Τι συμβαίνει στην ελληνική αγορά και έφτασε η τσιπούρα ιχθυοτροφείου να πωλείται όσο ο σολωμός και το βρεφικό γάλα (10 ευρώ ακριβότερα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα), οδηγώντας το κράτος στην επιβολή προστίμου 561.000 ευρώ στη FrieslandCampina Hellas;

Τι σχέση μπορεί να έχουν οι επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα με την τσιπούρα που παράγεται στις ιχθυοκαλλιέργειες του Ευβοϊκού Κόλπου;

Προφανώς καμία. Εκτός κι αν τα σοβαρά προβλήματα που πράγματι προκαλούν στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα οι επιθέσεις των ανταρτών και των πειρατών στα εμπορικά πλοία της Δύσης, πέρα από την αύξηση του κόστους μεταφοράς των κοντέινερ και των τιμών του πετρελαίου, λειτουργούν ως υπόβαθρο για γενικευμένες ανατιμήσεις στην αγορά.

Δεν είναι μόνο τα ψάρια της Δυτικής Αφρικής που τρώμε στην Ελλάδα. Η αποκοπή της Διώρυγας του Σουέζ, της ταχύτερης θαλάσσιας διαδρομής από την Ασία προς την Ευρώπη, τριπλασίασε το κόστος μεταφοράς από την Κίνα στην Ευρώπη και ήδη επηρεάζει το κόστος εισαγωγής πολλών προϊόντων: ηλεκτρονικά, ηλεκτρολογικά, έπιπλα, υαλικά, είδη υγιεινής και δεκάδες άλλα είδη. Πλέον, ακόμη και αυτοκίνητα.

Παρότι οι Χούθι δεν επηρεάζουν τις εισαγωγές από άλλες διαδρομές, εκτός της Διώρυγας του Σουέζ, οι «πειρατές» της εγχώριας κερδοσκοπίας απλώνουν παντού τις ανατιμήσεις και σηκώνουν ένα τρίτο κύμα, μετά την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ενα από τα φαινόμενα της ελληνικής αγοράς που θα πρέπει να απασχολεί σοβαρά τις αρμόδιες υπηρεσίες και συνολικά την κυβέρνηση είναι ότι η πληθωριστική ψυχολογία που έχει καλλιεργηθεί τα τελευταία δύο χρόνια τροφοδοτείται με κάθε αφορμή. Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η ελληνική αγορά είναι «ρηχή», οδηγεί σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις και ακρότητες στην τιμολόγηση προϊόντων που είναι ελληνικά και (λογικά) θα έπρεπε να πωλούνται σε προσιτές για τον καταναλωτή τιμές.

Μετά τον διπλασιασμό της τιμής του ελληνικού κοτόπουλου, του ελαιολάδου και της φέτας, το τελευταίο παράδειγμα που «βγάζει μάτι» και για το οποίο γίνονται έλεγχοι από το υπουργείο Ανάπτυξης είναι η τιμή της τσιπούρας ιχθυοτροφείου στα σουπερμάρκετ: πωλείται φιλεταρισμένη σε πακέτα των 200 γραμμαρίων και ξεπέρασε σε αξία τα 26 ευρώ το κιλό.

Είναι τόσο ακραία η τιμή, που πλέον μπορεί να συγκριθεί μόνο με την τιμή του σολομού εισαγωγής (φιλέτο σε φέτες), που πωλείται προς 27,50 ευρώ το κιλό.

Το φαινόμενο αφορά έναν ολόκληρο κλάδο για τον οποίο η Ελλάδα μπορεί να είναι υπερήφανη για τις εξαγωγές του, αλλά όχι και οι έλληνες καταναλωτές, που σε λίγο δεν θα μπορούν καν να πλησιάζουν τα ελληνικά ψάρια.

Πούλησαν λιγότερα, κέρδισαν περισσότερα 

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2022 οι πωλήσεις ψαριών ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας ανήλθαν σε 137.000 τόνους, αξίας 744 εκατ. ευρώ. Η αύξηση του τζίρου κατά 14% οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην αύξηση των τιμών, δεδομένου ότι ο όγκος των πωλήσεων ψαριών αυξήθηκε μόλις κατά 1%.

Το ίδιο συνέβη και το 2023, χρονιά κατά την οποία η αξία των πωλήσεων του κλάδου αυξήθηκε κατά 9%, ενώ ο όγκος των πωλήσεων παρέμεινε στάσιμος.

Το πρόβλημα της ακρίβειας, σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς και τα στοιχεία που προκύπτουν από την αποκρυπτογράφηση των ισολογισμών, πολλαπλασιάζεται λόγω των αυξήσεων στις τιμές που προστίθενται σε κάθε κρίκο της αλυσίδας μέχρι το προϊόν να φτάσει στα ράφια των σουπερμάρκετ.

Το 2022, η ανάλυση που έγινε σε ισολογισμούς 35 αλυσίδων (μεγάλων και μικρότερων) σουπερμάρκετ σε όλη την Ελλάδα έδειξε ότι οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις είχαν πωλήσεις ύψους 11,18 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 870 εκατ. ευρώ (ή κατά 8,44%) συγκριτικά με το 2021.

Την ίδια χρονιά, όμως, ο όγκος των πωληθέντων προϊόντων μειώθηκε κατά 1%. Δηλαδή όλη η αύξηση των πωλήσεων προήλθε από τις ανατιμήσεις, σε μια χρονιά που ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στα ύψη.

Το ίδιο φαινόμενο επαναλήφθηκε το 2023, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της Nielsen για τα σουπερμάρκετ, οι πωλήσεις αυξήθηκαν σε αξία κατά 9,5% (η μέτρηση αφορά στα λεγόμενα ταχυκίνητα καταναλωτικά προϊόντα, που είναι τα βασικά είδη διατροφής και καθαριότητας), με την ανάπτυξη αυτή να είναι καθαρά πληθωριστική, καθώς οι όγκοι πωλήσεων μειώθηκαν από 0,8% έως 1,5%, ανάλογα με το προϊόν.

Σε ό,τι αφορά τις επιμέρους κατηγορίες, η μέση αύξηση των τιμών στα τρόφιμα και στα ποτά υπολογίζεται για το 2023 στο 10,9%, ενώ την πρώτη θέση στις ανατιμήσεις, με ποσοστό 12,7%, βρέθηκαν τα απορρυπαντικά και τα καθαριστικά.

Σοκαριστικό είναι το γεγονός ότι ανάμεσα στις εταιρείες που κερδοσκοπούν και στις οποίες επιβλήθηκαν βαριά πρόστιμα είναι μεγάλοι πολυεθνικοί όμιλοι, που δρουν για δεκαετίες στην Ελλάδα. Τελευταίο παράδειγμα η εταιρεία γαλακτοκομικών προϊόντων FrieslandCampina Hellas, στην οποία ο υπουργός Ανάπτυξης επέβαλε πρόστιμο μισού εκατομμυρίου ευρώ, καθώς στους ελέγχους που έγιναν διαπιστώθηκε ότι σε εννέα κωδικούς βασικών προϊόντων, ανάμεσά τους και προϊόντα βρεφικού γάλακτος, η εταιρεία φούσκωνε τα περιθώρια κέρδους πέραν του ύψους που επιτρέπει η ελληνική νομοθεσία.

Δεν είναι τυχαίο ότι η εταιρεία πωλεί στην Ελλάδα συγκεκριμένο βρεφικό γάλα (συσκευασία 800 γραμμαρίων) προς 25 ευρώ το κουτί, όταν στις Σκανδιναβικές χώρες πωλείται προς 15 ευρώ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News