Πού βρισκόμασταν στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο πριν από τις 2 Απριλίου, την «Ημέρα της Απελευθέρωσης», κατά την οποία ο Ντόναλντ Τραμπ έσπειρε με τους δασμούς τον πανικό στην παγκόσμια οικονομία;

♦ Η ΝΔ συνέχιζε να υποχωρεί δημοσκοπικά μετά τον «χειμώνα των Τεμπών», παρά τις τελευταίες εξελίξεις που αποδομούν κάποιες από τις θεωρίες που επικράτησαν.

♦ Το ΠΑΣΟΚ, στα πρόθυρα νέας εσωστρέφειας, πλήρωνε την ταύτιση με το καταγγελτικό οξύ της Ζωής Κωνσταντοπούλου και πρόσφερε τη δυνατότητα στον Μητσοτάκη να συνεχίσει το «κλίνατε επί δεξιά» χωρίς να ανησυχεί ότι θα χάσει τους κεντρώους.

♦ Η Πλεύση Ελευθερίας συνέχιζε να καλπάζει στις μετρήσεις, θυμίζοντας τα άλογα της Πέλλας την εποχή που έφτασαν στην Περσία.

Πού βρισκόμαστε στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο μετά τις 2 Απριλίου και την «Ημέρα της Απελευθέρωσης» του Τραμπ; Ακριβώς στο ίδιο σημείο.

Ομως, στο μεταξύ, όλα γύρω μας αλλάζουν με τρόπο που εκτιμάται ότι θα επηρεάσει και τις εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες. Οι εξελίξεις έχουν ήδη έχει αρχίσει να προκαλούν μια δεύτερη ανάγνωση και για τις ταυτίσεις στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο, ενόψει πιθανής κρίσης που θα επηρεάσει και την Ελλάδα

Ηδη, στην Ευρώπη οι ακροδεξιές δυνάμεις—μαζορέτες του Τραμπ— ανησυχούν μετά τις τεκτονικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία και είναι βέβαιο πως όσα συμβαίνουν έχουν υποπέσει στην αντίληψη του Κυριάκου Βελόπουλου, της Αφροδίτης Λατινοπούλου (που χόρευε στους ρυθμούς του Τραμπ) και του κόμματος «Νίκη».

Η δεύτερη διάσταση είναι πως ο Κυριάκος Μηστοτάκης, που δεν ανησυχεί για τις διαρροές κεντρώων προς το ΠΑΣΟΚ (παρότι τους στεναχωρεί με κάποιες κινήσεις του, υπερισχύει ο τρόμος που προκάλεσαν οι «γέφυρες» Ανδρουλάκη-Κωνσταντοπούλου) καλείται τώρα να χειριστεί μια νέα κρίση στην οικονομία.

Και όπως έδειξε η πρόσφατη Ιστορία, όσο υπήρχαν διεθνείς κρίσεις (πανδημία, Ουκρανία-ενεργειακά) και με τα κατάλληλα στελέχη δίπλα στον Πρωθυπουργό (Δημητριάδης—Γεραπετρίτης) η κυβέρνηση έδειχνε θετικά δείγματα που ενίσχυαν την εμπιστοσύνη των πολιτών —για να βυθιστεί στη συνέχεια, μετά το καλοκαίρι του 2023, σε έναν φαύλο κύκλο αυτο-αναφορικότητας και υποτίμησης των προβλημάτων (ακρίβεια) και του αισθήματος (Τέμπη) που της κόστισαν ακριβά.

Τι γίνεται τώρα;

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις  της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) η επιβολή δασμών 20% σε όλα τα προϊόντα χωρών μελών της ΕΕ που εισάγονται στις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την επιβολή δασμών 25% για όλα τα οχήματα της ευρωπαϊκής (κατά κύριο λόγο γερμανικής) αυτοκινητοβιομηχανίας θα οδηγήσει σε επιβράδυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας κατά 0,3% – 0,5% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η αναμενόμενη αύξηση του ΑΕΠ θα περιοριστεί το 2025 γύρω στο 0,4%.

Οι επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία εξ αυτού του γεγονότος θα είναι έμμεσες στο βαθμό που –όπως εκτιμούν οι έλληνες εξαγωγείς – δεν θα επηρεαστούν δραματικά οι εξαγωγές βασικών ελληνικών προϊόντων στις ΗΠΑ που είναι το ελαιόλαδο, οι επιτραπέζιες ελιές, η φέτα και η κομπόστα ροδάκινου. Οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αναλογούν στο 7% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών.

Οι ίδιοι οι επιχειρηματίες αναζητούν ήδη νέες αγορές ώστε να κατευθύνουν τα ελληνικά προϊόντα σε τρίτες χώρες. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης αναλαμβάνει ενεργό ρόλο και τη Δευτέρα αναμένεται να παρουσιάσει μέτρα και πρωτοβουλίες στα οποία έχει συμφωνήσει με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Κυριάκο Πιερρακάκη για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων με κίνητρα (φορολογικά κ.ά.) στους εξαγωγείς και βασικό στόχο τη διείσδυση σε δυο πολύ μεγάλες αγορές, που είναι η Ινδία και η Κίνα. Κλειδί θα αποτελέσει η περαιτέρω ψηφιοποίηση των τελωνειακών διαδικασιών.

Οι «αυτόματοι σταθεροποιητές»

Βέβαια, η ανάλυση των μέτρων και των επιπτώσεων της οικονομικής πολιτικής Τραμπ έχει μεγαλύτερο βάθος, καθώς οι αποφάσεις του που κλονίζουν την παγκόσμια οικονομία έχουν στόχο (πάντα στο μυαλό του Τραμπ) να «θεραπεύσουν» τον… ασθενή όπως ο ίδιος χαρακτήρισε την αμερικανική οικονομία.

Και τα κύρια χαρακτηριστικά της οικονομίας των ΗΠΑ (με στοιχεία 2024) είναι:

-Είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο με ΑΕΠ 28 τρισ. δολάρια

-Εχει το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στον κόσμο 34 τρισ. δολάρια

-Εχει έλλειμμα στον προϋπολογισμό της 1,8 τρισ. δολαρίων

-Το έλλειμμα στο εμπορικό της ισοζύγιο είναι 1,2 τρισ. δολάρια

Οι δασμοί του Τράμπ, αν εφαρμοστούν και δεν ανατραπούν από τις εξελίξεις, έχουν στο χαρτί στόχο να αποφέρουν έσοδα 6 τρισ. δολαρίων τον χρόνο. Και αυτό με την υπόθεση ότι η κατανάλωση εισαγόμενων προϊόντων στις ΗΠΑ θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα.

Το βέβαιο όμως είναι ότι θα πυροδοτήσουν τον πληθωρισμό κι όλα δείχνουν ότι τουλάχιστον κατά την περίοδο προσαρμογής της παγκόσμιας οικονομίας στο νέο σκηνικό θα προκαλέσουν, αν όχι ύφεση, σημαντική επιβράδυνση της οικονομίας.

Αυτό σημαίνει για όλους (και την ΕΕ) μείωση της κατανάλωσης, αναταραχή στις εφοδιαστικές αλυσίδες και σε βάθος χρόνου μειωμένες τουριστικές ροές.

Στην παγκόσμια οικονομία ήδη άρχισαν να λειτουργούν οι λεγόμενοι «αυτόματοι σταθεροποιητές», οι μηχανισμοί των αγορών που οδήγησαν την τιμή του πετρελαίου κάτω από τα 70 δολάρια το βαρέλι, καθώς όλοι προεξοφλούν επιβράδυνση της οικονομίας.

Ταυτόχρονα το δολάριο υποτιμήθηκε ήδη κατά 5%, γεγονός που καθιστά φθηνότερα τα αμερικανικά προϊόντα στις ξένες αγορές μέχρι να αποφασίσουν η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι άλλες μεγάλες οικονομίες την απάντηση τους στην επίθεση Τραμπ.

Το σκηνικό αυτό απαιτεί λεπτούς χειρισμούς, σταθερότητα, ψυχραιμία και τεχνοκρατική επάρκεια από την πλευρά της κυβέρνησης καθώς και λόγο παρέμβασης στις κοινές ευρωπαϊκές αποφάσεις. Η τροπή των πραγμάτων δημιουργεί σε πολιτικό επίπεδο πρόβλημα στον ακροδεξιό «ανταγωνισμό» προς τον Μητσοτάκη (εντός και εκτός ΝΔ) και ενισχύει τον Πρωθυπουργό στο έδαφος της πραγματικής πραγματικότητας σε σύγκριση με την εναλλακτική λύση που —σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις— είναι η Ζωή Κωνσταντοπούλου. Οσο για το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει κι αυτό να εξετάσει τη θέση του στη νέα συγκυρία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News