Στις ημέρες των γιορτών τα δώρα πάνε και έρχονται μεταξύ αγαπημένων προσώπων. Όμως για τον χρόνο που μας έρχεται θέλω να προτείνω κάτι που μπορεί, όποιος και όποια θέλει, να χαρίσει σε έναν άγνωστό του, θύμα του φρικτού εγκλήματος της εμπορίας ανθρώπων, εφ’ όσον υποψιαστεί ότι είναι θύμα της: την ελευθερία. Αυτό δεν θα απαιτήσει τίποτε περισσότερο από ένα απλό τηλεφώνημα στον τετραψήφιο αριθμό 1109 όπου, με απόλυτη εμπιστευτικότητα και εγγυημένη την ανωνυμία τους, όσοι τηλεφωνούν μπορούν να αναφέρουν υποψίες ή και στοιχεία.

Ο αριθμός λειτουργεί όλο το 24ωρο. Στην άλλη άκρη της γραμμής βρίσκονται άνθρωποι με πείρα, ευθύνη και ενσυναίσθηση, μέλη της μη-κυβερνητικής οργάνωσης «Α21. Καταργώντας την Αδικία στον 21ο Αιώνα»,που θα αξιολογήσουν την καταγγελία και, εφ’ όσον την κρίνουν σοβαρή, θα την παραπέμψουν στις αρμόδιες, εξειδικευμένες διωκτικές αρχές. Στα χρόνια της λειτουργίας της στην Ελλάδα, η Α21 έχει προσφέρει βοήθεια σε πολλά θύματα της εμπορίας ανθρώπων —αρκετά από αυτά ανήλικα— και έχει συμβάλει σε περισσότερες από τριάντα καταδικαστικές αποφάσεις εγκληματιών.

Δυστυχώς, η συνάντηση στην Ελλάδα με ένα θύμα εμπορίας  (συχνά χρησιμοποιούμε για το έγκλημα και στη γλώσσα μας τον αγγλικό όρο «τράφικινγκ») δεν είναι διόλου απίθανη. Η εμπορία ανθρώπων είναι σήμερα διεθνώς η ταχύτερα αναπτυσσόμενη εγκληματική δραστηριότητα, και τα ετήσια έσοδα της υστερούν μόνο αυτών του εμπορίου ηρωίνης. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων στην Ελλάδα δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια, αλλά πιθανότατα προσεγγίζει τις εκατό χιλιάδες ψυχές. Η ελληνική αστυνομία διαθέτει εξειδικευμένες υπηρεσίες για τη δίωξή του τράφικινγκ, που κάνουν εξαιρετικά τη δουλειά τους. Αλλά λόγω της φύσης του εγκλήματος και της μυστικότητας που το περιβάλλει, το έργο τους είναι αδύνατο να χτυπήσει την καρδιά του προβλήματος χωρίς συνδρομή. Όμως, με το πλούσιο δίκτυο πληροφοριών που μπορούν να προσφέρουν οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες, μπορούν να δώσουν καίριο πλήγμα στο τράφικινγκ.

Μελέτησα και έμαθα περισσότερα για το φρικτό αυτό έγκλημα διαβάζοντας αλλά κυρίως συζητώντας με πολλούς ειδικούς που ασχολούνται με το θέμα, ή άλλα συναφή, στο κράτος και σε μη-κυβερνητικές οργανώσεις. Αυτό το έκανα κατ’ αρχάς από ενδιαφέρον για τα λεγόμενα «αόρατα παιδιά» στην Ελλάδα, δηλαδή τα ασυνόδευτα ανήλικα που ενώ ξέρουμε ότι βρίσκονται στη χώρα μας δεν γίνεται να εντοπιστούν, είτε γιατί δεν καταγράφηκαν μπαίνοντας είτε γιατί εξαφανίστηκαν μετά την καταγραφή.

(Όταν είπα σε ένα φίλο ότι για την πλειοψηφία τους η μη-καταγραφή ή η απόδραση ήταν οικειοθελής, εκείνος με ρώτησε: «Μα αφού δεν θέλουν τα ίδια να εμφανιστούν, γιατί πρέπει το κράτος να ασχοληθεί με αυτά;». Η απάντηση είναι διπλή: πρώτον, γιατί είναι ανήλικα, άρα κατά τον νόμο της πολιτείας αλλά και τους κανόνες της ανθρωπιάς ανίκανα να φροντίσουν από μόνα τον εαυτό τους και, δεύτερον, γιατί τα περισσότερα έχουν περιέλθει στα χέρια εμπόρων ανθρώπων από τους οποίους το κράτος οφείλει να τα προστατεύσει).

Τα «αόρατα παιδιά»-μετανάστες στην Ελλάδα, θύματα του τράφικινγκ, υπολογίζονται στα χίλια. Ζουν ανάμεσά μας, υπό τον έλεγχο εγκληματιών που τα εκμεταλλεύονται οικονομικά και τα κακοποιούν με πολλούς τρόπους. Όμως, αν και οι ανήλικοι ανήκουν στα πιο ευάλωτα μέλη μιας κοινωνίας, κάθε θύμα του τράφικινγκ στην Ελλάδα, όποιας ηλικίας -ανάμεσά τους και το τεράστιο ποσοστό ανάμεσα στα 18 και τα 25 χρόνια— έχει άμεση ανάγκη της βοήθειάς μας για να αποκτήσει την ελευθερία του.

Παρακάτω, δίνω κάποια στοιχεία που θα βοηθήσουν όσους το επιθυμούν να υποψιαστούν ότι συνάντησαν ένα θύμα εμπορίας ανθρώπων. (Όλα, φυσικά, τα έμαθα από τους ειδικούς). Μια τέτοια ενημέρωση την κρίνω απαραίτητη γιατί οι περισσότεροι έχουμε για το τράφικινγκ μια εικόνα που ανταποκρίνεται μόνο σε ένα τμήμα του φρικτού του κόσμου, εικόνα που σχηματίσαμε είτε παρακολουθώντας αστυνομικές σειρές ή ταινίες, είτε από ειδήσεις στα ΜΜΕ, αραιά και πού, για τη σύλληψη δουλεμπόρων. Εκεί μάθαμε για δύσμοιρους ανθρώπους που ζουν κλειδωμένοι σε κάποιο καταγώγι, φυλάσσονται από ένοπλους, οδηγούνται σε κλειστά αυτοκίνητα στους χώρους της εκμετάλλευσης, και ύστερα πάλι πίσω στη φυλακή τους. Τέτοιες περιπτώσεις δυστυχώς υπάρχουν και στην Ελλάδα και φυσικά είναι ηθικό καθήκον όποιου έχει σχετικές πληροφορίες να τις καταγγείλει. Όμως μεγάλο μέρος του τράφικινγκ κινείται σε γκρίζες ζώνες — εξ ίσου παράνομες και απάνθρωπες, αλλά λιγότερο φανερές.

Οι  γκρίζες ζώνες —αυτές ισχύουν και για τα περισσότερα ανήλικα θύματα της εμπορίας ανθρώπων στη χώρα μας— περιγράφονται διεθνώς με έναν όρο που μοιάζει σαν οξύμωρο: «χάπι τράφικινγκ» (happy trafficking), στα ελληνικά «χαρούμενο» ή «ευτυχισμένο τράφικινγκ».

Φυσικό το ερώτημα: μα είναι δυνατόν κάτι τέτοιο; Μπορεί ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε κατάσταση δουλείας να είναι ευτυχισμένος; Φυσικά όχι. Ο όρος χρησιμοποιείται ειρωνικά για να περιγράψει καταστάσεις όπου η βία στα θύματα του τράφικινγκ δεν ασκείται αναγκαστικά με πιστόλια — αν και ο φόβος του πιστολιού βρίσκεται πάντα στο νου του θύματος, ως απώτατη τιμωρία. Στην καθημερινότητά του, το θύμα του «χάπι τράφικινγκ» ζει υπό καθεστώς εκβιασμών ή απειλών, που κάποτε μπορεί να μην εκφράζονται καν ξεκάθαρα, κι αυτό απλώς και μόνο γιατί είναι τόσο σαφείς ως υπονοούμενα. Σε κάποιες περιπτώσεις «χάπι τράφικινγκ» το θύμα μπορεί να δέχεται από τον έμπορο ανθρώπων και κάποιες ας τις πούμε παροχές, στέγης, συντροφιάς, ακόμα και ψυχαγωγίας.

Από τους διάφορους ορισμούς του όρου που άκουσα από τους ειδικούς που δουλεύουν στην καταπολέμηση του εγκλήματος στην Ελλάδα, ο πιο ανατριχιαστικός είναι ετούτος: «Στο ‘χάπι τράφικινγκ’, το θύμα βρίσκεται συχνά σε κατάσταση όπου νοιώθει ότι ο έμπορος είναι αυτός που μπορεί να εμπιστευθεί περισσότερο από κάθε άλλον, ο πιο δικός του, στη χώρα μας». Το φαινόμενο είναι περίπτωση αυτού που αποκαλείται «Σύνδρομο της Στοκχόλμης», δηλαδή της ταύτισης του θύματος με τον θύτη, του φυλακισμένου με τον δεσμώτη. Φυσικά, αυτή η ταύτιση, όπως και η εμπιστοσύνη των θυμάτων του «χάπι τράφικινγκ» στους εμπόρους ανθρώπων, βασίζεται σε μιαν αυταπάτη, που αναπτύσσεται στα θύματα ως ψυχική άμυνα στην κατάστασή τους: αντί να παραδεχτούν τη φρικτή πραγματικότητα, συμβιβάζονται με το βολικό παραμύθι, ότι ο κακοποιός που τους έχει υποδουλώσει τάχα κατά βάθος τους νοιάζεται.

Με βάση τα παραπάνω, για να εντοπιστεί ένα πιθανό θύμα του τράφικινγκ δεν χρειάζεται να δει κανείς χειροπέδες και μαχαίρια — αν και οι μώλωπες ή τα τραύματα, συνδυασμένα με άλλα στοιχεία, αποτελούν σοβαρότατη ένδειξη, όπως αποτελεί και κάθε άλλο σημάδι σωματικής κακοποίησης, όπως η ασιτία. Σε μερικές μορφές «χάπι τράφικινγκ», ειδικά, μπορεί να σημάδια να είναι πολύ λιγότερο φανερά.

Το πρώτο που πρέπει να ξέρουν όποιοι υποψιαστούν ότι ένας συνάνθρωπός μας είναι σε καθεστώς δουλείας είναι ότι αποκλείεται να λύσουν το πρόβλημα μόνοι τους, με προσωπική παρέμβαση. Πέρα από την επικινδυνότητά της —μια τέτοια πράξη θα τους φέρει αντιμέτωπους με επικίνδυνους κακοποιούς—, πρέπει να ξέρουν ότι τα θύματα του τράφικινγκ έχουν ρητές οδηγίες να μην απαντούν σε ερωτήσεις ή να δίνουν στοιχεία που επιβεβαιώνουν την κατάστασή τους και γενικότερα να μην εμπλέκονται σε συζητήσεις με τρίτους.

Φυσικά η προειδοποίησή μου κατά της ατομικής δράσης αίρεται στις σπάνιες περιπτώσεις όπου το ίδιο το θύμα ζητά τη συνδρομή: αν ένα παιδάκι τρέξει κλαίγοντας σε ένα μαγαζί και πει «ειδοποιήστε παρακαλώ την αστυνομία, κινδυνεύω», ή μια σκλάβα-πόρνη, ευρισκόμενη σε κατάσταση απελπισίας, ζητήσει από τον ίδιο τον πελάτη της να τη βοηθήσει —αρκετά τέτοια περιστατικά έχουν καταγραφεί— θα υπερισχύσει η κοινή λογική. Αν υπάρχει σαφής και επείγουσα ανάγκη, μπορούμε να τηλεφωνήσουμε κατευθείαν στο «100» της αστυνομίας. Για όλες τις άλλες περιπτώσεις, τις συντριπτικά περισσότερες, δημιουργήθηκε ο αριθμός 1109.

Πώς λοιπόν θα αναγνωρίσουμε τα θύματα του τράφικινγκ; Αν και όλα έχουν κοινά ψυχικά χαρακτηριστικά την κατάθλιψη, την αγωνία και συχνά τον τρόμο, δεν εκδηλώνονται όλα με τον ίδιο τρόπο, εν μέρει και λόγω του Συνδρόμου της Στοκχόλμης. Έτσι, τα ορατά σημάδια του τράφικινγκ ποικίλλουν κατά το φύλλο, την ηλικία, την ενασχόληση όπου τα ωθούν οι σύγχρονοι δουλέμποροι, αλλά και τους χώρους όπου είναι πιθανό να τα συναντήσουμε.

Κατ’ αρχάς, πρέπει να θυμόμαστε ότι οι περισσότεροι ανήλικοι που εκπορνεύονται —αγόρια στη μεγάλη τους πλειοψηφία, στην Ελλάδα— είναι θύματα τράφικινγκ. Κάποια ξεκίνησαν μόνα τους, με το λεγόμενο «σεξ επιβίωσης» (survival sex), πουλώντας δηλαδή το σώμα τους για να φάνε, αλλά και ετούτα σύντομα βρέθηκαν στα δίχτυα κάποιου εμπόρου. Σημειωτέον, ότι κανένας που αναφέρει την υποψία του για μια περίπτωση παιδικής πορνείας δεν χρειάζεται να φοβάται για τα ανήλικα θύματα: εκείνα δεν θα υποστούν καμία τιμωρία, αφού τα ίδια δεν έχουν διαπράξει κάποιο αδίκημα. Αντίθετα, θα διωχθούν και θα τιμωρηθούν ο έμπορος και, φυσικά, οι αποκαλούμενοι «πελάτες».

Τα περισσότερα ασυνόδευτα ανήλικα που εξωθούνται στην πορνεία θα τα δούμε στα ανάλογα στέκια που διαμορφώνονται στις μεγάλες πόλεις. Για παράδειγμα, δυο περιοχές όπου γίνεται εκτεταμένη πορνεία ανηλίκων αυτόν τον καιρό —τα στέκια κατά καιρούς αλλάζουν, για προφύλαξη— είναι γύρω από την πλατεία Βικτωρίας στην Αθήνα, και η περιοχή του σιδηροδρομικού σταθμού, στη Θεσσαλονίκη. (Φυσικά δεν είναι τα μόνα). Σε αυτούς τους χώρους, πολυσύχναστους και κεντρικούς, είναι χρήσιμο να ξέρουμε ότι ο έμπορος δεν είναι αναγκαστικά ορατός στον μη-ειδικό, καθώς παίρνει τα μέτρα του: η παρατήρησή μας άρα πρέπει να εστιάζει στο παιδί.

Από την αστυνομία έχουν εξιχνιαστεί λιγοστά περιστατικά ενός εντελώς άλλου τύπου τράφικινγκ, που ασκείται κυρίως στην επαρχία, όπου οι σύγχρονοι σκλάβοι ζουν υπό άθλιες συνθήκες, δουλεύοντας με εξαντλητικό ωράριο σε αγροτικές εργασίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν οφθαλμοφανείς ενδείξεις: άνθρωποι που μεταφέρονται με φορτηγά ή άλλα μέσα κατά μπουλούκια στον τόπο της εργασίας τους ή/και συστεγάζονται, ομαδικά, χωρίς ποτέ να κυκλοφορούν μόνοι τους, είναι βέβαιο ότι είναι υπό τον έλεγχο κάποιου εμπόρου. Εδώ, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ενώ τέτοιες καταστάσεις σαφώς υπάρχουν στην Ελλάδα, αναφέρονται σπανιότατα στις Αρχές από τους πολίτες. Αυτό προφανώς έχει να κάνει με τον φόβο του στιγματισμού, ή και της στοχοποίησης από τους κακοποιούς, που είναι πολύ πιο έντονα σε μια μικρή κοινωνία. Αλλά και για αυτή την περίπτωση, ο αριθμός 1109 δίνει τη λύση, με την εγγυημένη ανωνυμία του πληροφοριοδότη

Ένας άλλος τόπος όπου μπορεί να διασταυρωθούμε με θύματα του τράφικινγκ είναι τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Εκεί πρέπει να μας εγείρει τις υποψίες κάθε κατάσταση όπου ένας ή μία επιβάτης είναι σε καθεστώς στενής επιτήρησης από άλλον, αφύσικη για την ηλικία και την κατάσταση του πρώτου. Μέσα στο πλήθος, τέτοιες νοσηρές δυάδες καμιά φορά ξεχωρίζουν ιδιαίτερα. Επιπλέον, το στρες και η αγωνία που κατατρώει κάθε θύμα του τράφικινγκ, ιδιαίτερα στις πιο έκδηλα βίαιες μορφές του, μπορεί σε ένα μεταφορικό μέσο να κορυφωθεί, αφ’ ενός καθώς η μεταφορά είναι πιθανότατα προς το χειρότερο και αφ’ ετέρου καθώς η δημόσια μετακίνηση θα δώσει σε κάποια από τα θύματα την ελπίδα της λύτρωσης, είτε με την απόδραση είτε την επίκληση βοήθειας — και η σκέψη μιας τέτοιας παράτολμης δράσης εντείνει από μόνη της την αγωνία, βγάζοντας το θύμα από τον λήθαργο της παραίτησης στη μοίρα. Χαρακτηριστικό τού πόσο πιθανός είναι ο εντοπισμός θυμάτων τράφικινγκ στις δημόσιες μεταφορές είναι ότι κάποιες εξειδικευμένες μη-κυβερνητικές οργανώσεις εκπαιδεύουν υπαλλήλους αεροπορικών εταιρειών και αεροδρομίων, με σκοπό ακριβώς αυτή την αναγνώριση.

Τα θύματα του τράφικινγκ μπορεί κανείς να τα δει συχνά και στα νοσοκομεία, κυρίως στα εξωτερικά ιατρεία και στα επείγοντα περιστατικά. Πέρα από το νοσηλευτικό προσωπικό, που οφείλει να αγρυπνεί για τέτοιες περιπτώσεις —υπάρχουν ειδικά πρωτόκολλα για ασθενείς που φθάνουν με τραύματα ή εγείρουν υποψίες κακομεταχείρισης στους θεράποντες—, κάποιες περιπτώσεις μπορούν να τραβήξουν και την προσοχή των μη-ειδικών. Και πάλι, κλειδί είναι η ιδιότυπη σχέση συνοδείας, η σχέση εξάρτησης του θύματος από έναν ή περισσότερους άνδρες (κατά κανόνα) που τον ή την συνοδεύουν. Το θύμα μπορεί να μοιάζει λυπημένο ή τρομαγμένο, ή απλώς κατεσταλμένο, και κατά κανόνα έχει χαμηλωμένο βλέμμα, αποφεύγει ακόμα και την οπτική επαφή και σίγουρα κάθε λεκτική επικοινωνία με τρίτους. Αν το πλησιάσουμε και μιλήσουμε, θα παρέμβει ο συνοδός για να απαντήσει ή και να κόψει τη συζήτηση.

Τα τελευταία σημάδια είναι γενικότερα στα θύματα του τράφικινγκ: μετανάστες που αρνούνται να μπουν σε διάλογο, να συζητήσουν, να απαντήσουν σε οποιαδήποτε ερώτηση —συχνά εκδηλώνοντας την ταραχή που αυτό τους προκαλεί—, που αντιμετωπίζουν φοβικά ακόμα και την πιο φιλική και καλοπροαίρετη απόπειρα επικοινωνίας, ακόμα και οπτικής, είναι συχνότατα θύματα εμπορίας. Εξ ίσου ενδεικτικό είναι ότι δεν γνωρίζουν στα ελληνικά παρά κάποιες ελάχιστες λέξεις, κι αυτές από το αντικείμενο της καταναγκαστικής εργασίας τους (η πορνεία και η επαιτεία είναι οι συχνότερες στις πόλεις). Επαναλαμβάνω: το ότι δεν είναι φανερή η παρουσία κάποιου που ελέγχει, στο πλάι του, δεν είναι ένδειξη ότι δεν αντιμετωπίζουμε ένα θύμα του τράφικινγκ. Ο κακοποιός άλλοτε παρακολουθεί κρυφά και άλλοτε, δυστυχώς, αρκείται στον ψυχικό τρόμο που έχει δημιουργήσει στο θύμα, ως τον αυστηρότερο επιτηρητή.

Η σχέση του νόμου με την πορνεία ήταν πάντα προβληματική στην Ελλάδα, με πολλά κενά, και έγινε ακόμα προβληματικότερη με τον αποκαλούμενο «νόμο Παρασκευόπουλου» που αποποινικοποιεί τη μαστροπεία (!) και περιορίζει την παράνομη σεξουαλική σχέση με ανήλικα σε «γενετήσιες πράξεις» διαγράφοντας τις «ασελγείς», και έτσι δίνοντας εύκολες διεξόδους στους κακοποιούς για να απαλλαγούν από τυχόν κατηγορίες με νομικά τεχνάσματα. (Για αυτά υπάρχει επείγουσα ανάγκη τροπολογίας, αν θέλουμε να λεγόμαστε πολιτισμένη κοινωνία).

Δεν εκφράζω ηθική κρίση για όσους νομίμως ασκούν ή κάνουν χρήση της πορνείας, είτε τους/τις αποκαλούμενους κατά τον πολιτικά ορθό όρο «sex-workers», είτε τους πελάτες τους. Ας γνωρίζουν όμως οι πελάτες ότι τη νομιμότητα ή μη της δραστηριότητας όπου εμπλέκονται μπορεί να μην τη γνωρίζουν και συχνότατα οι sex workers που θα τους «εξυπηρετήσουν» είναι στην πραγματικότητα sex slaves, δηλαδή σκλάβοι και όχι εργαζόμενοι του σεξ.

Βρήκα πολύ ενδιαφέρον το ότι ένα μεγάλο ποσοστό των συμπολιτών μας που έχουν ήδη κάνει καταγγελίες στο 1109 είναι για να αναφέρουν ότι κάποια νέα βρίσκεται υπό καταναγκασμό, πράγμα που παρατήρησαν ως πελάτες, οι ίδιοι, της πορνείας. Σε σπάνιες περιπτώσεις τα θύματα αυτού του είδους τράφικινγκ μπορεί να πήραν το θάρρος να ζητήσουν άμεσα βοήθεια από έναν πελάτη. Σε άλλες, προκάλεσαν στους πελάτες τις υποψίες. Τα σημάδια στο θύμα που οδήγησαν στο τηλεφώνημα στο 1109 περιλαμβάνονται σε όσα ανέφερα ήδη: ο φόβος, το άγχος, το πολύ περιορισμένο ελληνικό λεξιλόγιο, η αποφυγή της οποιασδήποτε επικοινωνίας εκτός της σεξουαλικής. Ακόμα πιο χαρακτηριστικοί, αν υπάρχουν, είναι οι μώλωπες ή τα τραύματα, και μάλιστα σε σημεία που δεν είναι ορατά όταν κάποιος είναι ντυμένος, όπως χαμηλά στην πλάτη.

Τα περισσότερα θύματα του τράφικινγκ ζούνε στα μεγάλα αστικά κέντρα, κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, άρα εκεί είναι και ο φυσικός χώρος για τον εντοπισμό τους. Εδώ, τη μεγάλη ευκαιρία την έχουν οι γείτονες, όπως και οι ιδιοκτήτες καταστημάτων ή επιχειρήσεων στην περιοχή. Τα περισσότερα σημάδια για να αναγνωρίσουμε τα θύματα στη γειτονιά είναι όσα ήδη αναφέρθηκαν, σε άλλο πλαίσιο: μετανάστες που αποφεύγουν την επικοινωνία, ακόμα και την οπτική, που δεν ξέρουν παρά λίγες λέξεις στα ελληνικά, που εκδηλώνουν συχνά ή μόνιμα σημάδια κατάθλιψης ή στρες, που κινούνται στους δρόμους πάντα με κάποιο αυστηρό προορισμό, χωρίς την ξενοιασιά του ελεύθερου ανθρώπου. Το να συνοδεύονται από άνδρες προς τους οποίους εκδηλώνουν σημάδια υποταγής συμβαίνει συχνά, αλλά όχι πάντα: στις περιπτώσεις των γκρίζων ζωνών, του «χάπι τράφικινγκ», το θύμα μπορεί να κυκλοφορεί μόνο. Αλλά κάποια από τα άλλα σημάδια θα βρίσκονται πάντα εκεί.

Για κάποιους, η παραπάνω περιγραφή βασικών ενδείξεων ότι ένας συνάνθρωπός μας είναι θύμα του τράφικινγκ ίσως φάνηκε περιττή, κι αυτό καθώς οι περισσότεροι διαβάζουμε ή βλέπουμε ειδήσεις ή έχουμε παρακολουθήσει ταινίες ή σειρές που αναφέρονται σε περιπτώσεις της σύγχρονης δουλείας. Επιπλέον, όσοι έχουμε εμπειρία ζωής γνωρίζουμε τους κώδικες για να αποκρυπτογραφούμε προφανείς ενδείξεις συμπεριφοράς, ατομικής και κοινωνικής, ακόμα και αγνώστων μας ατόμων και, κατά συνέπεια, κατά κάποιον τρόπο όλοι έχουμε τη δυνατότητα να εντοπίζουμε το ασυνήθιστο.

Ο λόγος για τον οποίο αποφάσισα παρ’ όλα αυτά να αποτυπώσω σε ένα άρθρο τις επισημάνσεις μου για τις ενδείξεις του φρικιαστικού εγκλήματος της εμπορίας ανθρώπων, είναι για να ωθήσω όσους τα διαβάζουν να κινηθούν, την επόμενη φορά που θα αντικρίσουν μια τέτοια περίπτωση, από τις παρατηρήσεις στην υποψία, τουλάχιστον, ότι ένας συνάνθρωπός μας βρίσκεται στα δίκτυα του τράφικινγκ. Αυτό το βήμα που λείπει τόσο συχνά, από την παρατήρηση στο συμπέρασμα, συχνά καθορίζεται από τη συναίσθηση της αδυναμίας του τρίτου απαραίτητου βήματος, δηλαδή της δράσης. Είναι ανθρώπινη αυτή η αντίδραση: γιατί να επιτρέψουμε στον εαυτό μας μια τόσο μαύρη σκέψη, όπως ότι συναντάμε ένα άνθρωπο δίπλα μας, στην πόλη ή το χωριό μας, τον 21ο αιώνα, να ζει σε συνθήκες της χειρότερης μορφής δουλείας, όταν πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε για να λύσουμε το πρόβλημα;

Όμως λύση υπάρχει. Όσοι διαβάσατε αυτό το άρθρο την ξέρετε και μπορείτε, αν το διαδώσετε ή μιλήσετε για το περιεχόμενό του σε άλλους, να τους βοηθήσετε να τη μάθουν και εκείνοι. Η λύση είναι ένα απλό τηλεφώνημα.

Θυμηθείτε το, την επόμενη φορά που θα υποψιαστείτε ότι συναντήσατε ένα θύμα εμπορίας ανθρώπων: τηλεφωνήστε στο 1109. Καλή χρονιά!

---

---

*Ο Απόστολος Δοξιάδης είναι συγγραφέας

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News