Ο Ρόμπερτ Φ. Κένεντι τζούνιορ (RFK Jr.), γόνος μιας από τις πιο διάσημες πολιτικές οικογένειες της Αμερικής, είναι υποψήφιος για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά σε αντίθεση με τους αείμνηστους θείους του –τον πρόεδρο Τζον Φ. Κένεντι και τον γερουσιαστή Τεντ Κένεντι (που ανεπιτυχώς έθεσε υποψηφιότητα για πρόεδρος το 1980)– ή τον αείμνηστο πατέρα του, γερουσιαστή Ρόμπερτ Φ. Κένεντι (ο οποίος δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια της δικής του προεδρικής υποψηφιότητας), ο RFK Jr. δεν διεξάγει την εκστρατεία του ως Δημοκρατικός. Αντιθέτως, διεκδικεί την προεδρία ως επικεφαλής ενός νεοσύστατου τρίτου κόμματος ονόματι We the People (Εμείς ο Λαός). Ετσι εκτυλίσσεται το τελευταίο κεφάλαιο στην περίεργη και ολοένα πιο επικίνδυνη παραμόρφωση της σύγχρονης αμερικανικής πολιτικής.

Πολλοί πολιτικοί σχολιαστές επέκριναν τον Κένεντι επειδή ξεκίνησε να διεξάγει μια εκστρατεία που θα μπορούσε να απομακρύνει απογοητευμένους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και να παραδώσει τον Λευκό Οίκο στον Ντόναλντ Τραμπ. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Siena College σε έξι κρίσιμες πολιτείες (Αριζόνα, Τζόρτζια, Μίσιγκαν, Νεβάδα, Πενσιλβάνια και Ουισκόνσιν), περισσότεροι Δημοκρατικοί παρά Ρεπουμπλικάνοι (18% έναντι 16%) ενδέχεται να στηρίξουν τον Κένεντι. Δεν είναι περίεργο που ο δισεκατομμυριούχος Ρεπουμπλικάνος μέγας χρηματοδότης Τίμοθι Μέλον χρηματοδότησε το super PAC του Κένεντι (μια φαινομενικά ανεξάρτητη οργάνωση που μπορεί νόμιμα να συγκεντρώσει και να ξοδέψει απεριόριστα ποσά για λογαριασμό ενός υποψηφίου).

Η επιλογή του Κένεντι να διεκδικήσει την προεδρία με υποψήφια αντιπρόεδρο τη Νικόλ Σάναχαν, μια 38χρονη δικηγόρο με ειδίκευση στις ευρεσιτεχνίες και, κατά το παρελθόν, συνήγορο αιτημάτων και υποψηφίων των Δημοκρατικών, καταδεικνύει περαιτέρω ότι ο Κένεντι στοχεύει τους Δημοκρατικούς ψηφοφόρους. Η Σάναχαν αυτοχαρακτηρίζεται απογοητευμένη Δημοκρατική και έχει προσκαλέσει δημοσίως άλλους ομοϊδεάτες της να μεταπηδήσουν στην παράταξη του Κένεντι.

Στο πλαίσιο του διακανονισμού διαζυγίου, το 2023, με τον συνιδρυτή της Google, Σεργκέι Μπριν, φέρεται να επιδίωξε να λάβει πάνω από 1 δισ. δολάρια (μόλις το 1% της εκτιμώμενης καθαρής περιουσίας του). Αυτό το ποσό θα την έφερνε σε μια ασυνήθιστα πλεονεκτική θέση, ούτως ώστε να συνδράμει στη χρηματοδότηση της περίπλοκης και δαπανηρής προσπάθειας που απαιτείται να καταβληθεί για να είναι ο Κένεντι υποψήφιος και στις 50 πολιτείες.

Παρά τις αβεβαιότητες που δημιούργησε η εκστρατεία του Κένεντι, ένα πράγμα είναι σαφές: ο λαϊκισμός βρίσκεται σε άνοδο και στα δύο κόμματα, και στην Αριστερά και στη Δεξιά. Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Κένεντι έχουν συγκλίνει σε κλασικά λαϊκιστικά θέματα, αν και με μερικές ενδιαφέρουσες διαφοροποιήσεις. Για παράδειγμα, συγκρίνετε την ομιλία του Τραμπ, το 2017, κατά την ανάληψη των καθηκόντων του με την πρόσφατη ομιλία του Κένεντι για την «κατάσταση του έθνους». Το κεντρικό τους τροπάριο είναι πανομοιότυπο και αφορά την απώλεια και την αποκατάσταση του μεγαλείου της Αμερικής.

Στο ζοφερό αφήγημα του Τραμπ για την παρακμή της Αμερικής γίνεται λόγος για «σκουριασμένα εργοστάσια διάσπαρτα σαν επιτύμβιες στήλες», για υποδομές που «εγκαταλείφθηκαν και αποσαρθρώθηκαν», για τον «πλούτο της μεσαίας τάξης μας… που αποσπάται από από τα σπίτια τους και διανέμεται σε ολόκληρο τον κόσμο», για «εκατομμύρια και εκατομμύρια αμερικανούς εργάτες που μένουν πίσω». Ενώ οι ελίτ της Ουάσιγκτον ευημερούν, «ο λαός έχει αναλάβει το κόστος». Ο Τραμπ υπόσχεται να αντιστρέψει την πτώση, φροντίζοντας «πρώτα την Αμερική».

Ο Κένεντι, επίσης, βλέπει ένα τοπίο γεμάτο καταστροφές. Αλλά το δικό του αφήγημα δίνει έμφαση στη «χρόνια ασθένεια», την «κατάθλιψη», την «ψυχική ασθένεια» και τη «μοναξιά». Οπως ο Τραμπ, παραπονιέται και αυτός για τις εγκαταλελειμμένες υποδομές και για μια μεσαία τάξη που έχει «ξεκοιλιαστεί». Και, όπως ο Τραμπ, κατηγορεί τις ελίτ: «Ολος ο νέος πλούτος της τελευταίας γενιάς πήγε στους δισεκατομμυριούχους και σε πολυεθνικές». Αλλά από τη σκοπιά του Κένεντι, το μεγαλύτερο κακό από όλα είναι ότι η Αμερική έχει καταστεί «η πιο άρρωστη χώρα στη Γη». Η υπόσχεσή του είναι να «καταστήσει την Αμερική υγιή ξανά».

Η έμφαση που δίνει ο Κένεντι στην υγεία αντικατοπτρίζει το δημόσιο έργο που επιτέλεσε ως δικηγόρος με ειδίκευση στο περιβάλλον και, τα τελευταία χρόνια, ως ένθερμος σταυροφόρος κατά των εμβολίων. Βλέπει μια κλίκα κακόβουλων εταιρειών και δημόσιων αξιωματούχων να συνωμοτούν για να δηλητηριάσουν το περιβάλλον και το πολιτικό σώμα.

Στο αποκορύφωμα της πανδημίας υποστήριξε ψευδώς ότι όσον αφορά τα εμβόλια για την COVID-19 «έχει αποδειχθεί ότι έχουν αρνητική αποτελεσματικότητα, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να είναι πιο επιρρεπείς στη μόλυνση σε σχέση με το εάν δεν έκαναν τίποτα». Σύμφωνα με πληροφορίες, έφτασε ακόμη και στο σημείο να διαβεβαιώσει ότι η COVID-19 ήταν «εθνοτικά στοχευμένη», ούτως ώστε να γλιτώσουν οι «Ασκενάζι εβραίοι και ο κινεζικός λαός».

Αν η έμφαση που δίνει ο Κένεντι στη θεραπεία υποδηλώνει κάποιον που έχει βιώσει τη διαδικασία της «ανάρρωσης», αυτό συμβαίνει επειδή το έχει κάνει. Μετά το τραύμα της απώλειας του πατέρα του και του θείου του, ο Κένεντι πολέμησε και τελικά ξεπέρασε τον εθισμό στην ηρωίνη.

Οπως ο Κένεντι, η Σάναχαν φαίνεται επίσης να επηρεάζεται από προσωπικά δεινά και να τα επικαλείται. Αναφέρεται στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, καθώς και στις δυσκολίες που συνδέονται με την ανατροφή της πεντάχρονης κόρης της η οποία πάσχει από αυτισμό, στον οποίο η Σάναχαν δηλώνει πως αφιερώνει το 60% του χρόνου της, διαβάζοντας για αυτόν. «Τα παιδιά μας δεν είναι καλά», μας λέει η Σάναχαν.

Πιστεύει ακράδαντα, παρά τις πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες που διαψεύδουν τον ισχυρισμό, ότι ο εμβολιασμός των παιδιών έχει προκαλέσει απότομη αύξηση των περιπτώσεων αυτισμού. Θέλει να κάνει τις φαρμακευτικές εταιρείες να σταματήσουν να «μολύνουν» την επιστήμη και να «παγιδεύουν» τους ρυθμιστικούς φορείς. Αναδεικνύοντας μια ξεκάθαρα παράνοια τύπου QAnon, απαιτεί να σταματήσουν να «φυλάνε» τα «μυστήρια» που «μπορούμε εμείς να λύσουμε».

Κανείς δεν πιστεύει σοβαρά ότι ο Κένεντι μπορεί να κερδίσει την προεδρία. Αλλά υπάρχει καλός λόγος να πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να γείρει την πλάστιγγα προς τον Τραμπ, δελεάζοντας Δημοκρατικούς (περιλαμβανομένων νεότερων ψηφοφόρων στην ηλικία της Σάναχαν), ορισμένους ανεξάρτητους, ελευθεριακούς και θιασώτες των εναλλακτικών θεραπειών, καθώς και ηλικιωμένους ιδεαλιστές που εμπνέονται ακόμη από τον πατέρα και τους θείους του υποψηφίου.

Εφοδιασμένος με παρανοϊκές θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την πτώση της Αμερικής σε χρόνιες ασθένειες, στη μοναξιά και στην κατάθλιψη, ο Κένεντι απερίσκεπτα διέδωσε ψέματα για τους υποτιθέμενους κινδύνους των εμβολίων που σώζουν ζωές, ενώ εκφράζει κοινοτοπίες σχετικά με τις αντοχές (του ανθρώπινου οργανισμού) και τη θεραπεία. Ολα δείχνουν πως παραμένει παγιδευμένος σε μια στρεβλή φαντασίωση ότι ίσως είναι αυτός που θα πραγματοποιήσει τα ιδεαλιστικά όνειρα του πατέρα του για μια καλύτερη Αμερική.

Το πιθανότερο αποτέλεσμα είναι ένας ζωντανός εφιάλτης: μια ανελεύθερη Αμερική υπό την προεδρία κάποιου που οι πρόγονοι του Ρόμπερτ Φ. Κένεντι τζούνιορ θα θεωρούσαν τον πιο επικίνδυνο εσωτερικό εχθρό της χώρας.

Ο Richard K. Sherwin, ομότιμος καθηγητής Νομικής στη Νομική Σχολή της Νέας Υόρκης, είναι συνεπιμελητής του βιβλίου «A Cultural History of Law in the Modern Age» (Bloomsbury, 2021). Το κείμενο αυτό αναδημοσιεύεται για την Ελλάδα από το Project Syndicate.