Ο Δάντης ας δώσει την «Κόλασή» του για ταινία της Pixar. Μόνο αν είσαι «Γονιός Πανελληνίων» γνωρίζεις τι σημαίνει να διάγεις –τουλάχιστον– δύο χρόνια τον βίο σου πάνω από λάκκους με κοχλάζουσα πίσσα και εφηβικές ορμόνες. Οι εξετάσεις έχουν ξεκινήσει και τα πολλαπλά γονεϊκά ζητήματα προς επίλυση κορυφώνονται αυτές τις μέρες – μαζί με την «αγωνία» των υποψηφίων. Συμπληρώνοντας τη λίστα της προηγούμενης εβδομάδας, προτάσσω τα εξής:
Ε. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός. Τεράστιο πεδίο αβυσαλλέων εσωτερικών συγκρούσεων, διότι βγαίνουν στην επιφάνεια απωθημένα, ματαιώσεις, προσδοκίες, «να μην κάνεις τα λάθη που έκανα εγώ», «ασφαλείς και ριψοκίνδυνες επιλογές ζωής» (εν έτει 2023, μετά από ολόκληρη πανδημία, το δίπολο «Νομική – Ιατρική» αντέχει σθεναρά, σαν δάγγειος πυρετός).
Οι τεράστιες ανισότητες στην εκπαίδευση –«Μαμά, γιατί στα δημόσια σχολεία δεν μπορείς να δώσεις IB;»– και η ανθούσα βιομηχανία καθοδήγησης των παιδιών σε επιλογές που θα έχουν αντίκρισμα στην αγορά εργασίας –ο βομβαρδισμός με ταχύρρυθμα σεμινάρια επαγγελματικού προσανατολισμού «για οικογένειες» ξεκινά ήδη από το Γυμνάσιο– είναι βέβαιο ότι επιτείνουν τον τρόμο μπροστά στο μηχανογραφικό.
Αν προστεθούν η επέλαση της AI και οι κλυδωνισμοί που βιώνουν σήμερα ο μπαμπάς και η μαμά στις δικές τους, συχνά αναπόδραστες «επιλογές ζωής» –«Είσαι τρελός που θέλεις να κάνεις ΜΜΕ; Οι δημοσιογράφοι σήμερα δουλεύουν σε “γαλέρες”»–, το πράγμα ζορίζει. Ενδεχομένως, η μόνη λύση να είναι ένα φλυτζάνι τίλιο (άκουσα κάποιον καθηγητή να το προτείνει στους υποψηφίους που θέλουν να κοιμούνται καλύτερα την παραμονή των εξετάσεων). Ή και κάτι πιο δραστικό.
Ζ. Διαχείριση του γονεϊκού άγχους. Το έδαφος εδώ είναι ούτως ή άλλως ολισθηρό, με το πιο επονείδιστο άγχος όλων, το «μην αγχώνεις και εσύ το παιδί», να επικρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από το ταλαιπωρημένο κρανίο σου. Και καλά οι παλαιάς κοπής γονείς-κέρβεροι (εκείνοι που έβλεπες από παλιά στο προαύλιο να φοβερίζουν τον οκτάχρονο που είχε πάρει κάποιο Β στον έλεγχο). Αν μη τι άλλο αυτοί δηλώνουν ρητά ότι δεν θα κρατήσουν ούτε τα προσχήματα.
Η δυστυχία είναι οι άλλοι, οι σημερινοί, μοντέρνοι γεννήτορες –η πρώτη ελληνική γενιά που ανέθρεψε μωρά ξεκοκαλίζοντας το Ιnstagram και το «Τι να περιμένεις όταν είσαι έγκυος»–, που διατείνονται ότι «είναι απάνθρωπες οι Πανελλαδικές»– και βαυκαλίζονται ότι όχι, οι ίδιοι σε καμία περίπτωση δεν φορτώνουν τα παιδιά τους με τις δικές τους αγωνίες.
«Προσπαθώ να μην του δείχνω τίποτα, αλλά εκείνος με διαβάζει από πάνω μέχρι κάτω και γίνεται “τούρμπο”», μου εξομολογείται με περισσή αυτογνωσία μητέρα φετινού υποψηφίου. «Με συλλαμβάνω να του λέω συνέχεια “Χρειάζεσαι τίποτα;”, “Τι ώρα θα κάνεις μάθημα;”, “Να σου κόψω ένα φρουτάκι;”, “Πώς μπορώ να σε διευκολύνω, αγάπη μου;”. “Μήπως με το να εξαφανιστείς;”», αρθρώνει μόνη της τα λόγια που, το γνωρίζει, επιθυμεί διακαώς να ξεστομίσει ο γιός της.
Οσο για τα διάφορα «gentle parenting» μηνύματα (ακόμα και Συλλόγων Γονέων) του τύπου «Θα σε αγαπώ ό,τι και να γίνει», μπορεί να ηχούν κατά τι χειρότερα και από το «Αν δεν στρώσεις τον κ… σου να διαβάσεις, δεν έχει μία».
H. Ο αποχωρισμός. Το πρώτο μούδιασμα το νιώθεις όταν καταφθάνει –μπορεί και, για τρίτη συνεχή χρονιά, μέσω μέιλ– ο τελευταίος έλεγχος του σχολείου. Με την έναρξη όμως των Πανελλαδικών ξεκινούν οι σουβλιές. Πρόκειται για μια υπόγεια, επώδυνη διαδικασία που αρχίζει ταυτόχρονα με αυτή την πρώτη ενήλικη αναμέτρηση του τέκνου σου. Διότι όσες «παπαρατσικές» φωτογραφίες και αν ποστάρεις στα σόσιαλ, ξεροσταλιάζοντας έξω από το σχολείο όπου διεξάγονται οι εισαγωγικές, το «παιδί» είναι «εκεί» μέσα μόνο του.
Δεν μπορείς να το αγκαλιάσεις, ως συνήθως, με τις τεράστιες, πνιγηρές φτερούγες σου, δεν μπορείς να του κάνεις λιανά τι εννοεί ο Χρήστος Οικονόμου στο φετινό θέμα της έκθεσης, δεν μπορείς να του στείλεις drone ή να του στύψεις φρέσκια πορτοκαλάδα, ούτε να του βρεις δικαιολογίες «για να μη ζοριστεί». Αλλως ειπείν, αυτή είναι η πρώτη φορά που δεν θα είσαι εκεί να «ελέγχεις» τα πάντα με τον κακοποιητικό υπεργονεϊσμό σου.
Οσο και να το αρνούμεθα, οι «Πανελλήνιες» παραμένουν για την ελληνική κοινωνία η πλέον σημαίνουσα «διαβατήρια τελετή» (rite of passage) σε αυτή τη μακρά και επώδυνη πορεία προς την ενήλικη ζωή (κάτι, βέβαια, που από μόνο του θα πρέπει κάποια στιγμή να μας απασχολήσει σοβαρά).
Οση χαρά και να εμπεριέχει η προετοιμασία του επερχόμενου αποχωρισμού (για κάποιους, δε, στα όρια του burnout γονείς, μεγάλη), δεν γίνεται να μη βιώσεις ένα μίνι πένθος. Κύρια συμπτώματα: βλέμμα απλανές, υπαρξιακές ανησυχίες, ευσυγκινησία, πρόωρο «σύνδρομο της άδειας φωλιάς», ακατάσχετο bingeing με έμφαση στις παλιές ρομαντικές κομεντί, ξεφύλλισμα οικογενειακών άλμπουμ, «κάψιμο» στο κινητό με βιντεάκια κορμοράνων που ταΐζουν στωικά τους νεοσσούς τους (προσωπικώς, έχω «γραφτεί» σε μια από τις σελίδες του σερ Ντέιβιντ Ατένμπορο).
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News