«…το πρωί, όταν ξύπνησε, αυτή είχε φύγει. Σηκώθηκε από το κρεβάτι και πήγε στην τουαλέτα. Στον καθρέφτη είδε γραμμένο με κραγιόν: “Καλώς ήρθες στον κόσμο του AIDS”». Εκανα μια φιλότιμη προσπάθεια να δείξω εντυπωσιασμένος από την ιστορία. Χωρίς όμως επιτυχία. Μέσα σε πέντε χρόνια είχα ακούσει την ίδια ιστορία μία ντουζίνα φορές, σε τουλάχιστον τρεις γλώσσες. Οι πιθανότητες αυτή τη φορά να ήταν αληθινή, ένας φίλος, του φίλου μου πουκαμισά της Πανεπιστημίου να είχε δει το μήνυμα στον καθρέφτη του μπάνιου του, ήταν όσες να το έχει δει φίλη της θείας μου της Μαριάννας.
Ηταν το 1985. Οταν καθρέφτες των φίλων των φίλων, γέμιζαν από μηνύματα που καλωσόριζαν τα θύματα των onenight stands στον κόσμο του AIDS. Ισάριθμα με τις γνωστές των γνωστών που ενώ βαρέθηκαν να περιμένουν στην ουρά για το τεστ του κορονοϊού, τους ειδοποιούσε ο ΕΟΔΥ την επόμενη μέρα ότι βρέθηκαν θετικοί. Αποδεικνύοντας ότι η φράση του Τομ Γκούντγκεϊμ (Tom Goodgame), διευθυντή ραδιοφωνικού σταθμού της Βοστώνης, «υπάρχουν δύο ειδών επιδημίες. Μία του σώματος και μία του μυαλού», είναι διαχρονική. Οτι σαν επιδημία του μυαλού, η Covid-19 έχει μικρές διαφορές από το HIV.
Εξαιτίας της επιδημίας του μυαλού, ο κόσμος μάθαινε ότι το AIDS δεν προέκυψε απλώς, αλλά «κατασκευάστηκε από τη CIA για να σκοτώσει τους μαύρους στην Αφρική». Εκτός αν δεν είχε κατασκευαστεί από τη CIA, αλλά είχε ξεφύγει από κάποιο στρατιωτικό εργαστήριο. Ας πούμε το εργαστήριο στο Φορτ Ντέτρικ της Μοντάνα. Μια είδηση που είχε πρωτογράψει η ινδική εφημερίδα Patriot και διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο. Αργότερα αποκαλυπτόταν ότι η Patriot χρηματοδοτούταν από την KGB, αλλά η δουλειά είχε γίνει. Η «είδηση» είχε μεταδοθεί σε όλο τον κόσμο.
Υπήρχαν και αυτοί που δεν πίστευαν ότι το AIDS ήταν ιός. Ο πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής Τάμπο Μπέκι, για παράδειγμα, ο οποίος αντιμετώπισε το AIDS όχι σαν ασθένεια, αλλά σαν αποτέλεσμα της φτώχειας και του υποσιτισμού, αρνούμενος τη φαρμακευτική βοήθεια. Στέλνοντας, σύμφωνα με εκτιμήσεις επιστημόνων του Χάρβαρντ, 300.000 πολίτες της χώρας του στον άλλο κόσμο.
Υπήρχαν και οι άλλοι της υπερβολής. Τού «better safe than sorry». Οι οποίοι ξέρανε ότι «δεν μας τα λένε όλα» και ότι το AIDS κολλάει από το φτάρνισμα και την χειραψία. Αυτοί που έκαναν σεξ μόνο με πάρτενερ που μπορούσε να προσκομίσει πρόσφατο πιστοποιητικό υγείας. Ξεχώριζαν από τους γυμνασμένους τετρακέφαλους, αφού για κάτι χρόνια κανένας τους δεν είχε κάτσει σε κάθισμα τουαλέτας.
Ανάμεσα στις δύο επιδημίες, την Covid-19 και το HIV, υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Η προφύλαξη από το AIDS ήταν πολύ πιο εύκολη από ό,τι από τον κορονοϊο. Αν όμως κάποιος κολλούσε, οι πιθανότητες επιβίωσης από τον κορονοϊό είναι απείρως μεγαλύτερες από ό,τι με το AIDS. Ιδιαίτερα τη δεκαετία του ’80, που οι θεραπείες για το AIDS απλώς κέρδιζαν χρόνο μέχρι να ανακαλυφθεί το φάρμακο.
Το διαχρονικό στοιχείο ανάμεσα στις δύο εποχές είναι αυτό των θυμάτων της «επιδημίας του μυαλού». Την εποχή του AIDS υπήρχαν αυτοί που πίστευαν είτε ότι είναι μια συνωμοσία των Αμερικάνων για να καταπιέσουν τον ελεύθερο έρωτα είτε ότι κολλάει από τα πόμολα. Την εποχή του Covid-19 είτε ότι είναι μια απλή γριπούλα είτε ότι, μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο, όλος ο κόσμος θα πρέπει να μένει σπίτι κλεισμένος στην τουαλέτα. Φυσικά είναι η μειοψηφία, που ακούγεται όμως περισσότερο, αφού στην εποχή των κρίσεων, ακούγονται οι φωνές των έξαλλων.
Τέλος, όσοι επέζησαν από την επιδημία του AIDS ως επιδημία του σώματος και του μυαλού θα θυμούνται κάτι. Λίγο καιρό πριν από τη θεραπεία με συνδυασμό τριών φαρμάκων το ’96, οι προφήτες του τέλους μιλούσαν για μια ανθρωπότητα που ποτέ δεν θα ήταν πλέον ίδια. Αμέσως μετά εξαφανίζονταν για να ψάξουν νέα προφητεία τού τέλους της ανθρωπότητας. Η ανθρωπότητα συνέχιζε την πορεία της, αντιμετωπίζοντας τα προβλήματά της, που ανάμεσά τους είναι οι επιδημίες και πανδημίες.
Σε προσωπικό επίπεδο, πλησιάζοντας στο εμβόλιο, αυτό που χρειάζεται είναι λογική. Κανένας δεν χρειάζεται να γίνει Πολ Μπόιμερ στο «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο», το τελευταίο θύμα λίγο πριν η πανδημία αντιμετωπιστεί.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News