Εκείνη τη φοβερή παραδοξότητα που βιώσαμε στις 23 Απριλίου του 2010, ακριβώς 15 χρόνια πριν, δεν θα την ξεπεράσουμε ποτέ. Να μας αναγγέλλεται μια εθνική χρεοκοπία με φόντο ένα ονειρικό ελληνικό λιμανάκι. Να ζούμε το εναρκτήριο λάκτισμα μιας οικονομικής καταστροφής και ενός λαϊκού Γολγοθά, βλέποντας βαρκούλες να αρμενίζουν στο βαθύ γαλάζιο της θάλασσας πίσω από τον αγγελιοφόρο. Μόνο ο Γιώργος Παπανδρέου θα μπορούσε να το κάνει αυτό.

Ολα τα υπόλοιπα που ακολούθησαν, λίγο ως πολύ, είτε τα ξεπεράσαμε είτε τα απωθήσαμε, αυτή όμως την ιονεσκική σχέση εικόνας και μηνύματος δεν θα την ξεχάσουμε ποτέ. Ισως γιατί φωτογραφίζει τη μονίμως διπολική σχέση του Ελληνα με την πραγματικότητα. Το γλυκό και το πικρό, το ποιητικό και το δραματικό, το μυαλωμένο και το άμυαλο, η άγνοια κινδύνου και η ακραία κινδυνολογία, όλα σε μια ενιαία εθνική συσκευασία.

Εχουμε επέτειο του Καστελόριζου. Πέρασαν κιόλας 15 χρόνια. Στην πλειοψηφία τους, χρόνια τόσο φρικτά, που κανονικά θα έπρεπε να έχουμε ορκιστεί ότι δεν θα επιτρέψουμε να ζήσουν κάτι παρόμοιο τα παιδιά μας. Τηρούμε αυτόν τον όρκο που δώσαμε, αν και όσοι τον δώσαμε; Ούτε τον τηρούμε ακριβώς ούτε τον παραβιάζουμε οριστικά και κατά σύστημα, πάλι κάπου στη μέση βρισκόμαστε. Η γνωστή ελληνική αμφιθυμία, το εθνικό μας εκκρεμές.

Για να το διατυπώσουμε απλοϊκά, η μετά το 2019 κυβέρνηση φροντίζει να κάνει όσα χρειάζονται για να μη φαλιρίσουμε ξανά. Με προσεκτικά –αν και όχι πάντα επιτυχημένα– βήματα, ώστε να ανεβαίνουμε αργά και σταθερά σκαλιά στην κλίμακα της ευημερίας και της ανάπτυξης, δίχως να διακινδυνεύουμε να φάμε ξανά το κεφάλι μας. Οι αντιπολιτεύσεις μας, πάλι, μπροστά στον πόθο της εξουσίας, αδυνατούν να ξεχάσουν την παλιά λαγνεία τους για το μυθικό λεφτόδεντρο. Ακόμα και αν κάποιοι από τους σημερινούς λεφτάνθρωπους (το ΠΑΣΟΚ, ας πούμε) πλήρωσαν ακριβά τότε αυτή την αδυσώπητη έλξη.

Οσο για τον ίδιο τον λαό, που αυτή τη δεκαπενταετία βασανίστηκε περισσότερο από τους ηγέτες του, πελαγοδρομεί. Ενα συμπαγές κομμάτι του κρατά εντός του τα πικρά διδάγματα εκείνης της εποχής και τα μετουσιώνει σε ψήφο λογικής, σε διεκδίκηση εντός ορίων και σε διαφύλαξη της πολιτικής σταθερότητας. Ενα άλλο κομμάτι του ίδιου λαού, ξανακυλά σταδιακά στο «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά» και στο «να καεί, να καεί…». Η έκβαση αυτής της μάχης δεν κρίνεται μόνο μια φορά στα τέσσερα χρόνια, αλλά κάθε μέρα μέσα στην κοινωνία μας. Επί του παρόντος, συνεχίζουν να επικρατούν οι σώφρονες και με μνήμη. Για αργότερα, κανείς δεν εγγυάται.

Οι πρωταγωνιστές εκείνης της φοβερής περιόδου, που χάραξε ανεξίτηλα μια γενιά Ελλήνων, τριγυρνούν ακόμα ανάμεσά μας. Ο Καραμανλής, ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Σαμαράς, ο Βενιζέλος, ο Παπαδήμος, ο Τσίπρας, η Ζωή. Κάποιοι από αυτούς κούρνιασαν οριστικά στη γωνιά τους, αποδεχόμενοι πως όποιο καλό ή κακό ήταν να κάνουν στον τόπο, το έκαναν. Αλλοι συνεχίζουν ακάθεκτοι να ψάχνουν ρόλους, να αυτοχρίζονται θεματοφύλακες αξιών ή να ονειρεύονται να τους χρίσουν εκ νέου σωτήρες του έθνους. Μάταιος ο κόπος τους, η Ιστορία κατέγραψε οριστικά τα πεπραγμένα τους. Δεν προβλέπει δεύτερη ευκαιρία για αυτούς.

Ο ίδιος ο Γιώργος που στάθηκε τότε στην προβλήτα του Καστελόριζου για να μας αναγγείλει τη χειρότερη είδηση που άκουσε η γενιά μας, μόλις προ μηνός έκανε τον δικό του απολογισμό. «Το Καστελόριζο ήταν σύμβολο αλλαγής, όχι κρίσης» είπε. Παπανδρεϊκές σοφιστείες. Το Καστελόριζο και η συνέχειά του ήταν ένας συλλογικός εφιάλτης μας. Και τους εφιάλτες μας δεν τους ξορκίζουμε αναδιατυπώνοντας το περιεχόμενό τους μετά δεκαπενταετία. Φροντίζουμε να μην τους προσκαλούμε αφρόνως στο μαξιλάρι μας.

Διότι αν φάμε τον αγλέουρα και πιούμε τον άμπακα πριν κοιμηθούμε, ξέρουμε στα σίγουρα ότι θα έρθουν μέσα στη νύχτα να μας στοιχειώσουν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News