Η λέξη δυστοπία χρησιμοποιείται ολοένα και πιο συχνά τον τελευταίο καιρό για να περιγράψει τη δυσμενή κατάσταση στην οποία τείνουν να περιέλθουν οι σύγχρονες κοινωνίες. Αν και πανέμορφη ηχητικά, οι έννοιες που υποδηλώνει μόνον όμορφες δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν. Ίσως θα έπρεπε να είναι η ελληνική λέξη της χρονιάς, κατά τη συνήθη τακτική ανάδειξης λέξης της χρονιάς από έγκριτα διεθνή λεξικά. Το ζήτημα ίσως θα ήταν για κάποιους σε ποια χρονιά της κρίσης η λέξη αυτή θα ανταποκρινόταν πλήρως στη νομοτελειακή ιδιότητα της πορείας προς την ολοκλήρωση της καταστροφής.

Η απομυθοποίηση σχεδόν των πάντων, που αγγίζει όλες τις πτυχές της καθημερινότητας και τα χρόνια ελλείμματα που, αντί να θεραπεύονται, οδηγούν σε ανακύκλωση των ήδη υφισταμένων, έχει ως αποτέλεσμα τα αδιέξοδα να εντείνονται και να συντελούν αναμφίβολα στο τέλος μιας εποχής.

Πότε δηλαδή έχει φθάσει το τέρμα της πορείας, πότε έχουμε αγγίξει το σημείο όπου έχει οριστικοποιηθεί η πτώση ώστε να είμαστε σίγουροι ότι θα μπούμε σε μια νέα περίοδο δυστυχίας που θα διαρκέσει μέχρι το σημείο καμπής για την έλευση της ανόδου. Άποψή μας πως αυτό το σημείο έχει έλθει και πως η νέα περίοδος έχει ήδη ξεκινήσει.

Δυστυχώς όλα συνηγορούν σε αυτό. Ακόμα και η Fintech (Financial Technology) σε παγκόσμιο επίπεδο ή η δυστοπία σε σχέση με την αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων τα οποία αποτελούν το τίμημα που καλούνται – δίχως να το γνωρίζουν- οι χρήστες των εφαρμογών των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας να πληρώσουν για να κάνουν χρήση των ‘δωρεάν’ υπηρεσιών τους. Όλα αυτά αποτελούν σημεία της σύγχρονης κοινωνίας μας.

Βέβαια, αν αυτά συμβαίνουν σε παγκόσμιο επίπεδο και η δυστοπία περιορίζεται μόνο στην εξουσιαστική επίδραση που οι άνθρωποι επιτρέπουν στην τεχνολογία να τους ασκεί, η χώρα μας έχει το προνόμιο να περνάει σε μια δυστοπική φάση που δεν αφορά μόνο το κοινωνικό πεδίο, ούτε το τεχνολογικό. Πέρα από την οικονομική τελμάτωση στην οποία έχουμε περιέλθει εδώ και αρκετά χρόνια και για την οποία έχουν γραφεί κι εξακολουθούν να γράφονται πάρα πολλά, πολλά στοιχεία συνηγορούν πως η κοινωνική αγκύλωση, η οποία αποτελεί το αντίθετο της ουτοπικής κοινωνίας, έχει ήδη φτάσει στο απόγειό της παγκόσμια, αλλά και στα μέρη μας.

Το σκάνδαλο Γουάνσταϊν με τις διαστάσεις που πήρε αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα της ανάγκης για μετάβαση από μια κοινωνία όπου όλα επιτρέπονται ή και όλα συγκαλύπτονται προς μία όπου οι ατομικές ελευθερίες και η ελευθερία έκφρασης θα έχουν τη θέση που τους αξίζει.

Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε το παρεμπόριο και την εγκληματικότητα που δρα μέσα στα Πανεπιστήμια ως απόρροια της επανόδου του ασύλου ή τις απειλές στους συμβολαιογράφους για τη μη διενέργεια των πλειστηριασμών που εξωθούν μέχρι και στην κινητοποίηση της αστυνομίας για την προστασία τους.

Σουρεαλιστικά πράγματα για μη πραγματικούς καιρούς όπου μια κοινωνία που δεν εμπνέει ανακυκλώνεται, όπου το σωστό υποκαθίσταται από το λάθος στον κοινωνικό νου, όπου απαγορεύονται όλες οι ερωτήσεις που οδηγούν σε ρεαλιστικές απαντήσεις: όσο και να θέλουμε να είμαστε unbiased η ‘αποηθικοποίηση’ σε κοινωνικό επίπεδο ή η δημιουργία μιας νέας ηθικής που τρομάζει, θεωρείται μάλλον δεδομένη.

Την ώρα που οι στατιστικές κάνουν λόγο για απώλεια ως 15 δισ. από το brain drain, οι εναπομείναντες νέοι θα διαβιώσουν σε μία κοινωνία όπου θα γίνονται πιστευτά μόνο τα μισά απ’ όσα τους λένε, όπου ζεις και πεθαίνεις μέσα στο φόβο, και όπου θα επικρατεί πανικός και χάος, σε κάθε κοινωνική έκφανση.

Αυτό είναι το πιο τρομακτικό σενάριο της όδευσης προς τη δυστοπική κοινωνία. Ελπίζουμε μόνο ότι οι ισχυρές ενδείξεις που το επιβεβαιώνουν θα ανατραπούν σύντομα. Και ότι θα υπάρξει εξίσου σύντομα μια μεθοδολογία αλλαγής με απαρχή την αναδόμηση της οικονομίας.

---

Ο κ. Γ. Κατοστάρης, ΜΒΑ, είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Νέων Επιχειρήσεων Ελλάδας, CEO της GK Venture Management

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News