17 Οκτωβρίου, οι πρώτες εκατό ημέρες της κυβέρνησης συμπληρώνονται. Αν ήταν να τις κρατήσουμε σε ένα ενσταντανέ , τότε θα εμφανιζόταν η εικόνα ενός ορεξάτου και κεφάτου Πρωθυπουργού. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης «το χαίρεται».

Έχει πρωτοτυπήσει. Επέλεξε ένα μοντέλο οργανωτικής συγκρότησης της κυβέρνησης, που ονομάστηκε αυστηρά συγκεντρωτικό ή επιεικώς προεδρική Πρωθυπουργία, κατά το οποίο δεν προεδρεύει της κυβέρνησης, αλλά προΐσταται των υπουργών του. Το μοντέλο αυτό μπορεί να εξασφαλίζει καλύτερο ρυθμό και συντονισμό σε κανονικές συνθήκες, όπως συμβαίνει μέχρι τώρα, όμως σε δυσμενείς ή έκτακτες μπορεί να επιφέρει σύγχυση, αλληλοκατηγορίες, καθυστερήσεις και να αναπαράγει κρίσεις. Το μοντέλο δεν παρεμβαίνει στο βαθύ κράτος. Η λειτουργία και, περισσότερο, η δομή της δημόσιας διοίκησης ούτε αλλάζει, ούτε παρακάμπτεται. Ενδεχομένως αναμένεται η ψηφιακή διακυβέρνηση, αλλά τα προγράμματα εφαρμόζονται σε συμβατές σύγχρονες δομές ή συντονίζονται με μεταρρυθμίσεις.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τώρα φαίνεται περισσότερο, έχει δεχθεί την επιρροή δύο πολιτικών σχολών. Μιας παραδοσιακής, του πατέρα του, που όπως έλεγαν οι παλαιοί πολιτικοί διακρινόταν για το σύνδρομο «είμαι αισιόδοξος μόνον για αυτά όπου συμμετέχω». Αρα, θέλω να μετάσχω και να ελέγχω τα πάντα, μείζονα και ελάσσονα. Μιας σύγχρονης, του Μακρόν, κατά την οποία είναι δεξιός στα θέματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής, φιλελεύθερος στα οικονομικά και σοσιαλδημοκράτης στα κοινωνικά.

Μοιάζει με τον μετρ σκακιστή που παίζει σιμουλτανέ, όρθιος απέναντι σε μερικές δεκάδες σκακιέρες με καθισμένους παίκτες-αντιπάλους και έχει ολοκληρώσει το άνοιγμα του παιχνιδιού με την πρώτη κίνηση. Έχει προσεγγίσει σχεδόν όλα τα ανοικτά θέματα της χώρας αυτοπροσώπως. Από τον βόρειο οδικό άξονα της Κρήτης, ως το μετρό της Θεσσαλονίκης. Από τη διαχείριση των σκουπιδιών, ως το Ελληνικό. Αυτά κρύβουν πίσω τους παθογένειες, κακές νοοτροπίες και συμφέροντα. Αν θέλει να είναι αποτελεσματικός πρέπει να αναμετρηθεί μαζί τους. Θα καταφέρει να πει, πχ , στους Κρητικούς πως, αν θέλουν αυτοκινητόδρομους, θα πρέπει να πληρώνουν διόδια όπως όλοι οι άλλοι Έλληνες; Θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα των πέντε παρεμβάσεων στην Αττική και στην Θεσσαλονίκη ή σε ένα χρόνο θα επικρίνεται για αναποτελεσματικότητα;

Στην οικονομία, η τακτική προς τους ευρωπαίους εταίρους με τη μεταχρονολόγηση της διεκδίκησης για μείωση του πλεονάσματος και την πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ είναι προφανώς συνετή, γιατί δεν ανοίγει μέτωπα που δύσκολα θα κέρδιζε και προσδοκά σε ένα καλύτερο διεθνές κλίμα για τη χώρα. Στο εσωτερικό όμως εντυπωσιάζει το γεγονός ότι ένας φιλελεύθερος πρωθυπουργός δεν έχει αναφερθεί σε μια, μα ούτε σε μια δράση περιορισμού των δαπανών. Λες πως όλα είναι απαραίτητα στο κράτος και δεν απαιτείται κάποια κατάργηση ή συγχώνευση οργανισμού. Οι φορολογικές παρεμβάσεις είναι συντηρητικές. Ελαφρύνσεις στα μικροαστικά φετίχ των ακινήτων και των μερισμάτων, ελάχιστη όμως μείωση στην φορολογία της μισθωτής εργασίας, της παραγωγής και των επενδύσεων. Η ευρύτατη πλειονότητα των αναπτυξιακών εξαγγελιών αφορά επενδύσεις τουριστικών ακινήτων και η στήριξη με κάθε τρόπο της καινοτομίας και της έρευνας δεν είναι απτή.

Η εξωτερική πολιτική ας μείνει έξω από την προσέγγιση της πρώτης ματιάς, ακόμη και την κριτική των ειδικών, γιατί οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται πως επίκεινται γεωπολιτικές διευθετήσεις στην περιοχή μας και η σοβαρότητα προέχει. Στην ασφάλεια, παρά τον αιφνιδιασμό στο Μεταναστευτικό, φαίνεται να υπάρχει αποφασιστικότητα και σταθερότητα. Στην υψηλή πολιτική για την Προανακριτική και τα σκάνδαλα, την αναθεώρηση του Συντάγματος, την ψήφο των εκτός επικρατείας εκλογέων και τον εκλογικό νόμο, επικρατεί η προσαρμογή στα αυτονόητα, στον σεβασμό στους δημοκρατικούς κανόνες και στην αποφυγή περιττών συγκρούσεων.

Στα δομικά προβλήματα που απαιτούν βαθιές μεταρρυθμίσεις όπως: ένα πιο δίκαιο και βιώσιμο πολυ-πυλωνικό ασφαλιστικό σύστημα. Αποτελεσματική απονομή δικαιοσύνης, κυρίως στα αστικά θέματα. Άμεση αντιστροφή όλων των πρόσφατων αντιμεταρρυθμίσεων στην παιδεία. Προώθηση της αξιολόγησης στην εκπαίδευση και σε όλο το Δημόσιο. Συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα στην υγεία. Μεταρρυθμίσεις που απαιτούν αποφασιστικότητα και για τις οποίες οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες, φαίνεται να υπάρχει αναβολή ή και δισταγμός.

Ενδεχομένως μια τέτοια κριτική να είναι πρόωρη, αν όμως οι πρώτες ενδείξεις έχουν βάση ότι προέρχονται από ελλιπή προετοιμασία και από φόβο αντιδράσεων, κυρίως αυτών που προέρχονται από την αξιωματική αντιπολίτευση ή την εσωκομματική αντιπολίτευση της «βαθιάς Δεξιάς», τότε μπορεί να υπάρχει λάθος εκτίμηση των συνθηκών. Άλλοτε υπερεκτίμηση και άλλοτε υποεκτίμηση. Στις υπερεκτιμήσεις συγκαταλέγω τις δυνατότητες του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι πολύ πιο εύθραυστος, μετά την απώλεια της εξουσίας, από όσο φαίνεται.

Έχω συγκρατήσει την χαρά του κ. Μητσοτάκη όταν ανήγγειλε την εγκατάσταση της μονάδας Artificial Intelligence της πολυεθνικής φαρμακευτικής εταιρίας Pfizer στην Θεσσαλονίκη, που θα προσφέρει 200 θέσεις εργασίας σε υψηλό τεχνολογικό προσωπικό. Για να γίνει αντιληπτό πόσο πίσω μείναμε αντιπαραβάλλω αποσπάσματα από την περυσινή ομιλία του σοσιαλιστή πορτογάλου Πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα στο Νταβός , στην οποία κομβικό σημείο ήταν ο σχολιασμός για την εγκατάσταση εντελώς αντίστοιχης μονάδας της Google στην χώρα του με 500 θέσεις εργασίας.

«Οι εταιρείες που επενδύουν στη χώρα γνωρίζουν ότι η Πορτογαλία είναι μια πύλη προς διάφορες ηπείρους και έχει μακρά ιστορία στο παγκόσμιο εμπόριο»…«Η Πορτογαλία προσφέρει τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα μιας χώρας της οποίας οι πολίτες έχουν ταλέντο για ξένες γλώσσες, η οποία έχει καλή ακαδημαϊκή κατάρτιση στον τομέα της μηχανικής και επενδύει εντατικά στην εκπαίδευση»…«… έχει πολιτικές ελκυστικές για τεχνολογικές επενδύσεις και επιταχύνει την εφαρμογή των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων »…«Πριν από την Google μεγάλες εταιρείες όπως η Siemens και η Bosch βρίσκονται εδώ πολλά χρόνια και ενισχύουν τώρα τις επενδύσεις τους».

Συνοψίζοντας: στις πρώτες εκατό ημέρες της κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν μπορεί να υπάρχουν αμφιβολίες για τις προθέσεις να εγκατασταθεί μια σοβαρή σύγχρονη ευρωπαϊκή κανονικότητα, αλλά δεν προκύπτει ακόμη ότι τα χαρακτηριστικά της θα είναι συντηρητικά ή μεταρρυθμιστικά.

Παράταση, λοιπόν, για τις επόμενες εκατό.

---

* Ο Γιάννης Δατσέρης είναι ιδρυτικό μέλος της πολιτικής κίνησης « Ώρα Αποφάσεων»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News