Το 1988, ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Χέρφιλντ του Λονδίνου με σοβαρό καρδιολογικό πρόβλημα. Στο νοσοκομείο τον συνόδευσε η Δήμητρα Λιάνη. Ολοι γνώριζαν την ύπαρξή της, ήταν η πρώτη φορά όμως που η ξανθιά αεροσυνοδός της Ολυμπιακής πετούσε στο πλευρό του με την ιδιότητα της συντρόφου του.

Επειτα από μία επιτυχημένη επέμβαση καρδιάς –τότε ήταν που πρωτακούσαμε τον όρο «μπάι-πας»–, ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεψε στην Ελλάδα μαζί της. Ηταν απόγευμα της 22ας Οκτωβρίου του 1988. Σήμερα λοιπόν, κλείνουν αισίως τριάντα ολόκληρα χρόνια από την πρωθυπουργική χειρονομία-σύμβολο της νεότερης ελληνικής… υστερίας.

Το συγκεντρωμένο πλήθος, καλά μαθημένο τότε στις ζητωκραυγές και στην πολιτική του «μπαλκονιού», τον περίμενε να κατέβει από το Airbus της Ολυμπιακής. Η πόρτα άνοιξε και ο Ανδρέας εμφανίστηκε στην κορυφή της σκάλας. Κοίταξε το πλήθος και σήκωσε τα χέρια του για να να χαιρετήσει με το χαρακτηριστικό στιλ του, τον κόσμο που είχε μαζευτεί για τον υποδεχθεί μετά την περιπέτεια της υγείας του.

Κατέβηκε  ύστερα δυο-τρεις σκάλες και, με ένα νεύμα του χεριού του, κάλεσε κοντά του τη Δήμητρα Λιάνη, η οποία είχε μείνει λίγο πιο πίσω, περιμένοντας υπομονετικά αυτό το κάλεσμα. Ο 70χρονος Ανδρέας, έτσι απλά, επισημοποιούσε για πρώτη φορά τη σχέση του με την 35χρονη «Μιμή», η οποία σε μερικούς μήνες έγινε Δήμητρα Παπανδρέου.

Ετσι απλά, με ένα νεύμα, ο Ανδρέας ξεπέρασε τα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας και μπήκε στο επίκεντρο της κριτικής από τον αντιπολιτευόμενο Τύπο, που δεν χόρταινε να φιλοξενεί περιπαικτικά δημοσιεύματα. Μπορεί να ήμουν μόλις 11 ετών όταν το πολυσυζητημένο ζεύγος χόρεψε τον χορό του Ησαΐα, θυμάμαι όμως λες και ήταν χθες το πρωτοσέλιδο της (αντιπολιτευόμενης) «Απογευματινής» που κυκλοφορούσε στο σπίτι, με όλες τις γαμήλιες φωτογραφίες να είναι τυπωμένες σε σχήμα καρδούλας. Μία γραφιστική σατιρική απόπειρα της εποχής.

Ο Παπανδρέου δεν άκουγε τα σχόλια και υπερασπιζόταν πάντα τη νέα σύντροφό του δηλώνοντας δημόσια: «Μην χτυπάτε τη Δήμητρα, χτυπήστε εμένα». Στις 13 Ιουλίου του 1989, ο πολιτικός που επέτρεψε τον πολιτικό γάμο, προτίμησε να παντρευτεί την εκλεκτή της καρδιάς του με θρησκευτική τελετή στην Ελευθερώτρια της Πολιτείας.

Οπως είχε πει ο ίδιος χαριτολογώντας, «το αποκατέστησα το κορίτσι». Ακολούθησε το περίφημο σπίτι-ναός της θεάς Δήμητρας που αγοράστηκε προς τιμήν της στην οδό Αγράμπελης στην Εκάλη, η διάσημη «ροζ βίλα», όπως την ονόμασε ο Τύπος, όπου έζησαν μέχρι να πέσει η αυλαία για τον Ανδρέα, στις 23 Ιουνίου του 1996.

Τριάντα χρόνια ύστερα από εκείνο το περίφημο νεύμα στα σκαλιά του αεροπλάνου, μπορούμε να πούμε με απόλυτη σιγουριά ότι η 22α Οκτωβρίου 1988 είναι η ημερομηνία γέννησης του «Ελληνάρα». Η Ελλάδα βρισκόταν σε μία διαρκή μέθη και στον προθάλαμο μίας ακόμη πιο ασύδοτης εικοσαετίας, εκείνης του ’90 και του 2000.

Οσοι μικροαστοί, μεσοαστοί και μεγαλοαστοί έβλεπαν εκείνη την ώρα στην τηλεόραση σε απευθείας μετάδοση τον κοτσανάτο 70χρονο που σύστηνε επισήμως στο πανελλήνιο την ξανθιά 35χρονη που αγάπησε, πρέπει να είπαν φωναχτά, ή από μέσα τους -αν καθόταν μαζί τους στον καναπέ και η γυναίκα τους- «κι εγώ αυτό θέλω!». Αν το δούμε ευρύτερα, εκείνη τη στιγμή σημειώθηκε ένας αξιακός μετασχηματισμός, ο μέσος Ελληνας ανήγαγε σε υπαρξιακό ζήτημα τις επιθυμίες του, νομιμοποιώντας και τις πιο ένοχες –από κοινωνία της ανάγκης γίναμε κοινωνία της επιθυμίας.

Σίγουρα ο Παπανδρέου έσπασε πολλά κοινωνικά και ηθικά ταμπού εκείνη την ημέρα, ρίχνοντας μπόλικο αλατοπίπερο στο τρίπτυχο Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια. Και σίγουρα είχε κάτι το αντρίκιο, που πήγαινε ασορτί με το περίφημο ζεϊμπέκικό του, ο τρόπος με τον οποίο υπερασπιζόταν την επιλογή του. Το ΠΑΣΟΚ ξαφνικά δεν ήταν απλώς ένα πολιτικό κόμμα. Ηταν τρόπος ζωής, ένα είδος lifestyle, προτού αναλάβει να μας «ξεβλαχέψει» όπως τόσο κομψά είχε πει, ο Πέτρος Κωστόπουλος.

Σίγουρα όμως, η συγκεκριμένη εικόνα λειτούργησε και ως τελετή έναρξης ενός ξέφρενου εθνικού πάρτι, που κράτησε είκοσι ολόκληρα χρόνια: κάπου μέσα στο 2008 αρχίσαμε όλοι να συνειδητοποιούμε ότι ερχόταν η ώρα να πληρώσουμε τα σπασμένα πιάτα, ποτήρια, αναποδογυρισμένα τραπέζια, και όλα όσα είχαν συμβεί υπό την επήρεια ενός παρατεταμένου «Λεφτά υπάρχουν».

Ομως η Μιμή, που έγινε Δήμητρα μέσα σε ένα απόγευμα με μία τόσο δωρική χειρονομία, συνεχίζει να κυκλοφορεί σε πολλές κόπιες και εκδοχές. Οπως επίσης και οι πρωθυπουργοί της διπλανής πόρτας, που μεγάλωσαν με πρότυπο τον Ανδρέα, ο οποίος έστρεψε πολύ έξυπνα την προσοχή όλων σε μία πληθωρική ξανθιά, κουκουλώνοντας στο παρασκήνιο όλες τις αμαρτίες και τις αδυναμίες στη διακυβέρνηση της χώρας, που έμελλε να αποκαλυφθούν με κρότο πολλά χρόνια αργότερα.

Αλλωστε, όπως λέει και μία κινέζικη παροιμία: «Μπορείς να βγάλεις τον Ελληνα από το ΠΑΣΟΚ, όχι όμως το ΠΑΣΟΚ από τον Ελληνα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News