Τις προάλλες πήγα στο σουβλατζίδικο της γειτονιάς μου να πάρω κάτι να φάω. «Θα θέλατε κάτι άλλο, ωραία μου κυρία;» με ρώτησε ο ευγενέστατος ιδιοκτήτης που βρισκόταν στο ταμείο. Σάστισα, χαμογέλασα, τον ευχαρίστησα, πήρα το σουβλάκι μου κι έφυγα.
«Αυτά είναι…» σκέφτηκα αργότερα. Τέτοιου είδους προσφωνήσεις από έναν άνδρα σε μία γυναίκα είναι πλέον είδος υπό εξαφάνιση. Και κάπου κάπου, αν είσαι τυχερή, μπορεί να τις ακούσεις στα πιο απίθανα μέρη, όπως σε ένα σουβλατζίδικο. Εκεί όπου ο άνθρωπος που τυλίγει το σουβλάκι, μπορεί να έχει μεγαλύτερη ευαισθησία και καλύτερους τρόπους από τους τόσους και τόσους που καμώνονται τους καλλιτέχνες και δεν μπορούν να ανοίξουν ούτε μία πόρτα σε μία γυναίκα.
Αυτή η γλυκόπικρη διαπίστωση, με οδήγησε συνειρμικά στις ταινίες που προβάλλονται εφέτος μέσα στις γιορτές από την ελληνική τηλεόραση. Αλήθεια, πού πήγε το υπέροχο και οσκαρικό «Ωραία μου Κυρία» με τον Ρεξ Χάρισον και την Οντρεϊ Χέπμπορν, που μου θύμισε ο ευγενικός κύριος στο σουβλατζίδικο;
Κάποτε το έπαιζαν κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες, μια υπενθύμιση ότι είναι γιορτές και μια φτωχή ανθoπώλισσα όχι μόνο μπορεί να βρεθεί στο ίδιο σαλόνι με δούκες και δούκισσες αλλά και να πει «the rain in spain stays mainly in the plain». Εφέτος δεν υπάρχει Χέπμπορν ούτε για δείγμα, ούτε στο «Breakfast at Tiffany’s».
Αλλά και τα άλλα απουσίαζαν.
Πού πήγε το μαραθώνιο «Οσα παίρνει ο άνεμος» που ξεκινούσες για το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι και άρχιζε και η ταινία και είχες χωνέψει και η ταινία με τις διαφημίσεις ήταν ακόμα στη μέση; Πού πήγε το «Αρσενικό και παλιά δαντέλα» του Φρανκ -λέγε με Χριστούγεννα- Κάπρα, που ναι μεν διαδραματίζεται στο χάλογουιν αλλά για εμάς θα είναι πάντα μια κλασική χριστουγεννιάτικη κωμωδία —και η καλύτερη στιγμή του Κάρι Γκραντ; Πού χάθηκαν το «Ο Βασιλιάς κι εγώ», «H μελωδία της ευτυχίας», το «Μάγκες και κούκλες» ή το «Τραγουδώντας στη βροχή»;
Τα μιούζικαλ ήταν πάντα ταυτόσημα με την περίοδο των γιορτών, όπως και οι λεγόμενες κλασικές ταινίες. Γιατί; Διότι τις γιορτές θέλεις να νοιώσεις θαλπωρή ακόμα και αν αυτή βγαίνει από τη μικρή οθόνη. Και όταν βλέπεις τηλεόραση αυτές τις ημέρες δεν θέλεις να βλέπεις μεθυσμένες τηλεοπερσόνες να χορεύουν άτσαλα χασάπικα υπό το βαριεστημένο χειροκρότημα του Σπύρου Παπαδόπουλου (πόσο κρίμα που θα μείνει στην τηλεοπτική ιστορία ως ο διεκπεραιωτής οικοδεσπότης τού «Στην υγειά μας»). Θέλεις να βλέπεις τις ταινίες που σου φέρνουν στο νου τις ώρες και τις μυρωδιές του γιορτινού τραπεζιού των παιδικών σου χρόνων.
Δεν είναι μόνο τα μιούζικαλ που απουσίαζαν εφέτος από τη μικρή οθόνη, που μοιάζει να «μικραίνει» όσο μεγαλώνουν οι ίντσες της. Είναι και τα άλλα πιο μικρά αριστουργήματα των παιδικών μας χρόνων. Τα «Goonies» και τα «Gremlins» μεγάλωσαν τα παιδιά στα 80s, τους σημερινούς 45αρηδες. Το «Πολυθρόνα για δύο» με τους Εντι Μέρφι, Νταν Ακρόιντ και Τζέιμι Λι Κέρτις, τους λίγο μεγαλύτερους. Το «Scroodged» με τον Μπιλ Μάρεϊ επίσης. Ο «Χριστουγενιάτικος εφιάλτης» του Τιμ Μπάρτον υπήρξε εμβληματικός στα 90s, οι σημερινοί 35αρηδες θα τον είχαν λατρέψει.
Πέρα από την όποια νοσταλγία είναι και η ποιότητα που απουσιάζει. Λυπάμαι, αλλά η Nova επέλεξε 30 Δεκεμβρίου να μας δείξει τον «Καζαντζάκη» του Σμαραγδή, μπας και πειστούμε —ντοπαρισμένοι από τα ευφορικά μελομακάρονα— ότι βλέπεται.
Κατά τα άλλα δε, η απάντηση των καναλιών ήταν Χιου Γκραντ και όποιος αντέξει. Κάτι σαν πολιούχος των τηλεοπτικών Χριστουγέννων. Υπήρξαν βραδιές που τον είδαμε στο «Love Actually» μετά στο «Τέσσερις γάμοι και μια κηδεία» και έπειτα στο «Μια βραδιά στο Νότινγκ Χιλ». Υπήρχε φυσικά και η Τζούλια Ρόμπερτς, ως παρτενέρ του στο «Νότινγκ Χιλ», αλλά πάρτην και ως «Pretty Woman».
Τι έχουν στο μυαλό τους οι υπεύθυνοι προγράμματος; Προφανώς τίποτα το ενδιαφέρον ή το μόνο ενδιαφέρον είναι αυτό που μπορεί να πείσει τους ούτως ή άλλως αδιάφορους διαφημιζόμενους. Οπότε πάρε έναν Χιου Γκραντ, κάτι σαν γλυκαντικό για τα λεγόμενα «δυναμικά κοινά», για να είσαι σίγουρος.
Ο Alpha κάτι προσπάθησε. Την Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου 2018 πρόβαλε το υπέροχο «Η Λαίδη και ο Αλήτης» του 1955, ταινία καρτούν της Disney που παίζεται σπάνια ως καθόλου στην ελληνική τηλεόραση. Η προβολή της όμως, ήταν σχεδόν μεταμεσονύκτια…
Το κανάλι της Βουλής, έκανε προς τιμήν του την πλέον εμβληματική προσπάθεια, προβάλλοντας στις 25 Δεκεμβρίου το αριστούργημα του Φρανκ Κάπρα «Μια υπέροχη ζωή», όμως ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη, ούτε σώζει τα Χριστούγεννα.
Χωρίς να μπορεί να καυχηθεί ότι έκανε και κάτι σπουδαίο, τουλάχιστον το Open πρόβαλε πιο πρόσφατες και ενδιαφέρουσες ταινίες, όπως το «Joy» με την πολύ στέρεη Τζένιφερ Λόρενς σε πρώτη προβολή.
Ο ΣΚΑΪ ξάφνιασε ας πούμε ευχάριστα —και τον εαυτό του μάλλον— επιλέγοντας για αργά το βράδυ της 29ης Δεκεμβρίου την «Ξενία» του Πάνου Κούτρα. Και ο Alpha το ίδιο βράδυ, επέλεξε την ταινία «Από έρωτα» με το ντουέτο Καρύδη – Αθερίδη, γλυκόπικρη και τρυφερή, ενδιαφέρουσα.
Αυτές όμως ήταν οι εξαιρέσεις και σίγουρα εκτός κλίματος. Επιλογές που έστω κατάφεραν να επιπλεύσουν σε έναν ωκεανό από ταινίες με ζαβολιάρικα κακομαθημένα («Μόνος στο Σπίτι 1, 2, 3» και «Ντένις ο Τρομερός» στο Star) και φυσικά ρομαντικές κομεντί που λύνουν το αρχέγονο πρόβλημα των ερωτικών σχέσεων σε τρεις πράξεις: γνωριζόμαστε και δεν συμπαθιόμαστε-ερχόμαστε πιο κοντά-παντρευόμαστε. Κάπου να βολεύονται και τα άτεκνα ζευγάρια στο σπίτι με τα σαχλαμαρίσματα του Χιου Γκραντ.
Με άλλα λόγια, οι παλιές ταινίες, άλλων δεκαετιών και άλλου αιώνα, είναι λες και σκονίζονται εδώ και χρόνια μέσα στο χρονοντούλαπο (έτσι το λένε, Ευκλείδη). Κι όμως, τέτοιες ημέρες, που μπορούμε να διαθέσουμε λίγο ποιοτικό χρόνο για τον εαυτό μας, έχουν πολλά να μας πουν. Είναι κάτι σαν τη θεραπευτική κοτόσουπα, όταν έχουμε αρπάξει ένα ενοχλητικό κρύωμα.
Ξαπλώνεις αναπαυτικά, σκεπάζεσαι με μία μάλλινη κουβέρτα, θερμαίνεις και το ηλεκτρικό σου υπόστρωμα που είναι τόσο της μόδας τώρα που κανείς δεν έχει λεφτά για πετρέλαιο, και αφήνεσαι στη γοητεία άλλων εποχών. Τότε που η προσφώνηση «Ωραία μου Κυρία», δεν ήταν είδος υπό εξαφάνιση.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News