με άλλα λόγια, η ΝΔ δεν πρέπει να πάει προς τα δεξιά αλλά, αντίθετα, πρέπει να πάει εκεί όπου βρίσκονται οι λαϊκές ανάγκες ανεξάρτητα από κομματικό χρώμα.

Το δεύτερο κεφάλαιο που θα πρέπει να εξετάσει ο πρωθυπουργός είναι τα φαινόμενα αλαζονείας και ο τεχνοκρατικός βολονταρισμός στελεχών της κυβέρνησης που μαρτυρούν βαρέος τύπου αποσύνδεση από την πραγματικότητα. Το είδαμε ξεκάθαρα στο πρόβλημα της ακρίβειας, με υπουργούς να επιχαίρουν για το… τίποτα, το είδαμε και στη ρητορική που υιοθετήθηκε για τη στεγαστική κρίση. Για παράδειγμα, το επιχείρημα ότι η αύξηση των ενοικίων πλήττει τους ενοικιαστές αλλά ευνοεί τους ιδιοκτήτες, είναι σαν να λέει κάποιος σε έναν πολίτη που διαμαρτύρεται γιατί δεν περνάει το λεωφορείο ότι κανονικά θα έπρεπε να χαίρεται γιατί ο γείτονάς του αγόρασε Μερσεντές.

Αυτού του είδους η απουσία περιφερειακής όρασης ή πιο απλά επαφής με την πραγματικότητα την είδαμε σε διάφορες περιπτώσεις από στελέχη και του Μαξίμου και κατά την προηγούμενη τετραετία. Οπως όταν το 2022 ακούγαμε ότι για τις τιμές του ρεύματος έφταιγαν οι πολίτες που άναβαν πολύ τον θερμοσίφωνα, έτσι και μετά τον Ιούνιο του 2023 και την ευρεία εκλογική νίκη, ακούσαμε ότι για την ακρίβεια φταίνε και πάλι οι πολίτες που δεν κυνηγούν τις προσφορές. Επίσης, αυτό που πέρασε στο «ντούκου» από τους αναλυτές που παρουσιάζουν τις εκτιμήσεις τους στον κ. Μητσοτάκη είναι η προειδοποίηση που έστειλαν οι πολίτες στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών τον περασμένο Οκτώβριο.

Πριν φτάσουμε σε μια ευρύτερη εκτίμηση για την επόμενη μέρα της κυβέρνησης, ας δούμε όσα ευθέως προκύπτουν από την ίδια την κάλπη:

-Η ΝΔ κέρδισε όντως τις ευρωεκλογές με τη μεγαλύτερη διαφορά από το δεύτερο κόμμα που έχει καταγραφεί σε ευρωκάλπες στη χώρα μας. Ωστόσο, βρέθηκε σημαντικά κάτω από τον πήχη τον οποίο είχε θέσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης (33%).

-Ο ΣΥΡΙΖΑ, υπό την ηγεσία του κ. Κασσελάκη, που έτρεξε μια πρωτοφανή και εντελώς προσωπική προεκλογική εκστρατεία, βρέθηκε πολύ κάτω από το 23% των τελευταίων ευρωεκλογών και σαφώς κάτω από το ταπεινωτικό 17,8% των εθνικών εκλογών του Ιουνίου του 2023.

-To ΠΑΣΟΚ αύξησε τις δυνάμεις του σε σύγκριση με τις τελευταίες εθνικές εκλογές (11,84%) αλλά δεν εισέπραξε παρά ελάχιστα οφέλη από την φθορά της κυβέρνησης και έχασε τελικά και τη μάχη για την δεύτερη θέση με αντίπαλο το κόμμα του κ. Κασσελάκη.

-Η Ακροδεξιά ενισχύθηκε σημαντικά καθώς τα κόμματα με ποσοστό άνω του 3% («Ελληνική Λύση», «Νίκη» και «Φωνή Λογικής») συγκέντρωσαν άθροισμα άνω του 17%. Αντίστοιχα, στις εκλογές του Ιουνίου του 2023, «Σπαρτιάτες», «Ελληνική Λύση» και «Νίκη» που μπήκαν στη Βουλή, είχαν φτάσει αθροιστικά πολύ χαμηλότερα, στο 12,82%. Ενώ στις ευρωεκλογές του 2019 «Χρυσή Αυγή» και «Ελληνική Λύση» είχαν συγκεντρώσει αθροιστικά 9%.

-Η αποχή έφτασε σε ιστορικό ρεκόρ. Οφείλεται στο υποτονικό κλίμα καθώς δεν υπήρξε άμεσο διακύβευμα, στο γεγονός ότι οι ευρωεκλογές δεν συνέπεσαν με αυτοδιοικητικές και δεν προηγήθηκαν εθνικών εκλογών όπως το 2019 και το 2014.

Ωστόσο, όπως σωστά ανέφεραν εκλογικοί αναλυτές, η αποχή δείχνει ότι υπάρχει μια σταθερά αυξανόμενη απόσταση της κοινωνίας των πολιτών —και κυρίως των νέων— από το πολιτικό σύστημα. Παράλληλα, με βάση τα ποιοτικά στοιχεία των exit poll, η νέα γενιά, εκτός από την αποχή ενίσχυσε τα μικρότερα κόμματα θεωρώντας —σύμφωνα με τους ίδιους αναλυτές— ότι οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν δεν υλοποιήθηκαν, όπως πχ. η αντιμετώπιση του προβλήματος της στέγασης των νέων.

—Οι δημοσκοπήσεις, όπως και τον Μάιο του 2023 στις εθνικές εκλογές (αναλυτικά εδώ), έχασαν τα ποσοστά του πρώτου κόμματος. Οπερ σημαίνει ότι η προεκλογική συζήτηση ήταν σε μεγάλο βαθμό εκτός κλίματος, καθώς οι μετρήσεις δεν αποτύπωναν σωστά την διάθεση των πολιτών να στείλουν ένα μήνυμα προς την κυβέρνηση, κάνοντας ζημιά και στην ΝΔ που δεν άκουσε ένα πιθανόν χρήσιμο «καμπανάκι».

Επίσης, πέρα από την αποχή, η μεγάλη διασπορά της ψήφου σε μικρότερα, μικρά και πολύ μικρά κόμματα, δεν είναι προφανώς παράγοντας σταθεροποίησης του πολιτικού συστήματος. Το αντίθετο.

Συμπερασματικά, το μήνυμα των ευρωεκλογών είναι σαφές. Αυτοί που ζητούν την ενίσχυση του κυβερνητικού σχήματος με δόσεις φτηνού δεξιού λαϊκισμού, όπως έκανε η κυβέρνηση Σαμαρά μετά το κακό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του 2014, είναι προφανές ότι σφάλλουν. Η κοινωνία δεν περιμένει από τον κ. Μητσοτάκη δεξιές κορώνες. Αντίθετα περιμένει να σκύψει πάνω από τα προβλήματα του φτωχότερου τμήματος της μεσαίας τάξης που νιώθει ότι δεν ακούγεται και πάνω απ’ όλα δεν έχει λεφτά να βγάλει τον μήνα.

Το συγκεκριμένο ακροατήριο έκανε πολλές προσπάθειες να περάσει το μήνυμα στους υπουργούς της κυβέρνησης, εντός και εκτός Μαξίμου, ότι «δεν βγαίνει» και ότι νιώθει ανασφάλεια από τα σοβαρά προβλήματα τους κράτους, ιδίως στον τομέα της Υγείας. Ωστόσο πολλοί υπουργοί έπλεαν σε πελάγη ευτυχίας μετά το 41% του Ιουνίου του 2023 και δεν άκουγαν τίποτα. Ενώ κάποιοι «μάλωναν» και τον λαό που δεν καταλάβαινε πόσο… καλά περνούσε. Γι’ αυτό και οι πολίτες έστειλαν τελικά το μήνυμα στην κάλπη και δια της αποχής τους από αυτή.

Μετά από όλα αυτά ο κ. Μητσοτάκης έχει προφανώς όλη την εικόνα. Αδιαμεσολάβητα, από τους ίδιους τους πολίτες, και όχι μέσω συνεργατών που του παρουσίαζαν μια ρόδινη και βελούδινη εκδοχή της πραγματικότητας. Εχει επίσης τρία χρόνια στη διάθεσή του και το αποκλειστικό προνόμιο να επιλέξει τα πρόσωπα και τους στόχους της επόμενης περιόδου.

Αρκεί να επικρατήσει η μεγάλη εικόνα. Η ανάγκη ανασύνταξης κόντρα στην Ακροδεξιά και τον λαϊκισμό ταυτόχρονα με την προσπάθεια επανασυγκόλλησης των αρμών της πολυσυλλεκτικής ΝΔ που δημιούργησε ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί «ακούγοντας» το μέτωπο που κράτησε τη χώρα στην Ευρώπη και όχι μέσω «ενέσεων» ακροδεξιού λαϊκισμού σε κυβερνητικά πόστα όπως κάποιοι προτείνουν. Μάλλον για ίδιον όφελος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News