Το πρόβλημα με την πολύχρονη διένεξη με την ΠΓΔΜ έχει πολλές διαστάσεις.

Σήμερα, η ουσία είναι κυρίως θέμα σύγχυσης εθνικών ταυτοτήτων και ιστορικής κληρονομιάς που έχουν ως προμετωπίδα το ζήτημα της ονομασίας. Δύσκολα, πιστεύει κανείς ότι μπορεί να χάσουμε με την κυριολεκτική έννοια έδαφος, αλλά οι λεπτομέρειες θα κρίνουν πολλά και θα σημάνουν πολλά σε επίπεδο σημειολογίας.

Η εθνικιστική τάση στην ΠΓΔΜ επιχειρεί να σλαβοποιήσει όλη την επικράτεια της Μακεδονίας ψάχνοντας να βρει το παρελθόν των κατοίκων της στους αρχαίους Μακεδόνες. Η μονοπώληση της Ιστορίας, όμως, δεν αφορά μόνο σε ζητήματα εθνότητας, γλώσσας, πολιτισμού κ.λπ., αλλά έχει και πιο ουσιώδεις και υπαρξιακές προεκτάσεις.

Πού είναι η  ουσία του ζητήματος του ονόματος; Οποιοσδήποτε γεωγραφικός ή χρονολογικός προσδιορισμός και αν προστεθεί μπροστά από το όνομα της ΠΓΔΜ, πχ «Άνω», «Βόρεια», «Νέα», θα εμπεριέχει προφανώς και την έννοια της Μακεδονίας, όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς και θα λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο «Μακεδονία».

Με αυτόν τον τρόπο, με γεωγραφικό, ή άλλο, προσδιορισμό μπροστά από το όνομα, θα δίνεται, η εντύπωση ότι από το σύνολο της περιοχής «Μακεδονία» το άνω, ή βόρειο, ή νέο, τμήμα αποτελεί την ΠΓΔΜ, ενώ τα υπόλοιπα μέρη υπάγονται αλλού. Αυτό θα δημιουργεί αυτομάτως το πρόβλημα της διαιρεμένης Μακεδονίας με ό,τι αρνητικό συνειρμό αυτό συνεπάγεται. Ο απλός γεωγραφικός προσδιορισμός, δεν καλύπτει την Ελλάδα και από την εξάλειψη πιθανών αλυτρωτικών διαθέσεων που θα μπορούσαν να απορρέουν από το όνομα.

Μία λύση θα ήταν η σύνθετη ονομασία να έχει τον όρο «Μακεδονία» ή παράγωγό του, ως επιθετικό προσδιορισμό κάποιας άλλης περιοχής π.χ. Μακεδονική Δημοκρατία των Σκοπίων κ.λπ.

Η ουσία σε αυτή την περίπτωση είναι ότι η αναφορά θα αφορά το τμήμα της Μακεδονίας της Χώρας Α και όχι το τμήμα Β της «Μακεδονίας». Το θέμα μπορεί να ακούγεται ως «γλωσσολογικό», άλλα είναι βαθιά οντολογικό. Τον κόσμο, τον καταλαβαίνουμε μέσα από τη νόησή μας, μέσα από τον νου μας. Τα αντικείμενα αναφοράς υπάρχουν ως έννοιες.

Το πρόβλημα, όμως, έχει και μία ακόμα ουσιαστική παράμετρο. Όπως, αναφέραμε δεν είναι μόνο το όνομα το μείζον, είναι η παραχάραξη της Ιστορίας, ο αλυτρωτισμός, η οικειοποίηση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς από την ΠΓΔΜ. Αν αυτά τα ζητήματα, όμως, αποσαφηνιστούν οριστικά και η ΠΓΔΜ αποκηρύξει και δεσμευθεί ότι δεν διατηρεί με αλυτρωτικό τρόπο δικαιώματα πάνω στην αρχαία ελληνική ιστορία και τον πολιτισμό και ότι δεν υπάρχει σλαβομακεδονική μειονότητα στην Ελλάδα, αποκλείοντας παράλληλα κάθε εδαφική διεκδίκηση έναντι της χώρας μας, τότε η Ελλάδα δεν έχει κανένα λόγο να φοβάται οποιοδήποτε όνομα και αν καταλήξει να χρησιμοποιεί η ΠΓΔΜ.

Η βασική διπλωματική και εθνική στρατηγική της Ελλάδος δεν έχει νόημα να περιορίζεται ή να συμπυκνώνεται αποκλειστικά στο όνομα της ΠΓΔΜ και να χάσει το δάσος κοιτώντας το δέντρο.

---

* Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου είναι διευθυντής του ΔΙΚΤΥΟΥ για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News