«Είχα  φάει ατελείωτες ώρες στο YouTube για να μάθω το καινούργιο σούπερ ντούπερ πρόγραμμα που κανείς άλλος δεν είχε προλάβει να μάθει στη δουλειά. Hθελα να κάνω εντύπωση στον διευθυντή σε μια online σύσκεψη. Τελικά ούτε καν μου έδωσε τον λόγο! Είμαι 20 χρόνια σε αυτή την εταιρεία και το… βλέπω το έργο. Εχουν αρχίσει να μη με φωνάζουν στις συσκέψεις, δεν ενημερώνομαι για τα καινούργιο project… Μόλις φτάσεις τα 54, σε οδηγούν διακριτικά προς την εξώπορτα. Εθελουσία και καληνύχτα σας! Και ας μας έχουν τρελάνει τόσα χρόνια με τα σεμινάρια περί συμπερίληψης».

Ο μεσήλικος εργαζόμενος (για την ώρα τουλάχιστον) που μου τα αφηγείται αυτά, το κάνει με το οικείο, διαβρωτικό χιούμορ της Γενιάς Χ (χονδρικά οι 44-59 ετών). Της γενιάς, δηλαδή, που «στριμώχτηκε» κακήν κακώς ανάμεσα στoυς προηγούμενους boomers (τη γενιά της Μεταπολίτευσης) και τους επόμενους millennials (που δεν έχουν προλάβει τον κόσμο χωρίς παγκοσμιοποίηση και ίντερνετ).

Της λεγόμενης και «γενιάς σάντουιτς», που συχνά μεγαλώνει παιδιά ή/και φροντίζει υπερήλικες γονείς. Εκείνης που θα βρίσκεται πάντα στο μεταίχμιο μεταξύ αναλογικού και ψηφιακού κόσμου (γιατί έχει ζήσει το VHS και τώρα πρέπει ντε και καλά να προσαρμοστεί στα «γκάζια» της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης).

Με άλλα λόγια, της γενιάς που δείχνει να παλεύει περισσότερο από όλες με τον «ηλικιακό ρατσισμό» (ageism) στον χώρο της απασχόλησης. Σχεδόν έχω τρομάξει με το πόσοι άνθρωποι στον ευρύτερο κοινωνικό μου κύκλο πασχίζουν σήμερα, στα μισά του βίου τους, να βρουν  δουλειά (έχοντας συχνά εκδιωχθεί, ακόμα και με bullying, από την προηγούμενη, όχι λόγω κάποιου λάθους, αλλά πάλι λόγω ηλικίας).  Παρ’ όλες τις κορόνες περί συμπερίληψης και στην Ελλάδα, αν στην εποχή του DeepSeek εσύ έχεις προλάβει τη δισκέτα, οι πιθανότητες να βρεις σήμερα δουλειά απλά λιγοστεύουν.

Η ηλικία παραμένει ο «φτωχός συγγενής» των πολιτικών διαφορετικότητας. Και ο ηλιακός είναι ένας ρατσισμός που δύσκολα αποδεικνύεται. Που δεν «πουλάει» και δεν προσφέρεται για «ακτιβισμό» στα σόσιαλ. Γι’ αυτό περνάει συνήθως κάτω από τα ραντάρ. Και ας βγάζουν μάτι τα νούμερα.

Σύμφωνα π.χ. με έρευνα της ΑΑRP, σχεδόν ένα 80% των ανθρώπων μεταξύ 40 και 60 ετών έχουν υπάρξει μάρτυρες ή έχουν βιώσει οι ίδιοι κάποιας μορφής τέτοια διάκριση (πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγράψει ο συγκεκριμένος οργανισμός από το 2003, που άρχισε να ανιχνεύει τέτοια ζητήματα, τα οποία απασχολούν τους μεγαλύτερους σε ηλικία Αμερικανούς). Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η Ισπανία δείχνει να κρατάει τα σκήπτρα (με έναν στους τέσσερις ανέργους άνω των 50).

Το «σιτεμένο» προφίλ σου στο LinkedIn

Εννοείται ότι κάποιοι χώροι είναι στο ζήτημα της ηλικίας πιο ανάλγητοι από άλλους. «Πώς μπορώ εγώ να ανταγωνιστώ τις influencers;», μου έλεγε προ ημερών μια 63χρονη γυναίκα από τον χώρο της μόδας (top κάποτε στον τομέα της, που σκόνταψε πάνω στην κρίση και απέτυχε να κάνει comeback σε μια εποχή με τελείως καινούργια εργαλεία).

Οσο για τη σόουμπιζ, τα πράγματα ίσως να βελτιώνονται κάπως, ειδικά για τις γυναίκες (να σημειώσω εδώ ότι τελευταία έμαθα πως η Αν Μπάνκροφτ, που υποδύθηκε τη διαβόητη κυρία Ρόμπινσον στον «Πρωτάρη» του 1967, ήταν τότε 36 ετών, μόλις έξι χρόνια μεγαλύτερη από τον Ντάστιν Χόφμαν, τον οποίο υποτίθεται ότι αποπλανούσε!)   

Και σίγουρα, σε συγκεκριμένους χώρους απασχόλησης, αυτό που βάζει το χεράκι του είναι το αποκαλούμενο «cybervetting» (ήτοι το «ξεψάχνισμα» του βιογραφικού ενός υποψηφίου μέσα από τα σόσιαλ μίντια, στην καλύτερη περίπτωση μέσω του προφίλ του στο LinkedIn, στη χειρότερη μέσα από το πόσο Instagrammable ή όχι είναι η ζωή του).

Οπως μου αναφέρει 56χρονη φίλη που ζει στην Ελβετία και έμεινε προσφάτως άνεργη, «όλες οι πλατφόρμες εταιρειών/τραπεζών που χρησιμοποιώ για να κάνω αίτηση (μέσω LinkedIn συνήθως) ζητούν ημερομηνία γέννησης. Οπότε το ΑΙ σε “κόβει” προτού καν δει το CV σου. Απορρίπτεσαι προτού καν δουν τη φάτσα σου».

Σύμφωνα με φρέσκια φρέσκια έρευνα (Ιανουάριος 2025) με τίτλο «Ageism on LinkedIn», που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική  επιθεώρηση Computers in Human Behavior, «το LinkedIn είναι επιρρεπές σε ηλικιακές διακρίσεις». Αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον, σύμφωνα με την έρευνα, είναι ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία στερεοτυπικά θεωρούνται άνθρωποι με περισσότερη «ζεστασιά» (π.χ. φιλικότητα, αξιοπιστία) και με λιγότερη «δυνατότητα» (π.χ. ικανότητα, αξιοπιστία).

Κοινώς, σύμφωνοι, είσαι καλοπροαίρετος και πρόθυμος, και έχεις και ωραίες ιστορίες να μας διηγηθείς, και τη Μαριάν Φέιθφουλ την ήξερες, αλλά, όπως και να το κάνουμε, είσαι πιο αργός, έχεις περισσότερες έγνοιες στο κεφάλι σου (το δάνειο που ακόμη πληρώνεις για το σπίτι, την κόρη σου που δίνει πανελλήνιες ή τον πατέρα σου που είναι κλινήρης με άνοια), και σίγουρα είσαι λιγότερο «εύπλαστος».

Tech savvy και γεννημένος το 1970;

Ο τεχνολογικός αναλφαβητισμός είναι το άλλο μεγάλο στερεότυπο για τους άνω των 50 (όπως και το αντίστροφό του, ότι επειδή είσαι 28 και ξέρεις να χαζεύεις reels στο ΤikTok την έχεις την τεχνολογία στο τσεπάκι σου). Εντάξει, θα είσαι πάντα «μετανάστης» στον ψηφιακό κόσμο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι εκπρόσωποι της πολύπαθης αυτής Γενιάς Χ δεν διψούν για μάθηση (προκειμένου να επιβιώσουν).

«Εγώ, και λόγω ιδιοσυγκρασίας, ήμουν και είμαι πάντα tech savvy», μου λέει 56χρονος από τον επιχειρηματικό χώρο που εδώ και δύο δύσκολα χρόνια έχει μείνει «εκτός». «Προφανώς, όμως, σήμερα όποιος έχει περάσει τα 50 δεν ξέρει τι είναι WiFi, έχει χαμηλότερη αντοχή (παρ’ όλο που μπορεί να έχει τρέξει περισσότερους μαραθώνιους από τους τριαντάρηδες συναδέλφους) και ζητάει “υψηλούς” μισθούς, δηλαδή κανονικούς μισθούς αντί για κουπόνια καφέ».

«Θυμάστε την εποχή που το να έχεις πείρα ήταν πλεονέκτημα;» ρωτάει ο ίδιος. «Που οι εργοδότες έψαχναν ανθρώπους με “τουλάχιστον 20 χρόνια εμπειρίας”; Ε, σήμερα το πιο πιθανό είναι ένα τέτοιο βιογραφικό να μην περάσει καν τα αυτοματοποιημένα φίλτρα ATS (Applicant Tracking System) και να μην το δει ποτέ άνθρωπος».

Ασφαλώς υπάρχουν πάντα (λίγα) περιβάλλοντα εργασίας που δεν σου ρίχνουν πόρτα επειδή δεν ήσουν μωρό με πιπίλα στο Eurobasket του ’87. Που δεν σου κάνουν age shaming επειδή τυχαίνει να έχεις τα διπλά (και τριπλά) χρόνια από το ίδιο το LinkedIn (λανσαρίστηκε το 2003). Που πιστεύουν ότι μια διαγενεακή ομάδα εργαζομένων μπορεί να είναι πιο δυνατή. Που τις ικανότητες, την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα δεν τις ταυτίζουν με την ηλικία, αλλά με τον άνθρωπο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News