Κάτω από την ομπρέλα και δίπλα στο αρμυρίκι στο πανέμορφο τοπίο των νησιών μας είναι λογικό να μη διαβάζει κανείς, πχ. τους Financial Times, για όσα συμβαίνουν στην Ιταλία, για την έμμεση προειδοποίηση της Λαγκάρντ στους λαϊκιστές της γειτονικής χώρας και το σκηνικό με τις αγορές και τη δόση που μοιραία θυμίζει όσα τραγικά ζήσαμε στην Ελλάδα την περασμένη δεκαετία. Το πιο πιθανό, για όσους έχουν την τύχη να βρίσκονται σε διακοπές, είναι η νύξη στους Financial Times να γίνεται αν θυμηθεί κάποιος -μετά το τρίτο τσίπουρο- το θρυλικό ανέκδοτο της δεκαετίας του 1980 με την γιαγιά που εξαφανίζεται με την εφημερίδα υπό μάλης πίσω από τους θάμνους.        

Και είναι λογικό να μην υπάρχει αγωνία στην Ελλάδα για την νέα κρίση που σιγοβράζει στην ευρωζώνη (μετά την παραίτηση Ντράγκι και το ενδεχόμενο επικράτησης των λαϊκιστών στη Ρώμη) καθώς ακόμη και στις αγορές η ανησυχία αφορά για την ώρα μόνο την Ιταλία και όχι την Ελλάδα. 

Χαρακτηριστική ως προς αυτό είναι η εξέλιξη των τελευταίων ημερών με τις αποδόσεις των ιταλικών δεκαετών ομολόγων να προσπερνούν αυτές των ελληνικών. Αυτό σημαίνει λαϊκά ότι οι αγορές βλέπουν αυτή τη στιγμή μεγαλύτερο ρίσκο στο χρέος της Ιταλίας από ό,τι σε αυτό της Ελλάδας (που ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι μεγαλύτερο) και γι’ αυτό ξεφορτώνονται τα ιταλικά «χαρτιά». Και ταυτόχρονα, μετά την 21η Ιουλίου οπότε παραιτήθηκε ο Μάριο Ντράγκι, δεν ξεφορτώνονται τα ελληνικά. 

Βλέποντας κανείς τις δύο γραμμές στο γράφημα της Wall Street Journal με τις αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων της Ιταλίας και της Ελλάδας να κινούνται αντίστροφα στις 25 Ιουλίου, θα νόμιζε αν βρισκόταν πχ. στη Φολέγανδρο ή στην Ανάφη ότι φταίνε τα τσίπουρα -ότι το παράκανε και καλό θα ήταν να παραγγείλει μια κόκα κόλα.

Ωστόσο διεθνή μέσα, όπως η Wall Street Journal, σημείωσαν στις 25 Ιουλίου ότι το «παράδοξο» σε άλλες εποχές γεγονός όντως συνέβη: η απόδοση των 10ετών ομολόγων της Ιταλίας ξεπέρασε την απόδοση των αντίστοιχων ελληνικών που είχε καταρρίψει κάθε ρεκόρ την περασμένη δεκαετία.

Παρά το μπλέξιμο για πολλούς από εμάς με τα ομόλογα και τα spreads, η ουσία όσων συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες δεν είναι ούτε τεχνική ούτε δυσνόητη. Είναι σαφέστατη και εξόχως πολιτική. Οι λαϊκιστές της Ιταλίας έριξαν τον Ντράγκι και επιδίδονται σε υποσχέσεις εκτός ορίων την ώρα που η Ιταλία πρέπει να ικανοποιήσει 55 «δράσεις» για να μπορεί να πάρει την επόμενη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης. Και οι αγορές ανησυχούν ότι η γειτονική μας χώρα μπορεί να γίνει η Ελλάδα της προηγούμενης δεκαετίας.

Δεν είναι τυχαίο πως όταν άρχιζαν οι αναταράξεις στην Ιταλία, πριν ακόμη παραιτηθεί ο Ντράγκι, το Bloomberg έγραφε σε ένα άρθρο-παρέμβαση ότι «μια κρίση στις αγορές με επίκεντρο την Ιταλία θα μπορούσε να αποτελέσει τη χειρότερη αναταραχή στην ιστορία του ευρώ». Και θύμιζε ότι η Ελλάδα «σχεδόν εκδιώχθηκε από το ευρώ υπό την λαϊκιστική κυβέρνηση του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα».   

Τα κουκιά είναι πλέον μετρημένα για όλες τις χώρες. Οπως εξηγούν οι FT, το νέο εργαλείο που ανακοίνωσε την Πέμπτη η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ (λέγεται Transmission Protection Instrument) με το οποίο η Ευρωτράπεζα θα μπορεί να αναχαιτίζει τις επιθέσεις των κερδοσκόπων σε χώρες όπως η Ιταλία (και ο μη γένοιτο η Ελλάδα) αγοράζοντας ομόλογα, δεν θα διατίθεται «δωρεάν». 

Αυτό είναι το «κλειδί» και το «συστημένο γράμμα» στους λαϊκιστές της Ιταλίας. Δεν θα σε σώζει «τσάμπα» η ΕΚΤ. Πίεσαν οι Γερμανοί και το κέρδισαν: Θα πρέπει η κάθε χώρα να τηρεί τις συστάσεις του Eurogroup και της Κομισιόν, αλλιώς η ΕΚΤ μπορεί να σε αφήσει στο έλεος των αγορών. Και -θυμηθείτε- φεύγοντας ο Ντράγκι ανέφερε ότι η Ιταλία χρωστάει 55 δράσεις (τα παλιά «προαπαιτούμενα» ή αν το ξεχειλώσει κανείς το «mail Χαρδούβελη») για την επόμενη δόση από το Ταμείο Ανάκαμψης, την ώρα που οι λαϊκιστές υπόσχονται στους πάντες τα πάντα. Μας θυμίζει άραγε κάτι;

Η ψυχρή λογική λέει ότι η ανησυχία λόγω Ιταλίας δεν έχει μεταδοθεί στην Ελλάδα μέχρι στιγμής για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Η Ιταλία οδεύει σε εκλογές με απλή αναλογική. Με τους λαϊκιστές στα πάνω τους και έναν μετριοπαθή και υψηλού κύρους πρωθυπουργό -τον Μάριο Ντράγκι- να αποχωρεί, ο φόβος να εξοκείλει η οικονομία είναι μεγάλος. Αντίθετα, οι εξελίξεις στην Ελλάδα, με βάση και την εκτέλεση του Προϋπολογισμού που κινείται πάνω από τον στόχο, δεν χτυπούν καμπανάκι. Και, παράλληλα, οι αγορές βλέπουν κάποιες μεταρρυθμίσεις και κάποιες επενδύσεις που οδηγούν σε αναβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης και σε έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία. 

Ο Μητσοτάκης ξεκαθάρισε στις 6 Ιουλίου (στη Βουλή) και στις 7 Ιουλίου (στον ΣΚΑΪ – «παίρνω το ρίσκο της σταθερότητας») ότι η Ελλάδα δεν θα πάει σε πρόωρες εκλογές και επομένως δεν θα υπάρξει ακυβερνησία λόγω απλής αναλογικής. Αυτά συνέβησαν πριν το «αντισυστημικό» Κίνημα Πέντε Αστέρων και η ξενοφοβική Λέγκα του Βορρά ρίξουν τον Ντράγκι στην Ιταλία με τη βοήθεια του Μπερλουσκόνι. Αλλά η είδηση ότι τέλος οι πρόωρες στην Ελλάδα πέρασε -ευτυχώς- στα διεθνή μέσα και οι αγορές μάς άφησαν ήσυχους.  

Προφανώς ο Μητσοτάκης δεν διαθέτει μαντικές ικανότητες (θα είχε αποφύγει άλλα κι άλλα) για να προβλέψει όσα ακολούθησαν στην Ιταλία. Η απόφασή του να βάλει στο ράφι τις πρόωρες εκλογές βασίστηκε στην εκτίμηση ότι το ευρύτερο σκηνικό αστάθειας (Ερντογάν, Πούτιν, πληθωρισμός, ενέργεια, κορονοϊός κ.ο.κ.) δεν άφηνε περιθώρια για περιπέτειες και ακυβερνησία. Ισως και γιατί δεν ήθελε να υποσχεθεί καλύτερες ημέρες βλέποντας την καταιγίδα να πλησιάζει και μετά, αν κερδίσει, να αναγκαστεί, όπως άλλοι, να τα μαζεύει άρον-άρον. 

Σε κάθε περίπτωση, στις σημερινές συνθήκες το «χαρτί» της πολιτικής σταθερότητας που διαθέτει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι κυριολεκτικά πολύτιμο για την επικίνδυνη διέλευση από το ναρκοπέδιο του χειμώνα -που μοιάζει να αρχίζει από Αύγουστο…  

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News