Στις πρώτες ώρες του 2020 άκουσα μια αστρολόγο στην τηλεόραση να επισημαίνει ότι το νέο έτος έχει αστρολογικά χαρακτηριστικά που μοιάζουν με την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σχεδόν αμέσως άλλαξα κανάλι καθώς επιστρατεύοντας πρόχειρα κάποιες γεωπολιτικές διαπιστώσεις κατέληξα – ελαφρά τη καρδία ομολογώ εκ των υστέρων- στο συμπέρασμα ότι το διεθνές σύστημα είναι υπερβολικά αλληλένδετο και έχει ένα ευρύ πλέγμα αμοιβαίων  συμφερόντων για να οδηγηθεί σε έναν παγκόσμιο πόλεμο. Βεβαίως η ιστορία έχει αποδείξει ότι η βλακεία είναι η μεγαλύτερη κινητήριος δύναμη και όχι η λογική ανάλυση των δεδομένων, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.

Με το πέρασμα των μηνών απεδείχθη ότι ο πλανήτης θα έμπαινε τελικά σε έναν «παγκόσμιο πόλεμο» με τον κορoνοϊό. Έναν «πόλεμο» με τα δικά του χαρακτηριστικά όπου σχεδόν καμία χώρα δεν κατάφερε να διατηρήσει την ουδετερότητά της και να μείνει εκτός της μάχης.

Έναν «πόλεμο» που γέμισε ανασφάλεια τη συχνά αυτάρεσκη προσέγγιση του σύγχρονου κόσμου. Αποδόμησε το μοντέλο της γραμμικής εξέλιξης των πραγμάτων μόνον προς τη θετική κατεύθυνση, όπου ήταν ανεκτά μόνον κάποια μικρά σκαμπανεβάσματα. Κλόνισε την αίσθηση παντοδυναμίας της τεχνολογίας. Έκανε το απίθανο να θεωρείται πλέον πολύ πιθανό και έβαλε βίαια έναν παράγοντα αβεβαιότητας τον πυρήνα της ύπαρξής μας.

Κοιτώντας σήμερα τις επετειακές φωτογραφίες που γέμισαν το timeline μου, με τους νέους που στοιβάζονταν στα τρένα για να πάνε στο μέτωπο, αναρωτήθηκα τι θα σκέφτονταν εκείνες οι γενιές που έζησαν τον Α’ και στη συνέχεια τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την Κατοχή, τον Εμφύλιο και την ανασυγκρότηση της χώρας από τα ερείπια. Πόσο μεγάλη θα τους φαινόταν η θυσία της μάσκας, του social distancing και των βραδιών με Netflix και Ertflix αν αυτό ήταν ο βασικός όρος για να καταφέρουν να επιβιώσουν!

Νομίζω ότι θα γέλαγαν. Θα αδυνατούσαν να κατανοήσουν το μέγεθος της θυσίας που καλούμαστε σήμερα να κάνουμε. Νομίζω ότι ο προπάππους μου θα με κυνηγούσε με τη μαγκούρα στα χωράφια αν του το έλεγα όσο ζούσε. Όμως δεν έχουμε αυτή τη ζωντανή μνήμη-σύνδεση με  το παρελθόν. Ίσως να φταίει και το γεγονός ότι την ιστορία την μάθαμε ως αποστειρωμένες ημερομηνίες και όχι ως γεγονότα που ανέτρεπαν επώδυνα τη ζωή του κόσμου. Ίσως τελικά αυτή είναι η φύση του ανθρώπου: απλά να ξεχνά και να μη ζει μαθησιακά. Και όπως ο καθένας θεωρεί το δικό του πρόβλημα πιο σημαντικό, διότι αυτό τον πιέζει περισσότερο από το πρόβλημα του διπλανού του, έτσι κάπως και η ανθρωπότητα ως σύνολο να αντιμετωπίζει τη δική της κρίση ως σημαντικότερη από εκείνη που δεν έζησε. Προφανώς όχι μέσα από μια λογική διαδικασία, καθώς ο καθένας μπορεί να κατανοήσει ότι είναι ασύγκριτα πιο απειλητικό και δύσκολο να είσαι στην Πίνδο τον χειμώνα του 1940 από το Χαλάνδρι την ίδια περίοδο του 2020.

Με αυτές τις σκέψεις κόλλησα σε εκείνη την φωτογραφία, από το αρχείο του Μουσείου Μπενάκη, της μάνας η οποία αποχαιρετά τον γιό της που πάει στο μέτωπο και του δίνει μια εικόνα για να τον προστατεύσει.

Η ίδια μάνα σήμερα θα έλεγε στον γιο της απλώς να μην ξενυχτήσει το βράδυ στην πλατεία για να προστατεύσει τον εαυτό του και τους γύρω του. Δεν θα του ζητούσε να θυσιάσει τη ζωή του για το συλλογικό καλό, αλλά απλά να την προστατεύσει.

Και όμως συνεχίζουμε να το κουβεντιάζουμε… Αυτό είναι το πρόβλημα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News