Δύο χρόνια μετά από το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, ο κόσμος είναι στα κάγκελα και ο Πρωθυπουργός τη χώρας είναι με την πλάτη στον τοίχο. Το βασικό αίτημα και η βασική κουβέντα επικεντρώνονται γύρω από τη διαφάνεια στις έρευνες και την απόδοση δικαιοσύνης. Ολα σωστά και δίκαια. Το ποιος έχει πιο δίκιο από τους άλλους, απομένει να φανεί κι έτσι όπως πάνε τα πράγματα είναι μονόδρομος να φανεί, σαν τη σιδηροδρομική γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Υπάρχει κι ένα ακόμη στοιχείο, όμως, στην όλη υπόθεση, για το οποίο ελάχιστα κουβεντιάζουμε και προσωπικά βρίσκω το πιο εξοργιστικό στην όλη ιστορία:

Μετά απ’ όλα όσα συνέβησαν, γιατί δεν έχουμε φτιάξει τα τρένα;

Ό,τι κι αν προκύψει από τις έρευνες, τα πορίσματα, τις δίκες και τα λοιπά, το μόνο βέβαιο είναι ένα κι αυτό δεν χρειάζεται πολλές έρευνες και πορίσματα για να καταδειχθεί, είναι αυτονόητο: Οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι είναι από ανύπαρκτοι έως σε τραγική κατάσταση. Δεν λέω καν σε «τριτοκοσμική» κατάσταση, διότι στις χώρες του Τρίτου Κόσμου όπου έχω ταξιδέψει, πας παντού με τα τρένα. Βασικά σε όλον τον κόσμο πας παντού με τα τρένα, εκτός από την Ελλάδα, όπου με τα τρένα δεν πας σχεδόν πουθενά. Κι αν πας, πας με την ψυχή στο στόμα. 

Από το δυστύχημα στα Τέμπη έως σήμερα, πέραν του ότι έχουμε διαβάσει για πάμπολλα «περιστατικά» και παρολίγον ατυχήματα στα τρένα μας, έχουμε ακούσει δεσμεύσεις, διαβεβαιώσεις, μπόλικα «θα», ότι «πουθενά στον κόσμο οι συγκοινωνίες δεν είναι απόλυτα ασφαλείς» και άλλα παρόμοια. 

Τρένα, όμως, συνεχίζουμε να μην έχουμε και πάντως σε καμία περίπτωση τρένα που αρμόζουν κατ’ ελάχιστο σε μια ευρωπαϊκή χώρα. 

Προφανώς πουθενά δεν είσαι απόλυτα ασφαλής. Και πεζός να πας, έχεις πιθανότητες να σε χτυπήσει αυτοκίνητο. Και λοιπόν; Αυτό σημαίνει ότι θα αφήσουμε τα τρένα να ρημάζουν; Να ρημάζουν ακόμη περισσότερο, για την ακρίβεια; 

Βλέποντας τις συγκεντρώσεις για τα Τέμπη, τη συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη, αντιδράσεις και αναλύσεις, σκεφτόμουν ότι αυτό είναι το ελάχιστο που θα μπορούσε να έχει κάνει η κυβέρνηση: να ξεκινήσει αμέσως μετά το δυστύχημα και με υπερεντατικούς ρυθμούς την αναμόρφωση των ελληνικών σιδηροδρόμων. Πλήρη αναμόρφωση, όχι «βάλαμε ένα φανάρι εκεί και μια ράγα παραπέρα και όλα καλά». Να σχεδιαστούν από την αρχή, σαν να μην υπάρχουν καν. Που δεν υπάρχουν, έτσι κι αλλιώς. 

Θα ήταν το αυτονόητο σε πολλά επίπεδα. Πρώτα απ’ όλα θα ήταν σεβασμός προς τα θύματα των Τεμπών. Σεβασμός δεν είναι να σκύβεις το κεφάλι και να καμώνεσαι τον συντετριμμένο, σεβασμός είναι να δεις τα στραβά που τους σκότωσαν και να τα φτιάξεις. Χτες.  

Κατά δεύτερον θα ήταν σεβασμός στους πολίτες αυτού του κράτους, οι οποίοι σε ψήφισαν για να διορθώσεις τα κακώς κείμενα. Ιδού το κακώς κείμενο. Το φτιάξαμε; Στο φωνάζουν οι πολίτες: «Δεν σε εμπιστεύομαι, διότι δεν βλέπω πράξεις». Η ύψιστη πολιτική πράξη είναι να διορθώσεις ένα πολύ υπαρκτό και πολύ σοβαρό πρόβλημα. 

Τρίτον -και όχι το σημαντικότερο- θα ήταν ένας σοβαρός τρόπος πολιτικής και επικοινωνιακής διαχείρισης μιας ανείπωτης τραγωδίας. Κι όχι να τρέχεις να μαζέψεις τον αμάζευτο.  

Πώς φτιάχνονται τα τρένα; Δεν ξέρω, ας ρωτήσουμε τις χώρες που έχουν, κάτι θα ξέρουν. Ας ρωτήσουμε τους ειδικούς. Κάποιος θα ξέρει, δεν μπορεί. 

Ας φτιάξουμε ένα υπουργείο για τα τρένα, υπουργείο Σιδηροδρόμων, και δεν αστειεύομαι καθόλου. Τόσα υπουργεία έχουμε, έτσι κι αλλιώς το όνειρο του μικρού και ευέλικτου επιτελικού κράτους έχει πάει προ πολλού περίπατο. Και, τελικά, τι να το κάνεις το επιτελικό κράτος, όταν δεν μπορεί να διαχειριστεί βασικά πράγματα; 

Θα πείτε, μερικοί, και τι, θα έχουμε ένα υπουργείο για κάθε θέμα; Κάθε θέμα δεν σου σκοτώνει 57 ανθρώπους στα καλά καθούμενα, την ώρα που πάνε στα σπίτια τους ή στις δουλειές τους. Κάθε θέμα δεν φτιάχνει «Τέμπη». Δεν συγκλονίζει την κοινωνία και δεν κλονίζει το πολιτικό σύστημα. 

Ναι, είναι πολύπλοκο και ακριβό σπορ ο σιδηρόδρομος, ιδιαίτερα όπως έχει καταλήξει ο δικός μας. Ακριβώς γι αυτό χρειάζεται ένα κρατικό όργανο υψηλότατου επιπέδου να ασχοληθεί μαζί του. Να έχει τον απόλυτο έλεγχο. Ούτε «φταίνε οι Ιταλοί», «φταίει ο σταθμάρχης», «φταίει εκείνος που τον διόρισε», «φταίει ο Τρικούπης», «δεν ξέρουμε τι κουβάλαγε η αμαξοστοιχία», ούτε τίποτε. Είναι δυνατόν το 2025 να μην ξέρουμε τι κουβαλάει μια αμαξοστοιχία, σε ένα δίκτυο της μιας και μοναδικής γραμμής; 

Ας φροντίσουμε, λοιπόν, να ξέρουμε τι κουβαλάει κάθε αμαξοστοιχία, να ξέρουμε ποιος διόρισε τον σταθμάρχη, να ξέρουμε πού πάνε τα τρένα, από ποια γραμμή και πώς. 

Να ξέρει το κράτος, βασικά, και κατ’ επέκταση να ξέρουμε κι εμείς. Να μαζέψει τους εμπειρογνώμονες, να κάνουν ένα σχέδιο με αρχή, μέση και τέλος και να αναφέρεται ο αρμόδιος υπουργός στον Πρωθυπουργό, να μην μένει κι αυτός στο σκοτάδι… 

Είναι, συχνά, βολική η ασάφεια και η διάχυση των ευθυνών, όμως να πού οδηγεί τελικά. 

Οδηγεί σε τραγωδίες και οδηγεί σε έναν ατελείωτο κύκλο δυσπιστίας, κρίσεων, κοινωνικής δυσφορίας, σε μια μαύρη τρύπα που καταπίνει και διαλύει τα πάντα, χωρίς να φτιάχνεται τίποτε. 

Δύο χρόνια από τα Τέμπη, μια ολόκληρη χώρα πολώνεται, αγωνιά, κατατρώγεται με το γιατί και το πώς και κανείς δεν μπορεί να βγει και να της πει το απλούστερο: «Ξέρουμε το πρόβλημα και όχι μόνο το ξέρουμε, αλλά το φτιάξαμε κιόλας». 

Κανείς.   

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News