Με προτεραιότητα να εξασφαλισθεί ότι Ελλάδα και Τουρκία θα βαδίσουν έως τη συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν εντός του Μαΐου στην Αγκυρα χωρίς απρόοπτα και εντός του σχετικά ήπιου κλίματος που έχει εμπεδωθεί τους τελευταίους μήνες, αλλά και να αναζητηθούν οι –κατά γενική ομολογία– λιγοστές πιθανότητες προόδου επί των διμερών ζητημάτων, κινείται η ελληνική διπλωματία.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Γιώργος Γεραπετρίτης συναντήθηκε με τον Χακάν Φιντάν στο περιθώριο της Συνόδου των Υπουργών Εξωτερικών στο ΝΑΤΟ, με διπλωματικές πηγές να ενημερώνουν για τις συνομιλίες των δύο ανδρών με ένα λιτό, σχεδόν κοινότοπο, κείμενο: «Συζητήθηκαν περιφερειακά και διεθνή θέματα, ο οδικός χάρτης της διμερούς συνεργασίας και η προετοιμασία της επικείμενης επίσκεψης του Πρωθυπουργού στην Αγκυρα».

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο άνδρες αδυνατούσαν, έως πρότινος, να κυκλώσουν κοινή ημερομηνία προκειμένου να οριστικοποιήσουν το ραντεβού τους, ενώ ήταν έκδηλο ότι δεν υπήρχε ιδιαίτερη διάθεση, ειδικά από την τουρκική πλευρά, ούτε να βρεθεί ο κ. Φιντάν στην Αθήνα, ούτε όμως να είναι ο κ. Γεραπετρίτης αυτός που θα ταξιδέψει ξανά στην Αγκυρα. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών αναμένεται να συναντηθούν εκ νέου πριν από το τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν στην τουρκική πρωτεύουσα.

Στη συγκεκριμένη συγκυρία, πάντως, είναι φανερό ότι η Αθήνα προσβλέπει στη στασιμότητα, με δεδομένο ότι μια συζήτηση επί του μείζονος ζητήματος οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα καταλήξει σε αδιέξοδο. Οπως συνηθίζουν να λένε τους τελευταίους μήνες υψηλόβαθμες πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών, αυτή τη στιγμή «δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την επίλυση της διαφοράς, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να συζητάμε».

Οπως συνέβη και στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, οι κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν επέλεξαν να συνομιλήσουν στο ουδέτερο τερέν της βελγικής πρωτεύουσας. Η συνάντηση κατέστη δυνατή καθώς τελικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν επισκέφθηκε τις Ηνωμένες Πολιτείες, άρα ελευθερώθηκε και το πρόγραμμα του υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος σε αντίθετη περίπτωση θα συνόδευε τον Πρωθυπουργό στον Λευκό Οίκο. Παρά την ασάφεια που επικράτησε τις τελευταίες εβδομάδες, οι δύο άνδρες συναντήθηκαν επί περίπου μία ώρα και μάλιστα χωρίς τη συνοδεία συνεργατών τους, γεγονός που υποδεικνύει ότι η συζήτηση δεν περιορίστηκε στα τυπικά.

Οπως είχε προϊδεάσει πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν ο κ. Γεραπετρίτης, σημαντικό μέρος της επαφής του με τον κ. Φιντάν επικεντρώθηκε στην προετοιμασία της ατζέντας Μητσοτάκη – Ερντογάν, καθώς οι δύο ηγέτες αφενός θα πρέπει στην Αγκυρα να ενημερωθούν για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί επί των τριών πυλώνων του ελληνοτουρκικού διαλόγου (πολιτικές διαβουλεύσεις, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, θετική ατζέντα), αφετέρου όμως –και κυριότερο– να συμφωνήσουν στα επόμενα βήματα, προκειμένου η εκ των πραγμάτων δυσχερής διαδικασία να μην απολέσει τη δυναμική της, η οποία όμως βαίνει σαφώς μειούμενη. Υπενθυμίζεται, πάντως, ότι σε ανύποπτο χρόνο, και χωρίς να εντοπίζεται έμπρακτη πρόοδος πέραν των ορισμένων διμερών συμφωνιών χαμηλού ενδιαφέροντος που υπογράφθηκαν τον Δεκέμβριο στην Αθήνα, ο κ. Ερντογάν είχε δηλώσει ότι αναμένει από τον ελληνοτουρκικό διάλογο «συγκεκριμένα αποτελέσματα».

Προφανώς, τα «συγκεκριμένα αποτελέσματα» ερμηνεύονται στις δύο πλευρές του Αιγαίου με παντελώς διαφορετικό τρόπο. Αυτό, άλλωστε, καταγράφηκε ευκρινώς και στον δεύτερο γύρο των πολιτικών διαβουλεύσεων μεταξύ της υφυπουργού Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου και του ομολόγου της Μπουράκ Ακτσαπάρ, με διπλωματικές πηγές να επαναλαμβάνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα ότι επί της ουσίας δεν πρέπει να αναμένεται κάτι το θεαματικό. «Στα μεγάλα και τα δύσκολα δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής συζήτηση» είπε στην τελευταία συνέντευξή του επί ελληνικού εδάφους ο κ. Γεραπετρίτης, παραπέμποντας, σχετικά αόριστα, στην «ωρίμανση» των συνθηκών ως προϋπόθεση έναρξης μιας ουσιαστικής διαπραγμάτευσης.

Καθώς οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν είναι, πλέον, συνηθισμένοι να δρουν σε εξαιρετικά πυκνό πολιτικό χρόνο, τη δεδομένη στιγμή ουδείς μπορεί να αγνοήσει ότι ειδικά ο τούρκος πρόεδρος, αλλά και ο έλληνας Πρωθυπουργός βρίσκονται αντιμέτωποι με μια σειρά προκλήσεων στο εσωτερικό, γεγονός που αφενός καθιστά ακόμα πιο δύσκολη τη συζήτηση περί των διμερών ζητημάτων, αφετέρου συνηγορεί στην ανάγκη να επιμηκυνθεί ακόμα περισσότερο η περίοδος της νηνεμίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ο μεν Κυριάκος Μητσοτάκης βλέπει για πρώτη φορά ως Πρωθυπουργός τις δημοσκοπικές επιδόσεις του κόμματός του να πέφτουν εν όψει ευρωεκλογών, ενώ παραμένει ακόμα νωπή η σφοδρή κρίση που χτύπησε την κυβέρνηση με αφορμή και πάλι την τραγωδία των Τεμπών, με παράπλευρες απώλειες δύο κορυφαίους υπουργούς, παροικούντες το Μέγαρο Μάξιμου.

Ο δε Ταγίπ Ερντογάν οφείλει πλέον, μετά τις δημοτικές εκλογές, να κινηθεί εν μέσω ενός νέου πολιτικού σκηνικού, με το ΑΚΡ να χάνει για πρώτη φορά έπειτα από 22 χρόνια την πρώτη θέση από τους κεμαλιστές και τον Εκρέμ Ιμάμογλου να ορθώνει το ανάστημά του ως εν δυνάμει επόμενος πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ευλόγως, λοιπόν, αναρωτιέται κανείς ποια είναι για τους κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν τα πραγματικά περιθώρια αναζήτησης συγκλίσεων, ειδικά υπό την κοινή παραδοχή ότι οποιοδήποτε σενάριο λύσης επί των διμερών ζητημάτων θα απαιτήσει εκατέρωθεν συμβιβασμούς –όπως είχε παραδεχθεί δημοσίως ο κ. Μητσοτάκης– αν όχι υποχωρήσεις.

Ειδικά για την Τουρκία, όπως λένε διαχρονικοί γνώστες της πολιτικής πραγματικότητας στη γείτονα, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται αυτή τη στιγμή πολύ χαμηλά στην ατζέντα. Η Αγκυρα έχει ανοίξει μια σειρά από μέτωπα, σχεδόν προς όλες τις κατευθύνσεις γύρω της, εξαιρουμένης της Ελλάδας. Οι εξελίξεις στη Συρία και το Βόρειο Ιράκ, με στόχο την εκκαθάριση των ένοπλων Κούρδων, αποτελούν την υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα της τουρκικής διπλωματίας, η οποία συνεχίζει να ισορροπεί μεταξύ Ανατολής και Δύσης τόσο στο Ουκρανικό όσο και στο Μεσανατολικό.

Εμπειροι διπλωμάτες δεν παραλείπουν, φυσικά, να συμπεριλαμβάνουν στα ανοικτά μέτωπα της Τουρκίας και το Κυπριακό. Η Αγκυρα έχει καταστήσει σαφές ότι τα Κατεχόμενα αποτελούν τμήμα του συστήματος ασφαλείας της χώρας, ενώ όσο πλησιάζουμε προς τη μαύρη επέτειο από τα 50 χρόνια της εισβολής, τόσο οι Τούρκοι αξιωματούχοι θα επαναφέρουν τις διχοτομικές θέσεις τους στον δημόσιο διάλογο, υπενθυμίζοντας ότι το χάσμα στο τρίγωνο Αθήνας – Αγκυρας – Λευκωσίας είναι σχεδόν αδύνατο να κλείσει.

Την ίδια ώρα, το επιτελείο του κ. Ερντογάν προετοιμάζει την επίσκεψη του τούρκου προέδρου στην Ουάσινγκτον, υπό τα νέα δεδομένα που δημιούργησε η συμφωνία των δύο μερών για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και τον εκσυγχρονισμό των τουρκικών F-16. Υπενθυμίζεται, πάντως, ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης συμφωνεί με την άποψη ότι οι καλές αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας.

Ουδείς, βεβαίως, μπορεί να αγνοήσει τη μεγάλη εικόνα, η οποία καθορίζεται πλέον από τις αμερικανικές πιέσεις προς τους νατοϊκούς εταίρους να συμβάλουν στη δημιουργία του ταμείου για την Ουκρανία με προϋπολογισμό 100 δισ. δολαρίων, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της βορειοατλαντικής συμμαχίας ενόψει των επιπτώσεων που θα είχε στη Δύση μια πιθανή επανεκλογή του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Είναι, τέλος, κοινό μυστικό σε Αθήνα και Αγκυρα ότι μια πολιτική μεταβολή στην Ουάσινγκτον θα δημιουργήσει νέα γεωπολιτικά δεδομένα, τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις ελληνοτουρκικές ισορροπίες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News