Η υπόθεση ονομασίας της ΠΓΔΜ απασχολεί την ελληνική κοινή γνώμη αισίως από το 1992. Είναι ένα μείζον θέμα εξωτερικής πολιτικής της χώρας που συντίθεται από ενδογενή στοιχεία άσκησης πολιτικής και τον διεθνή παράγοντα.

Στην εξωτερική πολιτική ορίζονται τέσσερα επίπεδα άσκησής της:

1. Το ατομικό, δηλαδή, η προσωπικότητα και η ιδεολογία των βασικών δρώντων.

2. Το συλλογικό, δηλαδή, κοινωνία, κόμματα, ΜΜΕ, Εκκλησία, κ.λ.π.

3. Το κρατικό, δηλαδή, το πολιτικό σύστημα, οι θεσμοί μίας χώρας, η οικονομική και στρατιωτική ισχύς.

4. Το διεθνές σύστημα, δηλαδή, το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί η χώρας ως προς τις άμεσες εθνικές της προτεραιότητες π.χ. ΕΕ, ΝΑΤΟ.

Η χάραξη στρατηγικής στην εξωτερική πολιτική πρέπει να λαμβάνει υπόψιν όλες τις παραπάνω παραμέτρους και να δομείται στο πλαίσιο των υπολογισμών κόστους – οφέλους. Σήμερα, δεν μπορεί κανείς να εγγυηθεί ότι εξετάστηκαν αναλυτικά και οι τέσσερις.

Το πιο σημαντικό όμως, είναι η στρατηγική μίας χώρας να είναι νομιμοποιημένη στο εξωτερικό και στο εσωτερικό.

Η συνάρτηση της παράλληλης νομιμοποίησης όπως πλέον εξελίσσεται η κατάσταση δεν βγαίνει… μπορεί η κυβέρνηση στο διεθνές διπλωματικό πεδίο να διατηρεί και να καλλιεργεί την εικόνα της θετικής πρόθεσης, αλλά στο εσωτερικό πεδίο το παιχνίδι χάθηκε πριν καν ξεκινήσει.

Σε αυτό έπαιξαν ρόλο οι τρεις πρώτοι από τους τέσσερις ανωτέρω παράγοντες άσκησης της εξωτερικής πολιτικής. Η διεθνιστική ιδεολογία του ΣΥΡΙΖΑ υπερίσχυσε με αλαζονικό τρόπο των παραδοσιακών δεδομένων στην εθνική γραμμή, η κοινωνία και οι υπόλοιποι κοινωνικοί δρώντες υποβαθμίστηκαν ως προς την βούληση παρέμβασης. Ο ΣΥΡΙΖΑ για πρώτη ουσιαστικά φορά εδώ και καιρό, δεν διάβασε σωστά τις προθέσεις της κοινής γνώμης για ένα θέμα που είναι εδώ και χρόνια παγιωμένες και αναλλοίωτες.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν «διάβασε» σωστά τις διαθέσεις της κοινής γνώμης. Εν αντιθέσει με τους προηγούμενους κομβικούς σταθμούς των τελευταίων ετών (δημοψήφισμα, εκλογές Σεπτεμβρίου 2015) όπου ο ΣΥΡΙΖΑ θελημένα ή όχι αδιάφορο, διάβασε καλύτερα τις τάσεις της κοινής γνώμης, τώρα έπεσε στην παγίδα της «διαχειριστικής υπερεκτίμησης», με άλλα λόγια, υποεκτίμησε τις πιθανές αντιδράσεις της κοινής γνώμης, υπερεκτιμώντας την παθητικότητα εναντίον της κυβέρνησης από το 2015 και μετά, σε σύγκριση με το τι συνέβαινε στο άμεσο παρελθόν.

Λάθος εκτίμηση όμως. Το 2008 επ’ αφορμή της τότε διπλωματικής ανακίνησης του θέματος, η κοινή γνώμη ήταν σχεδόν στο ίδιο σημείο με σήμερα ως προς το θέμα της ονομασίας, όπως είχε καταγραφεί σε δημοσκόπηση της Public Issue της 10ης Οκτωβρίου 2008.^[1]

Η έρευνα αυτή κατέδειξε ότι η πλειοψηφία της κοινής γνώμης εμφανιζόταν αρνητική απέναντι στη νέα ονομασία «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», εκφράζοντας αρνητικά συναισθήματα στο ενδεχόμενο αποδοχής της από την ελληνική κυβέρνηση. Ταυτόχρονα, όμως, διαπιστώνεται και η αυξανόμενη, σε σύγκριση με προηγούμενες χρονικές στιγμές, αισιοδοξία που διακατέχει την πλειοψηφία των Ελλήνων περί της δυνητικής δικαίωσης της χώρας στην υπόθεση των Σκοπίων.

Παράλληλα, οι χειρισμοί κυβέρνησης και αντιπολίτευσης λαμβάνουν υψηλότερα ποσοστά αποδοχής σε σχέση με το παρελθόν, κάτι που δεν αποτυπώνεται σήμερα στην κοινή γνώμη. Εκείνη δυστυχώς, η παρακαταθήκη της εθνικής γραμμής απωλέσθη σήμερα, εν πολλοίς εξαιτίας της κυβερνητικής μικροπολιτικής να προκαλέσει ρήγμα στα άλλα κόμματα με αφορμή ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η τακτική «ανασκαφής» στις δηλώσεις του παρελθόντος από τα κόμματα, δεν βοηθά στην καλλιέργεια κλίματος εθνικής συναίνεσης. Αναζωπυρώνει τις ισοπεδωτικές στάσεις των πολιτών απέναντι στο πολιτικό σύστημα και υποδαυλίζει τα πάθη των ακραίων.

^[1] http://www.publicissue.gr/wp-content/uploads/2008/10/survey08571.pdf

*Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου είναι διευθυντής στο Δίκτυο για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News