Στις 25 Ιανουαρίου του σωτήριου έτους 1833 ένας νεαρός βαυαρός πρίγκιπας που άκουγε στο όνομα Οθωνας αποβιβαζόταν στο Ναύπλιο, την πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους. Ο 17χρονος Οθωνας είχε επιλεγεί από τις Προστάτιδες Δυνάμεις για να γίνει ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας.

Εκείνη η μέρα ήταν πραγματικά μέρα γιορτής. Οι Ελληνες δεν μπορούσαν να κρύψουν τον ενθουσιασμό τους, μιας και είχαν εναποθέσει στο πρόσωπο του νεαρού μονάρχη όλες τους τις ελπίδες.

Και εδώ που τα λέμε, με το απόλυτο δίκιο τους. Από το ξέσπασμα της Επανάστασης είχαν περάσει μόλις 12 χρόνια, μα πρέπει να τους φαινόταν σαν αιώνας, μιας και είχαν περάσει δια πυρός και σιδήρου – κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Η ίδρυση του ελληνικού κράτους, ως αποτέλεσμα του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, πέρασε από σαράντα κύματα. Οπως ξέρουμε, όταν το 1821 ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, καμία από τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής δεν ήταν υπέρ. Ακόμα όμως και όταν, ύστερα από μερικά χρόνια, αποφασίστηκε ότι θα δημιουργείτο κάποιου είδους κρατικό μόρφωμα, και πάλι δεν ήταν ξεκάθαρο ποια μορφή θα είχε. Θα ήταν αυτόνομο –δηλαδή φόρου υποτελές στον Σουλτάνο, όπως οι Παραδουνάβιες Ηγεμονίες– ή ανεξάρτητο; Και ποιες περιοχές θα περιλάμβανε;

Η αρχή έγινε την άνοιξη του 1826 με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Πετρούπολης, το οποίο προέβλεπε την ίδρυση αυτόνομου ελληνικού κράτους, δίχως να αγγίζει το «καυτό» θέμα των συνόρων. Η σημασία αυτού του Πρωτοκόλλου έγκειται στο γεγονός ότι για πρώτη φορά επίσημο διπλωματικό έγγραφο αναγνώριζε την πολιτική υπόσταση της Ελλάδας.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, στη Διάσκεψη του Λονδίνου, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία και Ρωσία υπογράφουν το Πρωτόκολλο του Λονδίνου. Σύμφωνα με το άρθρο 1, «η Ελλάς θα σχηματίσει ένα Κράτος ανεξάρτητο, και θα απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα –πολιτικά, διοικητικά και εμπορικά– που απορρέουν από την πλήρη ανεξαρτησία».

Εδώ στεκόμαστε και δίνουμε προσοχή. Γιατί; Διότι το Πρωτόκολλο του Λονδίνου είναι η πρώτη επίσημη διεθνής πράξη με την οποία αναγνωρίστηκε η Ελλάδα ως πλήρως ανεξάρτητο κράτος. Αλλά…

Πρώτον, με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου η εδαφική έκταση του κράτους μειώθηκε σε σύγκριση με το τι είχε συμφωνηθεί λίγους μήνες νωρίτερα, και ως βόρειο σύνορο οριζόταν η γραμμή των ποταμών Αχελώου-Σπερχειού. Αυτό βέβαια θα άλλαζε σχετικά σύντομα και αναίμακτα.

Δεύτερον, σε άλλο Πρωτόκολλο της ίδιας ημέρας, προβλεπόταν ως ηγεμόνας της Ελλάδας ο πρίγκιπας Λεοπόλδος του Sax Coburg. Εκείνος όμως παραιτήθηκε μόλις δύο μήνες αργότερα, αφήνοντας τον ελληνικό θρόνο ορφανό. Προτίμησε τον βελγικό θρόνο και μάλιστα οι απόγονοί του βασιλεύουν μέχρι σήμερα στο Βέλγιο. Υπήρχαν λοιπόν δύο βασικές εκκρεμότητες: σύνορα και βασιλιάς.

Ο Καποδίστριας, ο οποίος βρισκόταν σε συνεχείς διαπραγματεύσεις και για τα δύο αυτά ζητήματα, δολοφονείται στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 στο Ναύπλιο. Ακολουθεί χάος. Εμφύλιος. Η ανάγκη να βρεθεί βασιλιάς ήταν πιο επιτακτική και επείγουσα από ποτέ, μιας και αυτός ήταν ο μόνος τρόπος να λήξουν οι εμφύλιες συγκρούσεις και να επικρατήσει πολιτική σταθερότητα.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να σημειωθεί πως το ότι η Ελλάδα, εάν και όποτε απελευθερωνόταν, θα αποκτούσε βασιλιά ήταν κάτι δεδομένο ήδη από την εποχή της Επανάστασης. Θεωρείτο απολύτως αναμενόμενο, δεδομένου ότι εκείνη την εποχή, με εξαίρεση την Ελβετία, σε όλες τις χώρες της Ευρώπης υπήρχε βασιλεία. Ο ερχομός, άλλωστε, ενός βασιλιά αποτελούσε την καλύτερη εγγύηση ειρήνης και διπλωματικής αναγνώρισης του κράτους.

Το ότι θα είχαμε βασιλιά, λοιπόν, ήταν εξαρχής προδιαγεγραμμένο. Το Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830, όμως, όριζε επιπλέον ότι βασιλιάς της Ελλάδας δεν θα μπορούσε να γίνει κάποιο μέλος βασιλικής οικογένειας είτε της Μεγάλης Βρετανίας είτε της Γαλλίας είτε της Ρωσίας. Ο λόγος ήταν προφανής: καμιά από τις τρείς Προστάτιδες Δυνάμεις δεν ήθελε κάποια από τις άλλες να αποκτήσει συγκριτικό πλεονέκτημα και αυξημένη επιρροή στο νεογέννητο ελληνικό κράτος μέσω ενός βασιλιά που θα ανήκε σε δική της δυναστεία.

Τελικά, πέντε μήνες μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια, υπογράφεται ακόμα μια Συνθήκη στο Λονδίνο, ανάμεσα στις τρείς Μεγάλες Δυνάμεις και τη Βαυαρία, σύμφωνα με την οποία βασιλιάς της Ελλάδας αναγορευόταν ο Οθωνας, ο δευτερότοκος γιος του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α’.

Ο Λουδοβίκος προωθούσε από καιρό την υποψηφιότητα του γιού του για τον θρόνο της Ελλάδας, δεδομένου ότι ο ίδιος ήταν γνωστός φιλέλληνας και θαυμαστής του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

Οι Μεγάλες Δυνάμεις, από την πλευρά τους, διατηρούσαν κάποιες επιφυλάξεις. Η Ρωσία προέβαλλε ως επιχείρημα ότι ο Οθωνας ήταν καθολικός, τη στιγμή που η Ορθοδοξία ήταν βασικό στοιχείο της ταυτότητας του ελληνικού έθνους. Η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία, από την άλλη, έθεταν ως πρόβλημα το γεγονός ότι ο Οθωνας ήταν ακόμα ανήλικος, άρα για κάποια χρόνια ακόμη δεν θα μπορούσε να αναλάβει τα καθήκοντά του.

Ο χρόνος όμως πίεζε ασφυκτικά, καθώς η κατάσταση στην Ελλάδα πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και η ακυβερνησία δεν μπορούσε να συνεχιστεί για πολύ ακόμα. Ετσι, επελέγη τελικά ο Οθωνας ως βασιλιάς της Ελλάδας στις 25 Απριλίου 1832. Τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς επικυρώθηκε τυπικά η εκλογή του και από τους Ελληνες.

Η Συνθήκη προέβλεπε ότι ο Οθωνας θα ενηλικιωνόταν μόλις συμπλήρωνε το 20ό έτος της ηλικίας του, δηλαδή στις 20 Μαΐου 1835. Μέχρι τότε τη βασιλική εξουσία θα ασκούσε στο όνομά του τριμελής επιτροπή την οποία θα όριζε ο πατέρας του, ως κηδεμόνας. Τέλος, οι τρείς Προστάτιδες Δυνάμεις εγγυήθηκαν δάνειο ύψους 60 εκατομμυρίων φράγκων.

Λίγους μήνες αργότερα, το καλοκαίρι του 1832, ορίστηκε τελικά ως βόρειο σύνορο του ελληνικού κράτους η γραμμή Παγασητικού-Αμβρακικού, με τη Συνθήκη του Λονδίνου του 1832.

Πέντε μήνες αργότερα, οι Ελληνες που είχαν επιβιώσει από 12 χρόνια με πόλεμο, αγώνες, απώλειες, αβεβαιότητα, φτώχεια και εξαθλίωση, αντίκριζαν με δάκρυα στα μάτια ένα νεαρό παλικάρι να αποβιβάζεται στο Ναύπλιο, φορέα όλων των ελπίδων τους για ένα καλύτερο αύριο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News