Το ναυάγιο του «Εξπρές Σάμινα» ακολουθεί τον Χρήστο Παπουτσή σαν σύννεφο που βρέχει συνέχεια πάνω από το κεφάλι του, σαν ισόβια κατάρα. Ο καπετάνιος έλειπε από τη γέφυρα και ο «δεύτερος» είχε πιάσει την κουβέντα με μία Ρωσίδα. Το πλοίο προσέκρουσε σε βραχονησίδες, οι ναυτικοί έχασαν τη ψυχραιμία τους και 81 άνθρωποι τη ζωή τους.

Σε μία πρώτη ανάγνωση, ο αρμόδιος υπουργός Παπουτσής δεν έφερε επιχειρησιακή ευθύνη. Αν ο καπετάνιος ήταν στη θέση του και ο υποπλοίαρχος δεν έκανε χάζι, το πλοίο θα είχε μπει στο λιμάνι της Πάρου. Σηκώθηκε κατακραυγή. Ο Παπουτσής δεν παραιτήθηκε, «πλήρωσε» το ναυάγιο στον ανασχηματισμό.

Ομως έτσι γίνεται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Η παραίτηση του υπουργού δεν αντανακλά προσωπική ευθύνη, αλλά αναγνώριση, από την πλευρά της Πολιτείας, της υστέρησης στον έλεγχο και στην πρόληψη. Μερικές φορές λειτουργεί και ως αντανακλαστική έκφραση οδύνης. Αλλωστε πάντα, κάπου, κάτι θα υπάρχει που θα μπορούσε να προβλεφθεί ή να αποφευχθεί. Στην περίπτωση του «Εξπρές Σάμινα», πέρα από την αβλεψία, σημειώθηκε και υστέρηση στη λειτουργία των σωστικών μέσων. Επίσης το πλήρωμα όφειλε να έχει καλύτερη εκπαίδευση. O όφειλε, έστω θεωρητικά, να έχει σε αδιάλειπτη λειτουργία πλήρεις μηχανισμούς ελέγχου. Μπορεί αυτό να είναι αδύνατο. Η παραίτηση δείχνει ότι πρέπει να καταστεί εφικτό. Εν προκειμένω, η επιστροφή ενός χαρτοφυλακίου στον Πρωθυπουργό, δύναται να συμβολίζει και την έμπρακτη διαμαρτυρία του υπουργού για την καχεξία των υποδομών που ελέγχει.

Εδώ δεν υπάρχει αντίστοιχη κουλτούρα. Εδώ η ταύτιση του κόμματος με την κυβέρνηση και την Πολιτεία είναι τόσο έντονη, ώστε η παραίτηση ενός υπουργού να έχει αντίκρυσμα στις δημοσκοπήσεις. Περιέργως δεν υπάρχουν παραιτήσεις ή, τέλος πάντων, συνέπειες και στα χαμηλότερα επίπεδα της υπηρεσιακής πυραμίδας, δηλαδή εκεί που γίνεται πραγματικά η δουλειά. Ο κάθε Κουρουμπλής δεν γνωρίζε το πώς λειτουργεί ο μηχανισμός κατά περίσταση. Οι διευθυντές του, όμως, ξέρουν και πού μπαίνει η παύλα στα άρθρα των επιμέρους κανονισμών.

Στην Ελλάδα μια παραίτηση θεωρείται υποχρεωτικά ομολογία ενοχής. Κακώς. Γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις είναι κίνητρο για να διορθωθούν κάποια πράγματα.

Ανθρωποι που γνωρίζουν τα ναυτιλιακά θεωρούν πρωτοφανή τη βύθιση πλοίου με καλό καιρό σε αγκυροβόλιο. Τουλάχιστον δεν συμβαίνει σε πλοία που υποβλήθηκαν σε αξιόπιστους ελέγχους και φέρουν όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά. Πέραν αυτού, τα επιχειρησιακά αντανακλαστικά για την αντιμετώπιση της ρύπανσης αποδείχθηκαν, αν όχι αδρανή, τουλάχιστον ασθενή.

Ο Πρωθυπουργός δεν συγκινήθηκε. Καμία έκπληξη. Ο υπουργός, όμως, όφειλε να καρατομήσει υπηρεσιακά μερικούς γραφειοκράτες και μετά να μαζέψει τα πράγματα του. Μπορούσε, φυσικά, να κάνει και μία ωραία συνέντευξη Τύπου καταγγέλλοντας, προαιρετικά, τα Μνημόνια που μας στέρησαν πόρους ελέγχου, τις προηγούμενες κυβερνήσεις, τον καπιταλισμό. Αλλά εδώ μιλάμε για τον Παναγιώτη τον Κουρουμπλή…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News