Kάντε ένα μικρό πείραμα. Ανοίξτε την ντουλάπα σας και κοιτάξτε για ένα λεπτό τα ρούχα σας. Τι σκέψεις κάνετε; Σίγουρα τίποτα που να αφορά «ανοιξιάτικο ξεκαθάρισμα», κανείς δεν θα κάνει φέτος. Τα χειμωνιάτικα απλώς θα «ανέβουν», όπως «κατέβηκαν».

Εγώ, όταν το έπραξα, έκανα τις εξής δύο σκέψεις: 1) ότι η ντουλάπα μου έχει μετατραπεί σε σαρκοφάγο 2) ότι μου λείπουν όλοι οι εαυτοί μου που θα φορούσαν αυτά τα ρούχα, όλα τα μέρη που θα περιδιάβαζαν, όλα αυτά τα κομμάτια ζωής στα οποία θα εμπλέκονταν. Θυμήθηκα τη γελοιογραφία που είδα πριν από λίγες μέρες στον New Yorker. Μια γυναίκα ατενίζει τα ρούχα στην διάπλατα ανοιχτή ντουλάπα της και τους απευθύνει τον λόγο: «Πέρασε καιρός και σκέφτηκα να κάνω μια στάση να δω πώς τα πάτε όλοι». Εκλεισα με μένος τα δύο φύλλα της δικής μου ντουλάπας. Η μίνι ψυχανάλυση μέσω γκαρνταρόμπας είχε λάβει άδοξο τέλος.

Εξυπακούεται ότι η απώλεια του προσωπικού στυλ την τελευταία χρονιά ωχριά μπροστά στις λοιπές, χαοτικές απώλειες. Ομως, πώς να το κάνουμε, η σχέση μας με τα ρούχα είναι μια συνεχής, διαβρωτική υπενθύμιση της μη κανονικότητας. Αλήθεια, θυμάται κανείς πώς δουλεύουν τα κουμπιά; Ή πώς είναι να κυκλοφορείς χωρίς μάσκα;

Χθες, πέτυχα μια γειτόνισσα την ώρα που έβγαινε μασκοφόρος από την πολυκατοικία. Μου αποκάλυψε ότι είχε τα γενέθλιά της και είχε έρθει μια φίλη της να την πάρει να γιορτάσουν με μια βόλτα στην πλατεία. «Το βλέπεις αυτό το τζιν;» μου λέει. «Μόνο αυτό φοράω. Το πλένω και το ξαναβάζω». Oσο για τη φίλη της, φορούσε μια κομψή καρό μάσκα (με ειδικό φίλτρο, όπως με πληροφόρησε): «Εχω ξεχάσει πώς είναι να “ντύνομαι”. Είχα πει να έρθω με φόρεμα, αλλά τι φόρεμα να βάλω, πάνω σε ένα πεζούλι θα πάμε να καθίσουμε». Ιδού πώς διαμορφώθηκε το dress code για ένα υπαίθριο birthday party εν έτει 2021.

Επειτα από έναν χρόνο πανδημίας, η πιο συνήθης πλέον ενδυματολογική πρακτική παραμένει η εσκεμμένη αισθητική καταβαράθρωση (φόρμες, πιζάμες και αργόσυρτο σούρσιμο παντόφλας με φαγωμένη από τη χρήση σόλα, η οποία εκτινάσσεται κιόλας με την πρώτη ευκαιρία), το επονομαζόμενο πλέον και «sadwear» ή «hate-wear». Ητοι ντύνεσαι (πρωτίστως εντός σπιτιού) όσο χειρότερα και όσο πιο ανορθόδοξα μπορείς, με τις συνακόλουθες παρενέργειες για την ψυχική υγεία και τη λίμπιντο (τη δική σου και του συντρόφου σου).

Αλλά και εκτός οικίας, το μετα-αποκαλυπτικό συναντά τον ιταλικό νεορεαλισμό. Κάπως έτσι πρόεκυψαν η λαίλαπα των Crocs, το διαβολικό τρίπτυχο ΚN95- γυαλιά-κασκέτο, τα sneakers παντού (ακόμα και σε γάμους και κηδείες), το μπαστάρδεμα athlesuire με πινελιές vintage (π.χ. για τη βόλτα του σκύλου ή για καφέ/περίπατο με φίλο), τα θαμμένα σε τάφρο πλέον τακούνια, το «τίποτα που να σφίγγει» και τα τεράστια, άκομψα τοπ, το «απόλυτο σύμβολο της ήττας» που θα έλεγε και ο Καρλ Λάγκερφελντ. Ακόμα το σύνδρομο «το λατρεύω, αλλά δεν αντέχω να το φορέσω» (όταν αποπειράσαι να φορέσεις κάτι πιο στενό ή κομψό και μέσα σε πέντε λεπτά το βγάζεις σαν δαιμονισμένος από πάνω σου για να το ξαναπετάξεις μέσα στην ντουλάπα).

Σημαντική και η «option paralysis» (η παράλυση που σου προκαλούν οι άπειρες εναλλακτικές λύσεις), η οποία μας καταδυναστεύει ακόμα και τώρα που δεν υφίσταται κανένας απολύτως λόγος. Οπως γράφει μια φίλη στο Facebook: «Kάθε μέρα ανοίγω την ντουλάπα και σκέφτομαι ότι δεν έχω τι να φορέσω. Ακόμα και τώρα που δεν χρειάζεται να φορέσω, που δεν έχω να πάω πουθενά για να φορέσω». Και βέβαια, η παντελής απροθυμία για ποικιλία ή πειραματισμό: «Τον τελευταίο χρόνο, ειδικά τον χειμώνα, το ίδιο outfit έχω, μονοφόρι κυρίως, επειδή δεν βγαίνουμε! Σακάκι δεν φόρεσα φέτος» μου λέει 45χρονος ακαδημαϊκός που επιδίδεται σε τηλεργασία.

Ανώτατος δικαστής στη Φλόριντα έστειλε γράμμα σε δικηγόρους της περιοχής του για την ανάγκη ευπρεπισμού στις ακροαματικές διαδικασίες μέσω Zoom

Θα έλεγε κανείς ότι οι μοναδικές ενδυματολογικές ανάσες εισέβαλαν στα σπίτια μας αποκλειστικά μέσω του «The Queen’s Gambit» και του «Τhe Crown». Διόλου τυχαίο πώς μόλις άνοιξαν τα σχολεία, κάποιες έφηβες (από τις ελάχιστες ηλικιακές ομάδες που εξελίχθηκαν στυλιστικά εν μέσω κορονοϊού) έσπευσαν να υφαρπάξουν από την ντουλάπα το κερωμένο μπουφάν Barbour της μαμάς (αληθινό ή «μαϊμού»), προκειμένου να παραστήσουν την τηλεοπτική Ελισάβετ στο κυνήγι.

H δε ενδυματολογική εξαθλίωση δεν καμουφλάρεται πλέον ούτε για τα προσχήματα. Ενδεχομένως γιατί, σύμφωνα με τους ειδικούς της ψυχικής υγείας, το ντύσιμο είναι ένα κομμάτι καθημερινότητας στο οποίο νιώθεις ότι έχεις απόλυτη ελευθερία να αφεθείς. Προ καιρού, ο Ντέινις Μπέιλι, ανώτατος δικαστής στη Φλόριντα, έστειλε γράμμα σε δικηγόρους της περιοχής του για την ανάγκη ευπρεπισμού στις ακροαματικές διαδικασίες μέσω Zoom: «Ενας δικηγόρος εμφανίστηκε χωρίς πουκάμισο και μια άλλη βρισκόταν ακόμη στο κρεβάτι, κάτω από τα σκεπάσματα. Γι’ αυτό, σας παρακαλώ πολύ, αν δεν σας πειράζει, αντιμετωπίστε τις ακροαματικές διαδικασίες σαν ακροαματικές διαδικασίες».

Την όλη κατάσταση επιδεινώνουν οι διάσημοι με την κατάφωρη απενοχοποίηση της πιζάμας και της ρόμπας (π.χ. η Τζούντι Φόστερ με τη σύζυγό της στον καναπέ τους σπιτιού τους στις Χρυσές Σφαίρες 2021). «Virtual premieres, I ‘ve got nothing left to wear» («Εικονικές πρεμιέρες, δεν έχω τίποτε άλλο να φορέσω»), όπως λέει στο νέο του τραγούδι «Easy Sleazy», παρέα με τον Ντέιβ Γκρολ, ο Μικ Τζάγκερ.

Την ντεκαντάνς επιδεινώνουν δε περαιτέρω οι νέες, προσαρμοσμένες στις ανάγκες της πανδημίας σειρές «σινιέ σπορ» ρούχων που έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους. Ενδεικτικό π.χ. τα αποτρόπαιο υβρίδιο πιζάμας και στολής γραφείου, το «WFH κοστούμι πιζάμα» (Work From the House=Eργασία Από το Σπίτι) που λάνσαραν οι ιαπωνικές εταιρείες ενδυμάτων Aoki και Whatever Ιnc. Θα μπορούσε, υποθέτω, κάλλιστα να ονομάζεται και «WTF» (ακρωνύμιο με ακατάλληλες για το παρόν άρθρο λέξεις).

«Το να ντυθώ λίγο καλύτερα για μένα ήταν αυτόν τον χρόνο ένας τρόπος να κρατήσω τα λογικά μου»

Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που εφευρίσκουν τρόπους να αντισταθούν στον ολισθηρό αυτόν δρόμο. Στις αρχές της πανδημίας με κάπως εμμονικό τρόπο (θυμίζω τη μανία με τα νυφικά και τις τουαλέτες μέσα στο σπίτι), τώρα πιο συνειδητοποιημένα. «Το να ντυθώ λίγο καλύτερα για μένα ήταν αυτόν τον χρόνο ένας τρόπος να κρατήσω τα λογικά μου» μου λέει 40χρονη εργαζόμενη σε πολυεθνική. «Ακόμη και στο σπίτι, δεν μπορώ να συγκεντρωθώ στη δουλειά, εάν δεν φοράω στηθόδεσμο και κάποια ρούχα με τα οποία δεν ντρέπομαι να με δουν. Ασε που έρχονται συνέχεια κούριερ και δεν μπορείς να είσαι με την παντόφλα!».

Ας είμαστε ειλικρινείς. Η μόνη μέρα που θα σε απασχολήσει στα σοβαρά τι θα φορέσεις (αν δεν δουλεύεις από το σπίτι και αν δεν είσαι κάτω από 25 ετών) είναι η μέρα που θα εμβολιαστείς. Για τους άνδρες, κάτι που θα αποτρέψει το bullying που εισέπραξε ο Σωτήρης Τσιόδρας, για τις γυναίκες μια μπλούζα με μεγάλο χαμόγελο ή «cold shoulder», με γυμνό δηλαδή τον ώμο, τάση που επανέφερε στη μόδα η Ντόλι Πάρτον.

Αυτό που έχει, τέλος, ενδιαφέρον είναι ότι παρ’ όλη την ενδυματολογική κατάπτωση, δεν μας έχει κατακυριεύσει–ακόμα τουλάχιστον–καμία παράφορη καταναλωτική στέρηση. Μάλλον –να και ένα από τα θετικά της πανδημίας– γιατί μας λείπουν τα ρούχα που ήδη έχουμε.

Για αυτή τη νοσταλγία μιλάει η καινούργια limited σειρά ντοκιμαντέρ του Netflix με τίτλο «Worn Stories: To ρούχο είχε τη δική του ιστορία». Ξεχωρίζω, στο επεισόδιο «Survival» («Επιβίωση»), έναν Αγγλο που ζει στο Λος Αντζελες και αφηγείται τη σχέση με τη σούπερ κιτς λύκρα βερμούδα του.

Είναι αυτή που φορά στα μαθήματα aerobics, όταν στις αρχές της δεκαετίας του ’80 έχει αρχίσει να μαίνεται στο LA η επιδημία του AIDS. Η λύκρα βερμούδα γίνεται το λάβαρο της επιβίωσής του εκείνη την περίοδο, όταν αρχίζουν να «φεύγουν» ο ένας μετά τον άλλο φίλοι και γνωστοί. Ισως, οι φόρμες και οι πιζάμες να είναι στο μέλλον τα δικά μας ενθύμια από μία δύσκολη εποχή, χωρίς μεγάλες ψυχικές αντοχές, χωρίς φρουφρού κι αρώματα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News