Στη Λισαβώνα, τη γοητευτική πρωτεύουσα των θαλασσοπόρων όπου κυριαρχεί η ατμόσφαιρα της παλιάς αποικιοκρατικής δύναμης, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης κάθονται πάλι παρέα στο στρογγυλό τους τραπέζι, πρώτη φορά δια ζώσης μετά τον Σεπτέμβριο του 2020 για τις συνεδριάσεις του Eurogroup, σήμερα Παρασκευή και του EcoFin αύριο. Με τις αγορές, όμως όχι και στα καλύτερα τους, καθώς λίγο ο πληθωρισμός, λίγο η αγωνία για την επόμενη μέρα ως προς τις αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ, λίγο το ότι γρήγορα ή γρηγορότερα έρχεται ο λογαριασμός της πανδημίας… η ζημιά γίνεται και μετριάζεται η χαρά των υπουργών, που επιτέλους εγκατέλειψαν τα Zoom και τα λένε από κοντά.

Αν και επισήμως, τυπικά και μπροστά στις κάμερες, οι τόνοι κρατούνται χαμηλά και είναι πρόδηλη η προσπάθεια να μεταφερθεί κλίμα ψυχραιμίας, το βέβαιο είναι πως η πίεση αρχίζει να εντείνεται σιγά-σιγά καθώς η υγειονομική κρίση σταδιακά φθίνει και η οικονομία έρχεται στο προσκήνιο. Πόσο γρήγορα θα αποσυρθούν τα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης, με τι θα αντικατασταθούν και φυσικά με ποιο τρόπο οι νέες συνθήκες θα αφήσουν το σημάδι τους στην μεγάλη συζήτηση για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, στη σκιά του πανδημικού χρέους και των πτωχεύσεων επιχειρήσεων που αναπόδραστα θα προκύψουν;  Με άλλα λόγια ποιος, πως και με ποιον τρόπο θα πληρώσει το λογαριασμό; Ο,τι δε και να λέγεται δημοσίως, ο μεγάλος κίνδυνος είναι μήπως η επιβολή της δημοσιονομικής προσαρμογής από τις βόρειες χώρες… προς τα κάτω.. οδηγήσει σε νέες διαιρέσεις στο εσωτερικό της ευρωζώνης

Δεν είναι σίγουρα τυχαία η επιλογή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε – που ταυτίστηκε περισσότερο από πολλούς με το μνημονιακό έπος στην Ελλάδα –  να μιλήσει πρόσφατα για τον κίνδυνο μιας πανδημίας χρέους στην Ευρώπη, στέλνοντας μήνυμα, ειδικά στην Ιταλία, πως η αντιμετώπιση των χρεών είναι μια σοβαρή υπόθεση και ότι η αμοιβαιοποίηση του προβλήματος δεν θα είναι δυνατόν να έλθει χωρίς κόστος…

Και ο νοών νοείτο. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το ποιος θα πληρώσει το χρέος της πανδημίας είναι τώρα περισσότερο από ποτέ ο μεγάλος ελέφαντας στο δωμάτιο της Ευρώπης. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά.

Το πολιτικό σκηνικό όπως διαμορφώνεται στην ΕΕ είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και «ιντριγκαδόρικο» από μόνο του…Ο θρίαμβος της Ιζαμπέλ Αγιούσο στην Ισπανία, η εαρινή (το 2022) μάχη Μακρόν – Λεπέν στη Γαλλία, οι φθινοπωρινές εκλογές στη Γερμανία με την ελπίδα πολλών οι Πράσινοι να μην απογοητεύσουν και το δύσκολο πολιτικό τοπίο στην Ιταλία δεν είναι ανώδυνο σκηνικό. Πόσο μάλλον όταν οι πολίτες  είναι μουδιασμένοι από το σοκ της πανδημίας και εκατομμύριο εργαζόμενοι και επιχειρηματίες αγωνιούν για την επόμενη μέρα.

Προς το παρόν, η αγωνία και ο προβληματισμός αποτυπώνεται και στα προπαρασκευαστικά έγγραφα για τις συνεδριάσεις του Eurogroup και του EcoFin. Οταν το επιτρέψουν οι συνθήκες, λένε μεταξύ άλλων, οι αρχές θα πρέπει να μετατοπιστούν από το mode της εκτάκτου ανάγκης προς ένα καθεστώς ενισχύσεων που θα είναι προσανατολισμένες στην ανάκαμψη. Με ποσοτικοποιημένα και στοχευμένα μέτρα… Τονίζουν δε μεταξύ άλλων πως θα πρέπει να αποφεύγεται να «κλειδώνουμε» εργαζομένους σε παρατεταμένες περιόδους αδράνειας, μέσω επιχορηγήσεων σε επιχειρήσεις που είτε δεν χρειάζονται στήριξη ή είναι πρακτικά πτωχευμένες… Να στηρίζουμε, λένε, εκείνες που αντιμετωπίζουν άμεσα προβλήματα ρευστότητας και που υπό κανονικές συνθήκες είναι βιώσιμες.

Και εκεί καλούνται οι κυβερνήσεις και οι αρχές να κρίνουν στη βάση πλαισίων και κανόνων που θα αποφασιστούν για το ποιες ζουν και ποιες πεθαίνουν.

Τα σπουδαία πίσω από τις κάμερες…

Οι κρίσεις είναι κυνικές. Η επόμενη μέρα των κρίσεων είναι επίσης παραδοσιακά μια προσγείωση σε μια νέα πραγματικότητα. Οι σημερινές και οι αυριανές συζητήσεις, εκείνες όμως που θα γίνουν κεκλεισμένων των θυρών στη Λισαβόνα, μακριά από τα φώτα ή τα αυτιά της δημοσιότητας, θα έχουν στα αλήθεια μεγάλο ενδιαφέρον.

Οπως επίσης και τα μηνύματα που θα περάσουν, δια της διπλωματικής ή της λιγότερο διπλωματικής οδού, από τους υπουργούς της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Γαλλίας. Πρωτίστως των πρώτων δύο.

Με τον Ντράγκι στο τιμόνι της Ιταλίας που κουβαλά το θηρίο τού σχεδόν 1,5 τρισ. ευρώ χρέους, τα πράγματα δεν είναι απλά. Και όπως λένε πηγές με γνώση των ισορροπιών αλλά και των προβληματισμών στο τρίγωνο Βρυξελλών, Φρανκφούρτης, Βερολίνου, δεν θα είναι καθόλου εύκολο πια, να υποστηρίξει ο οποιοσδήποτε στην Ευρώπη πως ό,τι ισχύει ή θα ισχύσει για να ορθοποδήσουνε μεταπανδημικά μεγάλες οικονομίες δεν θα ισχύσει για μικρότερες, όπως είμαστε εμείς. Εμείς που προς το παρόν κινούμαστε by the book. Κάνουμε ό,τι πρέπει για να μην μας βρίσκουν πουθενά, διαμορφώνουμε συμμαχίες, λέμε λίγα και ακούμε πολλά.

Ή τουλάχιστον αυτό θα έπρεπε να κάνουμε όταν η μάχη των ελεφάντων ξεκινά, τα συμφέρονται είναι τεράστια, οι αλλαγές που έρχονται μεγάλες και οι κίνδυνοι ισχυροί.

Εχει, για παράδειγμα, αρκετό ενδιαφέρον άρθρο στο  Bloomberg με τίτλο: «Ο Μάριο Ντράγκι καλύπτει τα πραγματικά προβλήματα στην Ευρώπη. Μπορεί να σήκωσε το ανάστημα της χώρας του στην Ευρώπη αλλά δεν μπορεί να αποφύγει την άσχημη όψη της πολιτικής σκηνής στην Ιταλία». Οπως μεταξύ άλλων αναφέρεται σε πρόσφατη δημοσκόπηση, εάν οι Ιταλοί ψήφιζαν σήμερα το πιθανότερο θα ήταν να φέρουν στην εξουσία μια ακροδεξιά κυβέρνηση… Μάλιστα σχεδόν το 60% των ψήφων θα μοιράζονταν σχεδόν ισομερώς στη Λέγκα, τα ακροδεξιά «Αδέλφια της Ιταλίας» και το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα με τα «Αδέλφια» να κερδίζουν πόντους ενώ τα άλλα δύο να χάνουν. Οχι και τόσο καλό στοιχείο, με δεδομένο μάλιστα πως οι αδελφοί δεν υποστηρίζουν τον τρέχοντα συνασπισμό ενώ η Λέγκα είναι πάντα Λέγκα…. Αγουσα και φέρουσα…

Η επόμενη μέρα της πανδημίας λοιπόν, για τρεις από τις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, την Ιταλία, την Ισπανία και την Γαλλία συμπίπτει με μια καθαρή ροπή προς τις άκρες της συντηρητικής παράταξης. Δεν είναι σίγουρα αυτό ένα καλό στοιχείο για το όραμα μιας δημοκρατικής Ευρώπης που λέει πως επιθυμεί η mainstream πολιτική τάξη στην Ευρώπη.

Η Γερμανία από την άλλη πλευρά οδεύει με…πράσινη ισχύ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Στο θυμικό όμως της πλειοψηφίας των γερμανών ψηφοφόρων το ερώτημα ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό της πανδημίας και εάν ο γερμανός φορολογούμενος θα δίνει χρήματα για να ξοδεύει αθρόα ο Νότος και η Γαλλία, είναι ένα ζήτημα.

Το είπε και ο Βόλφγκανγκ άλλωστε. Με τον δικό του τρόπο, πάντα αλλά τώρα. Απλά για να μην  ξεχνιόμαστε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News