«Η Σάλμα Χάγεκ τα ’σπασε και χόρεψε Ζορμπά, σαν γνήσια Ελληνίδα!». Αυτό έλεγαν και ξανάλεγαν σε πρωινή τηλεοπτική εκπομπή οι παρουσιαστές, ντύνοντας με περιγραφή ένα ερασιτεχνικό βίντεο με τη λατίνα κινηματογραφική σταρ να χορεύει σε μια ιδιωτική στιγμή, κατά τη διάρκεια των διακοπών της στην Πάρο.

«Εξι ώρες αργότερα έσπαγα πιάτα, όπως συνηθίζεται στην Ελλάδα», έγραψε στον λογαριασμό της στο Instagram η διάσημη ηθοποιός, περιγράφοντας την κατάληξη ενός αρχικά ήσυχου δείπνου.

…Οπως συνηθίζεται στην Ελλάδα.

Εσείς κάθε πότε σπάτε πιάτα; Ή, πόσα πιάτα σπάσατε σήμερα; Χορεύοντας «Ζορμπά», ή και χωρίς;

Κατά τα «οι Ισπανοί αρέσκονται σε ταυρομαχίες και χορεύουν φλαμένκο», «οι Γάλλοι φοράνε μπερέ και μαρινιέρες», «οι Σκωτσέζοι ντύνονται με κιλτ και τρώνε χάγκις» και οι «Ιταλοί κάνουν καντάδες».

Εχει γίνει πολλή συζήτηση για την εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό. Αυτό είναι ακόμα πιο βαθύ. Είναι η αντίληψη. Τα στερεότυπα. Που εν έτει 2020, δείχνουν να έχουν μείνει στη δεκαετία του ’60. Εκούσια ή ακούσια, αυτό είναι επίσης μια συζήτηση. Γιατί προφανώς, η εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας δεν περιλαμβάνει το σπάσιμο των πιάτων. Παρά μόνο σε φολκλόρ βραδιές ψυχαγωγίας γκρουπ.

View this post on Instagram

I started the night looking #fresh, patiently waiting for my dinner. Six hours later I was breaking plates like it’s customary in #Greece. ?? Empecé la noche muy #fresca, pacientemente esperando mi cena. Seis horas después acabé rompiendo platos, como es costumbre en #Grecia. ?? #Paros #mondaymood #mondayinspiration

A post shared by Salma Hayek Pinault (@salmahayek) on Aug 31, 2020 at 7:28am PDT

Ηταν σχετικό και αυτό που είχε πει τον Απρίλιο του 2019, στην πρώτη ενημέρωση για το άνοιγμα του νέου Four Seasons Astir Palace Hotel Athens, ο πρώην γενικός διευθυντής του, για το Taverna 37, το εστιατόριο με ελληνική κουζίνα στο πολυτελές συγκρότημα. Περιγράφοντας το concept του εστιατορίου, είχε προσθέσει ότι αυτό θα «ντυνόταν» και με ελληνική μουσική, χορό, αλλά και σπάσιμο πιάτων. Το τελευταίο είναι κάτι που το περιμένουν οι ξένοι πελάτες από ένα ελληνικό εστιατόριο, είχε πει.

Το λάθος, άραγε, είναι στο μήνυμα ή στον παραλήπτη;

Για να είμαστε δίκαιοι, τι φταίνε οι ξένοι; Οσοι έχουμε θητεύσει για οποιονδήποτε λόγο, ακαδημαϊκό ή επαγγελματικό, στο Λονδίνο, ειδικά τις δεκαετίες του ’90 και του 2000, θυμόμαστε τις περιγραφές ή και ίδιες εικόνες, με το ξακουστό σπάσιμο των πιάτων στο πασίγνωστο εστιατόριο Elysée. Στο Λονδίνο η «ελληνική διασκέδαση» και το γλέντι στο απόγειό του είχε και πιάτα. Πώς λοιπόν να μην το περιμένουν οι ξένοι; Αλλάζει εύκολα το βίωμα;

Αλλά και τόσα χρόνια που καλλιεργείται η εικόνα της χώρας στον έξω κόσμο, μέσα από καμπάνιες, προωθητικές ενέργειες και μια σειρά από επικοινωνιακές δράσεις, φαίνεται ότι δεν ξεπερνιούνται τα κλισέ που επιζούν εδώ και μια εξηκονταετία.

Αλήθεια, όμως, προσπαθήσαμε να ενημερώσουμε τα στερεότυπα; Ή μας εξυπηρέτησαν όλα αυτά τα χρόνια, για να «πουλάμε» Ελλάδα, τύπου «χωριάτικη, συρτάκι, ώπα, ούζο»; Ενα «Ποτέ την Κυριακή» που το φινάλε του παίζει και ξαναπαίζει;

Και με τι αντικαθίστανται αυτά τα στερεότυπα; Πώς περνάμε από το στερεότυπο του γλεντιού στο συναίσθημα του γλεντιού;

Ποιο είναι το σημερινό αφήγημα της χώρας στην εικόνα της προς τα έξω ως τόπος και τρόπος ζωής; Πώς ανοίγεις τη «στενή εικόνα»;

Στην πρώτη του εμφάνιση μετά την αναγγελία της ανάληψης καθηκόντων του ως επικεφαλής Δημιουργικού στην Προεδρία της Κυβέρνησης –σχεδόν έναν χρόνο πριν– ο Στιβ Βρανάκης είπε ότι «πρέπει να εκτιμήσεις το παρελθόν για να κοιτάξεις μπροστά». Και μίλησε για τη σύνδεση με τις ρίζες μας και για την ενσυναίσθηση. Συνόδευσε δε την τοποθέτησή του με ένα βίντεο για τις «Γιορτές της Ρόκκας». Γιορτές που ξεκίνησαν το 2013. Ως ένα άλλο γλέντι. Σ’ ένα μικρό χωριό στον Κίσσαμο της Κρήτης, το οποίο λίγο πριν μαραζώσει από την εγκατάλειψη, ξαναζωντάνεψε χάρη σε μια ιδέα και ανθρώπους που κινητοποίησαν τη μικρή της (και μεγαλύτερη) κοινότητα, αξιοποίησαν τον πολιτισμό, χρησιμοποίησαν την τεχνολογία. Σύνδεσαν δηλαδή το χθες με το σήμερα. Δημιουργώντας έναν πυρήνα βιώσιμης ανάπτυξης, με αισθητική, λιτότητα και μέτρο.

Κυρίως όμως έκαναν γνωστό ένα μέχρι πρότινος άγνωστο σε πολλούς σημείο της Κρήτης, ένα από τα πολλά και διαφορετικά σε σχέση με την επικρατούσα αντίληψη στην εμπορική τουριστική της εικόνα.

Χρειάζονται προφανώς και άλλες εικόνες για να διευρύνουν το παζλ. Για να αντικαταστήσουν τα παρωχημένα στερεότυπα και να δημιουργήσουν νέες εντυπώσεις. Εικόνες όχι επιτηδευμένες ή στυλιζαρισμένες, αλλά βγαλμένες από αληθινές στιγμές. Αυτές τις στιγμές που θα μεταφέρουν το συναίσθημα και θα προκαλέσουν τη διάθεση για την εμπειρία.

Ρόκκα και Ζορμπάς, στο ίδιο νησί. Και τα δύο αποτυπώνουν αληθινές στιγμές κάθε εποχής. Το αντίστοιχο σήμερα του 2019 και του 1964.

Ποια θα είναι τα στοιχεία από το παρελθόν που θα δώσουν τη σκυτάλη στο σήμερα και τα ερείσματα για το αύριο;

Ποιο λοιπόν είναι το αφήγημα σήμερα; Ποιοι είμαστε και πώς θέλουμε να μας βλέπουν οι ξένοι;

Λίγους μήνες πριν από την επέτειο για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, αυτό το ερώτημα αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα και περισσότερες προεκτάσεις.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News