Θα μου επιτρέψετε να σας αφηγηθώ τη δική μου ιστορία όταν το απόγευμα της 5ης Μαρτίου μπήκα στο Facebook από το κινητό και είδα στην οθόνη το μήνυμα «Ο χρόνος σύνδεσης έληξε». Ενα αίσθημα δυσάρεστης έκπληξης κατέλαβε τα σωθικά μου, αλλά η ψυχραιμία ήταν ακόμη παρούσα στο ψυχολογικό οικοσύστημα.

Οσο, όμως, έβαζα τον κωδικό σύνδεσης και δεν μπορούσα να μπω στο προφίλ μου, καταλήγοντας να αλλάζω κωδικούς ανά δίλεπτο, τόσο η ψυχραιμία στέρευε, δίνοντας τη θέση της σε ένα κύμα εκνευρισμού, που φλέρταρε με τον πανικό, καθώς σκεφτόμουν τι στο καλό έχει συμβεί, πώς θα το διορθώσω, και τι θα γίνει αν δεν τα καταφέρω.

Από την κρίση πανικού με γλίτωσε η σκέψη ότι κάτι μπορεί να έχει πάθει το Facebook και η διαπίστωση ότι όντως έτσι είναι. Αλλά μετά, ήρθε η αναμονή. «Πόση ώρα θα διαρκέσει αυτή η αναμπουμπούλα;», αναρωτιόμουν αναλογιζόμενη ότι έχω στείλει μηνύματα στο inbox και περιμένω απάντηση. Αν δεν διορθωθεί το πρόβλημα, θα πρέπει να τα ξαναστείλω με SMS από το κινητό. «Εχω τους αριθμούς των ανθρώπων; Δεν τους έχω όλους. Πρόβλημα!». Ο εκνευρισμός έκανε πάλι την εμφάνισή του.

Το Facebook επανήλθε, αλλά η αγωνία μου έμελλε να κρατήσει λίγο ακόμα. Γιατί, παρά την επαναφορά, συνέχιζα να μην μπορώ να μπω στο προφίλ μου από το κινητό. Μέχρι να λύσω και αυτό το πρόβλημα, προσπαθώντας εναλλάξ από κινητό και κομπιούτερ, με έλουζε κρύος ιδρώτας: «Αν χάσω το προφίλ μου;» ούρλιαξα μέσα μου παίρνοντας την έκφραση της «Κραυγής» του Μουνκ. Ο ζωγράφος δημιούργησε τον πίνακα το 1893, αλλά δικαίως θεωρείται αντιπροσωπευτικό δείγμα του παγκόσμιου άγχους του σύγχρονου ανθρώπου. Κραυγάζουμε όλοι, παντού, συνέχεια.

Το άγχος για το εικονικό μας αποτύπωμα είναι και αυτό μια σαρωτική κραυγή, το συμπέρασμα που βγαίνει από μια μικρή δυσλειτουργία που μεταφράζεται σε μπλοκάρισμα των συστημάτων της κάθε πλατφόρμας. Μπορεί μερικοί να έκαναν πλάκα, κάποιοι άλλοι να είπαν ότι η πρόσκαιρη κατάρρευση του Meta μας αποτοξίνωσε, έστω και λίγο, από τη χρήση του, αλλά κακά τα ψέματα, εδώ υπάρχει θέμα. Το πρόβλημα στα κοινωνικά δίκτυα οι περισσότεροι τα βιώνουμε ως ένα «Κατεδαφιζόμεθα», εικονικό.

Είναι σουρεαλιστικό ότι σε καταλαμβάνει απελπισία στη σκέψη ότι ένα προφίλ που γεννήθηκε σε οθόνες μπορεί να χαθεί, σε μια διαδικασία την οποία δεν μπορείς να ελέγξεις και σε ξεπερνά. Νιώθεις σαν μυρμήγκι κάτω από μια τεράστια μπότα, του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, του Ελον Μασκ, της ByteDance, η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να πέσει πάνω σου γιατί μπλόκαρε ο μηχανισμός της, γιατί χαλάρωσαν οι βίδες, γιατί έτσι γουστάρει.

Σκέφτεσαι με τρόμο ότι πέφτοντας θα λιώσει ό,τι έχτιζες στον εικονικό σου μικρόκοσμο: τις αναρτήσεις, τα likes, τους ακολούθους, τις επαγγελματική διαδικτυακή παρουσία σου, τα φλερτ, τα sexting, τα stories. Τι μπορείς να κάνεις για να το αποτρέψεις; Τίποτα. Επί της ουσίας, ο εικονικός κόσμος που έχεις φτιάξει και επενδύεις πάνω του με δουλοπρεπή αφοσίωση, δεν ελέγχεται από εσένα. Το κουμάντο το κάνει άλλος.

Δεν είναι καθόλου ευχάριστο να το διαπιστώνεις. Και αν υποθέσουμε ότι το άγχος και ο εκνευρισμός παλεύονται για ένα προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα χωρίς μεγάλη δυναμική (στην τελική και να το χάσεις, λες θα κάνω άλλο), δεν παλεύονται με τίποτα αν η δυναμική του προφίλ σου είναι μεγάλη και έχεις ξοδέψει εργατοώρες –και λεφτά σε χορηγούμενες– για το χτίσιμό του.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ την αντίδραση ενός γνωστού μου, travel blogger με τεράστιο κοινό στα κοινωνικά του δίκτυα, τα οποία ασφαλώς χρησιμοποιεί ως πλατφόρμες παρουσίασης της δουλειάς του, που κόντεψε να πάθει εγκεφαλικό μια μέρα που η Meta είχε πάλι πρόβλημα και δεν του επέτρεπε να έχει πρόσβαση στο Instagram του. Του κάναμε αέρα να συνέλθει, μέχρι κάποιος να του φωνάξει: «Ηρέμησε φίλε, έπεσε το σύστημα».

«…Ουφ, όλη μου η δουλειά είναι εκεί μέσα» ψέλλισε αποκαμωμένος από την ψυχική ταλαιπωρία.

Ετσι είναι. Εχουμε εναποθέσει τη δουλειά, τη φιλία, τον έρωτα, τις προσδοκίες και τις ελπίδες μας σε έναν εικονικό κόσμο που δεν μας ανήκει. Στην πραγματική ζωή, τουλάχιστον, μπορείς να αγωνιστείς για να αποτρέψεις το κακό, όταν σου χτυπάει την πόρτα. Στα εικονικά «Κατεδαφιζόμεθα», κάθεσαι και βλέπεις τον μικρόκοσμό σου να χάνεται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News