Με τα πενηντάχρονα της Νέας Δημοκρατίας δεν ασχολήθηκε κανείς, όσο και αν προσπάθησε το κόμμα. Εκανε επετειακό συνέδριο στο Ζάππειο, αλλά όλοι έβλεπαν τα ξινισμένα πρόσωπα του Αντώνη Σαμαρά και του Κώστα Καραμανλή.

Με τα πενηντάχρονα του ΠΑΣΟΚ συμβαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό. Ανατρέχουμε όχι μόνο στα γεγονότα, αλλά φτάνουμε μέχρι και στο lifestyle της εποχής. Λογικό. Διότι ακόμα και η στιλιστική προσέγγιση του ΠΑΣΟΚ ήταν καινοφανής. Και σε μεγάλο βαθμό, τα (άγνωστα) πρόσωπα δίπλα στον Ανδρέα, αντιστοιχούσαν σε ανθρώπους της διπλανής πόρτας που έβαλαν ένα φθηνό κουστούμι και ορκίστηκαν υπουργοί. Για ένα κομμάτι της κοινωνίας ήταν σαν να βλέπει εξωγήινους που ανέλαβαν τη διακυβέρνηση της χώρας. Οι συντηρητικοί έφριξαν. Οι υπόλοιποι αισθάνθηκαν ότι, επιτέλους, ήρθαν στα πράγματα κάποιοι που τους μοιάζουν.

Και όχι μόνο αυτό. Υπήρξαν στελέχη του ΠΑΣΟΚ που γρήγορα πέρασαν στη σφαίρα του cult. «Φάτσες» κανονικές. Εβλεπες τον Γιάννη Χαραλαμπόπουλο ευθυτενή με το τσιγκελωτό μουστάκι και έλεγες ότι βγήκε ο ήρωας του ΄21 από το κάδρο. Ο Ακης γνώριζε αποθέωση ως «όμορφος» και δίπλα στον πρόεδρο. Ο Μένιος σου θύμιζε τον περιπτερά και ο Γιαννόπουλος τον μανάβη σου. Ο Λαλιώτης έναν τύπο από τα μπιλιάρδα. Στον Γεννηματά απέδιδαν χαρακτηριστικά Αγίου. Και ο Σημίτης ήταν πάντα ύποπτος για δεξιός.

Ισως με βρείτε υπερβολικό, αλλά νομίζω ότι η επιρροή του ΠΑΣΟΚ στη νοοτροπία και στην αισθητική μας ήταν κάτι περισσότερο από καταλυτική. Ας πούμε η καταιγίδα (λαίλαπα, καλύτερα) του ρεμπέτικου με μία κομπανία να ανθίζει ανά Τοπική Οργάνωση του ΠΑΣΟΚ. Το ρεμπέτικο και το βαρύ λαϊκό όχι μόνο απενοχοποιήθηκαν, αλλά έγιναν κυρίαρχη τάση. Το αγοραίο ύφος της «Αυριανής» ταυτίστηκε, επιτηδευμένα, με μία αίσθηση ελευθερίας όπου το χυδαίο ήταν αποδεκτό ως βαθιά λαϊκό. Αλλωστε το ΠΑΣΟΚ ήταν η πρώτη κυβέρνηση που υιοθέτησε πολιτική ενίσχυσης συγκεκριμένων κλάδων της πολιτιστικής δημιουργίας. «Στα νταμάρια στην Πεντέλη, Ντάριο Φο και τσιφτετέλι» ήταν το εύστοχο σχόλιο του Χάρρυ Κλύνν.

Παράλληλα η ενίσχυση των «μικροπρονομιούχων» κατέστησε κυρίαρχη ελίτ τη συμπαθή τάξη των μικρομεσαίων. Επιτέλους οι μεγάλες πίστες ήταν και για τον λαό, όχι μόνο για το Κολωνάκι. Οι Ελληνες ξεκίνησαν να ταξιδεύουν, να αγοράζουν βίντεο, να βλέπουν τσόντα πίνοντας ουίσκι με ξηροκάρπι. Ηρθε το ΚΛΙΚ. Ξεβλάχεμα. Και όταν ήρθε η τρέλα του Χρηματιστηρίου, μία χώρα βρέθηκε σε trip, σαν να είχε πάρει αμφεταμίνες.

Το ΠΑΣΟΚ δημιούργησε ένα νέο είδος Ελληνα. Τον βάφτισε με ουίσκι και ρετσίνα, τον έβαλε να δοκιμάσει χαβιάρι στη λαδόκολλα, αλλά, κυρίως, αφού τον απελευθέρωσε από φοβίες και στερεότυπα, τον έκανε να πιστεύει ότι του αξίζουν τα πάντα. «Ενα όραμα κονόμας και ευζωϊας ήταν το μέτρο όλων μας» τραγούδησε ο Σαββόπουλος. Ηταν ωραία χρόνια.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News