«Το τουρκικό προξενείο είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στη Θράκη»: Σε αυτή τη φράση αποτυπώνεται συνοπτικά και εύγλωττα η πραγματικότητα που επικρατεί στη Ροδόπη και στην Ξάνθη. Η Αγκυρα, με κεντρικά συντονισμένη στρατηγική και με βραχίονα την πανίσχυρη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων, την περιβόητη Diyanet, έχει θέσει υπό τη σκέπη της τις μουσουλμανικές μειονότητες των Βαλκανίων. Μεταξύ αυτών και τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.

Διαχειριζόμενο σημαντικά κεφάλαια —προερχόμενα φυσικά από την Τουρκία— και διατηρώντας ως ενδιάμεσο το τουρκόφρωνο μειονοτικό κόμμα (Κόμμα Ισότητας Ειρήνης και Φιλίας- ΚΙΕΦ) το προξενείο είναι σε θέση να επηρεάζει πολυεπίπεδα τη μειονότητα: οικονομικά, ταυτοτικά, κοινωνικά και, φυσικά, πολιτικά. Προξενείο και ΚΙΕΦ, με ισχυρότερο όπλο τους την τουρκική ταυτότητα, δραστηριοποιούνται καθημερινά στα τζαμιά, τις μειονοτικές γειτονιές, τους εργασιακούς χώρους. Κάτι που έγινε για ακόμα μια φορά ολοφάνερο στην τελευταία εκλογική διαδικασία και ειδικότερα στη Ροδόπη, όπου ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ Οζγκιούρ Φερχάτ πέτυχε μέσα σε τέσσερα χρόνια να τετραπλασιάσει τους σταυρούς προτίμησης και να κερδίσει τον χριστιανό συνυποψήφιο του με διαφορά περίπου 8.000 ψηφοδελτίων. Εντυπωσιακό.

Συζητώντας παλαιότερα με τον Φερχάτ έβλεπες μπροστά σου ένα νέο άνθρωπο, μετριοπαθή, με αριστερές αναφορές, ο οποίος παρά την πίεση απέφευγε να μπει στα ζητήματα ταυτότητας και δη σε αυτά του «εθνικού» προσδιορισμού της μειονότητας. Σε μια από τις πλέον φτωχές περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι περισσότεροι πολιτευόμενοι προτάσσουν στον λόγο τους την ανάγκη οικονομικής ανάπτυξης, μείωσης της ανεργίας, ανάσχεσης της μετανάστευσης. Στο πρόσωπο του Φερχάτ, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ, όσο και ορισμένες μεγάλες διπλωματικές αποστολές είδαν έναν φέρελπι μειονοτικό ελεύθερο επαγγελματία, στον οποίο θα μπορούσαν να στηρίξουν τις διάφορες προσδοκίες τους- και μάλιστα σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο. Τα ίδια, μάλλον, είδε και το προξενείο, που όπως είναι γνωστό στη Θράκη, δεν αφήνει τέτοιες ευκαιρίες να πάνε χαμένες. Οδοντίατρος στο επάγγελμα, ο Φερχάτ κατάγεται και ζει στον Ιασμο, τη μεγαλύτερη μικτή κωμόπολη της Ροδόπης, γεγονός που καθιστά σχετικά εύκολη την πρόσβασή του και στις χριστιανικές ψήφους. Είχε, λοιπόν, όλο το «πακέτο». Κι έτσι, όσο πλησιάζαμε στις εθνικές εκλογές, τόσο αυξανόταν και η επιρροή του προξενείου πάνω του.

Τα όσα συμβαίνουν στη Ροδόπη δεν φαίνεται να απασχολούν πολλούς στα αστικά κέντρα. Το ζήτημα της επιλογής και προώθησης υποψήφιων βουλευτών από το προξενείο έλαβε διαστάσεις όταν ολοκληρώθηκε η καταμέτρηση της σταυροδοσίας- και ήταν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που προχώρησαν σε δημόσιες καταγγελίες περί του τρόπου εκλογής του Φερχάτ. Χωρίς κανείς να μπορεί να αποκλείσει και το στοιχείο της ενδοκομματικής αντιπαράθεσης, που γίνεται άλλωστε διακριτό σε όποιον θελήσει να κάνει ένα μικρό οδοιπορικό στη Ροδόπη, τα λεγόμενα των τοπικών παραγόντων του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν δυνατόν να περάσουν απαρατήρητα. Δόθηκε έτσι η καλύτερη πάσα στη Νέα Δημοκρατία, η οποία βασιζόμενη στην επί του πεδίου πραγματικότητα, αλλά και διαθέτοντας ως κυβέρνηση συγκεκριμένα στοιχεία για τα τεκταινόμενα στην περιοχή, έσπευσε να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία.

Δεν είναι απλώς ότι ο Μητσοτάκης θέλει να κερδίσει στις 25 Ιουνίου και τον μοναδικό νομό της επικράτειας που έχασε από τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν το κάνει απλώς για να πάρει μία- ενδεχομένως πολύτιμη- έδρα παραπάνω. Είναι μεν εκλογές και ως γνωστόν όλα επιτρέπονται, αλλά ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας επιμένει, ενδεχομένως περισσότερο απ’ όσο θα έπρεπε, στο θέμα της Ροδόπης, διότι προβάλλει με έναν ακόμα τρόπο το επιχείρημα ότι η δική του κυβέρνηση μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα από τον καθένα τα ζητήματα εθνικής ασφάλειας. Σε ο,τιδήποτε άπτεται των ευρύτερων διπλωματικών σχέσεων και της άμυνας, ο Μητσοτάκης υπερτερεί. Όταν μάλιστα εγκαλεί τον ΣΥΡΙΖΑ για τις επιλογές του, καθότι ταυτίζονται με αυτές του προξενείου, τότε το κέρδος είναι διπλό. Ο αγώνας για την αυτοδυναμία είναι δύσκολος- κι όσο περνούν οι μέρες θα γίνεται ακόμα πιο σκληρός. Εξ ου και οι ευθείες και επαναλαμβανόμενες βολές του πρώην πρωθυπουργού κατά του προξενείου. Εξ ου και το σχετικό παράδοξο της αφιέρωσης περίπου της μισής πρόσφατης συνέντευξής του στην ΕΡΤ στα Ελληνοτουρκικά. Αν υπάρχει μια εκλογική πληγή για τη Νέα Δημοκρατία, αυτή είναι στη Βόρεια Ελλάδα και προέρχεται από την Ελληνική Λύση και τη Νίκη. Μέσω, λοιπόν, της εθνικής πολιτικής για τη Ροδόπη, ο Μητσοτάκης θέλει να τον ακούσουν και ανατολικότερα, στον Εβρο, αλλά και πιο δυτικά, σε ολόκληρη τη Μακεδονία.

Από την άλλη πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι λογικό να παρακολουθεί κάπως αμήχανος τις εξελίξεις. Ενδεχομένως το τελευταίο που απασχολεί αυτή τη στιγμή τον Αλέξη Τσίπρα είναι τα όσα συμβαίνουν στη Ροδόπη. Εκτός αυτού, τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ —κι όχι απλώς ο αριστερός πυρήνας του 3%— βρίσκεται πολύ κοντά στα αιτήματα της μειονότητας περί αυτοπροσδιορισμού, εθνικής ταυτότητας κλπ. Μόνο που τα αιτήματα αυτά τυχαίνει να ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό και με τις θέσεις της Άγκυρας, όπως για παράδειγμα τα περί συλλογικού αυτοπροσδιορισμού και του δικαιώματος ονομασίας συλλόγων και φορέων με το επίθετο «τουρκικός». Οι καταγγέλλοντες, άλλωστε, τον Φερχάτ μίλησαν για «υποτιθέμενα αριστερά δεκανίκια του ερντογανικού κράτους» ή ακόμα και για υποτιθέμενη «νίκη ενός αριστερού χώρου» που προήλθε από «ωμή και αισχρή παρέμβαση της Τουρκίας». Άνευ πολύ μεγάλου απρόοπτου ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να κάνει πίσω. Θα ήταν άλλωστε σαν να προδίδει το ψηφοδέλτιο που του έδωσε τη μοναδική νίκη του στις 21 Μαΐου. Η εκλογή του Φερχάτ στο ελληνικό Κοινοβούλιο απλώς θα επικυρωθεί από την κάλπη της 25^ης Ιουνίου. Το κόμμα της αντιπολίτευσης θα πορεύεται με ακόμα ένα αγκάθι στα πλευρά του.

Όσον αφορά τη μεγάλη εικόνα, η κατάσταση στη Ροδόπη δύσκολα θα αλλάξει. Το προξενείο και το ΚΙΕΦ θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τη μειονότητα- κι όχι μόνο τη μία συνιστώσα της, δηλαδή τους λεγόμενους «τουρκογενείς», αλλά και τους Ρομά και τους Πομάκους. Θα συνεχίσουν να επηρεάζουν και την ψήφο της μειονότητας, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι κάθε προσταγή τους θα γίνεται πράξη. Αυτό, άλλωστε, αποδείχτηκε και από την εκλογή του Ιλχάν Αχμέτ με το ΠΑΣΟΚ, ο οποίος μπόρεσε να πρωτεύσει παρά το γεγονός ότι έχει αντιταχθεί στην υπάρχουσα προξενική αρχή.

Δεν είναι όλα νομοτέλεια, ούτε στη Ροδόπη, ούτε στη Θράκη συνολικότερα. Είναι, όμως, αποκλειστική ευθύνη του ελληνικού κράτους να εργαστεί συνεκτικά ώστε να μην χαρίζει απλόχερα τη μειονότητα στην Αγκυρα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης οφείλει να κάνει πράξη την «ισοπολιτεία και ισονομία» που οραματίστηκε ο πατέρας του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News