Δεν υπάρχει παρέα που να μην συζητά πλέον για την πολιτική, για τις εκλογές, για τα «μνημόνια» και τα πρόσωπα που προβάρουν την είσοδό τους στη Βουλή. Το πολιτικό σύστημα μοιάζει κολλημένο στον τοίχο και έτοιμο να δεχθεί τα πυρά της μαγιάτικης λαϊκής ψήφου. Είναι όμως έτσι;

Ας μην ξεχνάμε ότι για χρόνια, δις ευρώ δανεικών σκορπίστηκαν σε διορισμούς, επιδοτήσεις, εγγυήσεις και μαύρο χρήμα, εξαγοράζοντας ψήφους με άλλοθι στομφώδη συνθήματα και ρηχά ιδεολογήματα που καλλίεργησαν τη σύγχυση και διέλυσαν την ατομική και κοινωνική ευθύνη. Το «δεν πληρώνω και δεν λογοδοτώ» αποτελεί στάση ζωής εδώ και δεκαετίες. Το να προσπαθείς να εξηγήσεις σε ένα κακομαθημένο ενήλικα που μεγάλωσε ανεύθυνος, επιδοτούμενος και κανακευόμενος τι σημαίνει δημόσιο αγαθό, είναι σαν να προσπαθείς να πείσεις τα μεγάλα κόμματα να φέρουν εις πέρας μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση.

Η αλλαγή λοιπόν, απαιτεί χρόνο, αυτογνωσία, ψυχραιμία και βάθος. Και οι παράδοξες εκλογές που προκηρύχθηκαν εξαιτίας ενός συμβιβασμού που έπαψε πια να ισχύει δεν είναι πανάκεια. Παρά την ανακατανομή ισχύος στην κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, η ουσία θα παραμείνει η ίδια.

1. Τα νέα κόμματα ποντάρουν στο θυμό και στην άρνηση, εκπροσωπούνται από επικεφαλής συνυπεύθυνους για τον «κατήφορο» και δεν απαντούν σε στοιχειώδη ερωτήματα. Υπογράψαμε μια δανειακή σύμβαση. Ποιός και πώς πληρώνει τον λογαριασμό; Έχουμε δικό μας σχέδιο ή ισοδύναμα μέτρα για να γλιτώσουμε νέες περικοπές; Το πολιτικό μας σύστημα απλά κατακερματίστηκε για να αναβαπτιστεί.
2. Η ελληνική κοινωνία είναι γερασμένη και κλειστή. Φόβος και πόλωση ίσον συντήρηση. Οι θέσεις ευθύνης και η δημόσια σφαίρα σχεδόν ακόμη μονοπωλούνται από 50άρηδες και 60άρηδες που οχυρώνονται πολιτικά και οικονομικά πίσω από το status quo. Είναι οι ευνοημένοι της μεταπολίτευσης και αποδεδειγμένα αλλεργικοί στις ‘τομές’.
3. Τα δύο μεγάλα κόμματα, παρά τη φθορά τους, έχουν συσσωρευμένο κοινωνικό κεφάλαιο. Έχουν διορίσει, διευθετήσει, τακτοποιήσει εκατοντάδες χιλιάδες πολιτών. Μέσα από τα ‘στραβά μάτια’ μέχρι το ‘φτιάξε με να σε φτιάξω’ δημιουργήθηκε μια μικρο-μεσαία τάξη χωρίς πίστη στην αστική δημοκρατία και στους κανόνες. Δεν είμαι βέβαιος ότι η ομερτά “σπάει” τόσο εύκολα.
4. Η δική μου κακο/καλομαθημένη γενιά που γεννήθηκε στα τέλη 70s – αρχές 80s, στην πλειοψηφία της πολιτικοποιήθηκε πρόσφατα. Ενώ υπάρχουν τα γνωστικά εφόδια, οι καλές σπουδές και οι παραστάσεις, είτε φοβάται είτε θεωρεί ότι η πολιτική συμμετοχή είναι full time απασχόληση και ασύμβατη με την οικονομική επιβίωση. Αν οι ηλικίες 18-35 δεν οργανωθούν ή δεν πάνε καν να ψηφίσουν – όπως συνήθως γινεται τα τελευταία χρόνια, το σκηνικό δεν θα αλλάξει.

Τέλος, οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις που υπάρχουν μέσα στα κόμματα και κυρίως έξω από αυτά, δεν έχουν καταφέρει να βρουν έναν ενιαίο φορέα εκπροσώπησης. Ίσως γιατί ο μεταρρυθμισμός προκαλεί αλλεργία, όταν τον επικαλούνται τέως αποτυχημένοι υπουργοί, ίσως γιατί η συνεννόηση θέλει χρόνο, ίσως γιατί πιστεύουν ακόμη στα υπάρχοντα κόμματα, σε κάθε περίπτωση λείπουν ηγέτες και νέα αξιόπιστα πρόσωπα που θα βγουν μπροστά συγκροτημένα.

Αν υπάρχει ελπίδα, την βλέπω μέσα από τις δύο τελευταίες παραγράφους. Η ψοφοδεής “δανεική ψήφος”, έστω και με παραλλαγή, θα είναι παρούσα και σε αυτές τις εκλογές.

*Ο Παναγιώτης Βλάχος είναι συνιδρυτής της κίνησης “Μπροστά Σήμερα”

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News