Σε μια εποχή που τα βολικά ψέματα και οι θεωρίες συνωμοσίας κυκλοφορούν ελεύθερα και γίνονται πιστευτές με ευκολία, που οι μάχες ανάμεσα σε δύο υποψήφιους πλανητάρχες κρίνονται στις εντυπώσεις, που οι προκαταλήψεις αμπαλάρονται ως απόψεις και που οι επικοινωνιολόγοι είναι πιο σημαντικοί από την πραγματικότητα, τα αμερικανικά media κατέφυγαν στην τελευταία γραμμή άμυνας για να διασώσουν την αντικειμενικότητα: στη διασταύρωση στοιχείων, στο fact checking. Που ειδικά σε αυτές τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές είναι πιο σημαντικό από ποτέ.

Την ώρα που σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς εκατό εκατομμύρια άνθρωποι ήταν σκυμμένοι πάνω από τηλεοράσεις και οθόνες υπολογιστών για να παρακολουθήσουν τη μονομαχία Χίλαρι Κλίντον – Ντόναλντ Τραμπ οι μεγάλοι δημοσιογραφικοί οργανισμοί του πλανήτη είχαν επιστρατεύσει τους εξειδικευμένους ρεπόρτερ τους. Που παρακολουθούσαν το debate και περνούσαν από τεστ ακρίβειας σε πραγματικό χρόνο κάθε φράση και κάθε ισχυρισμό και των δύο υποψηφίων.

Για παράδειγμα η Χίλαρι Κλίντον κατηγόρησε τον Ντόναλντ Τραμπ ότι έχει αποκαλέσει τις γυναίκες «γουρουνίτσες», «τεμπέλες» και «σκυλιά». Και ότι έχει χαρακτηρίσει την εγκυμοσύνη των εργαζόμενων γυναικών «μεγάλο μπελά για τους εργοδότες». Οταν ο Τραμπ αρνείται ότι έχει πει κάτι τέτοιο, κάποιος πρέπει να ελέγξει την ακρίβεια των λεγομένων. Οχι για τους φανατικούς υποστηρικτές τους που έτσι κι αλλιώς θα πιστέψουν αυτό που θέλουν. Αλλά για χάρη της πραγματικότητας. Που καλώς ή κακώς υπάρχει και αυτή. Ακόμα.

Για την ιστορία, ο Τραμπ τα έχει πει όλα αυτά. Σύμφωνα με τους δημοσιογράφους του site «Politifact» ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών έχει χρησιμοποιήσει αυτές ακριβώς τις λέξεις αναφερόμενος στην Ρόζι Ο’ Ντόνελ, την δημοσιογράφο των New York Times Γκέιλ Κόλινς και την Αριάνα Χάφινγκτον. Επίσης είχε αποκαλέσει μια δικηγόρο που άντλησε μητρικό γάλα δημόσια «αηδιαστική». Και κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης το 2004 στο NBC είπε για τις εγκύους εργαζόμενες: «Η αλήθεια είναι ότι φέρνει αναστάτωση σε έναν εργοδότη μια εγκυμοσύνη».

Ο Ντόναλντ Τραμπ τέθηκε λοιπόν από το σύνολο των media απέναντι στις ανακρίβειες σχετικά με πράγματα που έχει πει ή έχει κάνει παλιότερα. Με κύριες αιχμές τις απόψεις του για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το οποίο έχει χαρακτηρίσει πολλές φορές «απάτη των Κινέζων». Ή το θέμα του πιστοποιητικού γέννησης του Μπαράκ Ομπάμα, το οποίο επί χρόνια αμφισβητούσε φέρνοντάς το στο επίκεντρο μιας τεράστιας αντιπολιτευτικής συνωμοσιολογίας πριν παραδεχθεί τελικά ότι είναι αληθινό και ρίξει τις ευθύνες για την ανακίνηση του θέματος στην περίοδο της προεκλογικής καμπάνιας του Μπιλ Κλίντον. Ή ακόμα και για το θέμα της μήνυσης που του έχει κάνει το 1973 το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ όταν αντιμετώπισε κατηγορίες για φυλετικές διακρίσεις σε βάρος των μαύρων ενοίκων των πολυτελών διαμερισμάτων του, την οποία διευθέτησε εξωδικαστικά χωρίς να δηλώσει ένοχος.

Αντίστοιχα στο ίδιο μικροσκόπιο τέθηκε και η Χίλαρι Κλίντον. Η υποψήφια των Δημοκρατικών κατηγόρησε τον Ντόναλντ Τραμπ ότι για χρόνια δεν πλήρωνε φόρους ενώ στην πραγματικότητα οι μόνες χρονιές που δεν πλήρωσε ήταν το 1978 και το 1979. Αλλά το 1975, το 1976 και το 1977 είχε πληρώσει κανονικά φόρο εισοδήματος.

Βέβαια είναι λογικό η διασταύρωση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο να ευνοεί περισσότερο τον μη λαϊκιστή υποψήφιο δεδομένου ότι ο λαϊκισμός βασίζεται περισσότερο σε μια θολή, γκρίζα περιοχή ανάμεσα στο γεγονός και την προκατάληψη. Ετσι, όπως ήταν αναμενόμενο, η διασταύρωση των στοιχείων έβγαλε συντριπτικά περισσότερες φορές ψεύτη ή ανακριβή τον Τραμπ από ό,τι τη Χίλαρι Κλίντον.

Αλλά αυτό δεν οδηγεί απαραίτητα σε κλονισμό της αξιοπιστίας του Ντόναλντ Τραμπ. Ηδη μετά το debate ο πρώην Δήμαρχος της Νέας Υόρκης και στενός σύμβουλος του Ρούντι Τζουλιάνι έκανε ευθεία επίθεση στον συντονιστή. «Αν ήμουν ο Ντόναλντ Τραμπ δεν θα έπαιρνα μέρος σε άλλο debate εκτός αν λάμβανα διαβεβαιώσεις ότι ο δημοσιογράφος – συντονιστής θα συμπεριφερθεί σαν δημοσιογράφος και όχι σαν αδαής διασταυρωτής στοιχείων (!!)» δήλωσε. Και κατέληξε: «Αν αναρωτιέστε ακόμα γιατί ο Ντόναλντ Τραμπ θεωρεί τον Τύπο μια κατά βάση αριστερή επαγγελματική συντεχνία, ο Λέστερ Χολτ, ο σημερινός συντονιστής, το απέδειξε».

Οπως αποδεικνύεται λοιπόν, το μοτίβο ενός πολιτικού που αντιμετωπίζει τις δύσκολες ερωτήσεις κραυγάζοντας ότι «στοχοποιείται» δεν είναι σήμα κατατεθέν του Πολάκη ή του Νίκου Φίλη. Πρόσφατα, στην Ιταλία, η δημοσιογράφος Κλαούντια Ματσόλα του δικτύου Tg1 ύστερα από μια σειρά σκληρών και – γιατί όχι; – εχθρικών ερωτήσεων προς τον Μπέπε Γκρίλο βρέθηκε στο στόχαστρό του. Ο λαϊκιστής πολιτικός αγνόησε τις ερωτήσεις της. Και στη συνέχεια ενώ την κατηγόρησε ότι τον στοχοποιεί και ότι είναι προκατειλημμένη εναντίον του, έδωσε στη δημοσιότητα τον λογαριασμό της στο twitter. Στην ουσία δηλαδή αμόλησε τους οπαδούς του εναντίον της για να την «τιμωρήσουν».

Κάτι παρόμοιο συνέβη και με την Ιβάνκα Τραμπ, την κόρη του υποψήφιου προέδρου, όταν θεώρησε της ερωτήσεις που της έγιναν από τη δημοσιογράφο του Cosmopolitan σχετικά με τις απόψεις του πατέρα της για τις γυναίκες «προσχεδιασμένη επίθεση εναντίον της». Αναμενόμενο. Η Ιβάνκα. που περίμενε μια γλυκιά συζήτηση για παπούτσια και αξεσουάρ μεταξύ φιλενάδων, βρέθηκε αντιμέτωπη με φράσεις που έχει πει ο Ντοναλντ Τραμπ. Τις οποίες διέψευσε. Τελείωσε άρον-άρον τη συνέντευξη και στη συνέχεια – ουδεμία έκπληξη – κατηγόρησε τη δημοσιογράφο ότι την παγίδευσε.

Από την άλλη, ακόμα και οι New York Times σε ένα άρθρο του περασμένου Αυγούστου με τίτλο «Ο Ντόναλντ Τραμπ δοκιμάζει την αντικειμενικότητα της δημοσιογραφίας» παραδέχονται ότι η υποψηφιότητά του και οι απρόβλεπτες αντιδράσεις του αναγκάζουν την παραδοσιακή δημοσιογραφία να αναδιπλωθεί και να βρει νέους τρόπους κάλυψης της καμπάνιας του.

«Η καμπάνια του Τραμπ είναι ασυνήθιστη και ανατρέπει όλα τα δεδομένα. Το να υποκρινόμαστε το αντίθετο θα ήταν ανέντιμο προς τους αναγνώστες» αναφέρει το άρθρο. «Μπορεί αυτό να μην αρέσει στον Τραμπ ή στους οπαδούς του» συμπληρώνει το άρθρο. Και καταλήγει: «Αλλά η δημοσιογραφία δεν προσαρμόζεται ανάλογα με το τι θεωρούν οι επικοινωνιολόγοι μιας καμπάνιας ως «δίκαιο». Η δουλειά της δημοσιογραφίας είναι να λέει την αλήθεια στους θεατές και στους αναγνώστες και να λέει την αλήθεια βασισμένη στα γεγονότα».

Με άλλα λόγια, απέναντι στις κραυγές του κάθε Τζουλιάνι που έχουν σκοπό να φανατίσουν τα πλήθη, το οπλοστάσιο πρέπει να αναζητηθεί αποκλειστικά και μόνο σε αυτό που ο κάθε λαϊκιστής αποστρέφεται: στα γεγονότα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News