Ας αρχίσουμε με μια αναδρομή στο παρελθόν. Τον Μάρτιο του 2012 ανακοινώνεται το PSI, η μεγαλύτερη διαγραφή χρέους κράτους προς ιδιώτες. Η τότε κυβέρνηση Παπαδήμου, που την πέτυχε, πανηγυρίζει. O αντιπολιτευόμενος Αλέξης Τσίπρας είχε φροντίσει να καταστροφολογήσει προκαταβολικά.
Η αλήθεια ήταν κάπου στη μέση. Το PSI ήταν μια σημαντική επιτυχία, αφού αφαίρεσε πολλά δισεκατομμύρια από το φορτίο του ελληνικού κράτους. Βεβαίως επέφερε και παράπλευρες απώλειες, όπως η απομείωση της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Σε καμιά περίπτωση, πάντως, δεν επήλθε κάποια καταστροφή, αυτή είχε επέλθει το 2009 με την αδυναμία δανεισμού, η οποία είχε «προετοιμασθεί» την περίοδο 2008-2009.
Ερχόμαστε στο σήμερα. Ανακοινώθηκε από το Eurogroup η πολυαναμενόμενη ρύθμιση του ελληνικού χρέους. Και τα κυβερνητικά (κακόγουστα) πανηγύρια, με γραβάτες και Ζάππεια, άρχισαν. Η αντιπολίτευση (σχεδόν) καταστροφολόγησε. Η αλήθεια είναι πάλι κάπου στη μέση.
Σύγκριση του σήμερα με το 2012 δεν μπορεί να γίνει. Διότι τότε κόπηκε χρέος ιδιωτών, τα κράτη δεν έβαλαν το χέρι στη τσέπη. Η Μέρκελ και ο Ολάντ επέβαλαν το PSI απειλώντας τους ιδιώτες πιστωτές του ελληνικού κράτους ότι θα έχαναν τα πάντα. Σήμερα η Γερμανία δεν θα αποδεχόταν καμιά διαγραφή χρέους, όλοι το γνώριζαν. Με το ζόρι αποδέχτηκε την δεκαετή παράταση και επιμήκυνση, ήθελε κάτω από τα μισή.
Τι σημαίνει, λοιπόν, η σημερινή ρύθμιση σε συνδυασμό με την αναμενόμενη «έξοδο από τα Μνημόνια» της 21ης Αυγούστου; Τα εξής:
1.H δεκαετής παράταση και επιμήκυνση δίνει μια μεγάλη-και χρονική- ανάσα. Θετικό, αναμφισβήτητα. Μέχρι το 2032 το χρέος κρίνεται βιώσιμο.
2. Ταυτόχρονα, όμως, η χώρα έχει ασφυκτικές υποχρεώσεις τουλάχιστον για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, αφού πρέπει να μαζεύει το υπερμέγεθες πλεόνασμα του 3,5% του ΑΕΠ της. Αυτό δεν επιτρέπει τη διοχέτευση των απαραίτητων πόρων στην πολυπόθητη ανάπτυξη. Αν δεν γίνει κάποιο επενδυτικό «μπουμ», η χώρα θα συνεχίσει να σέρνεται, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνική πολιτική, την ανεργία, τη μετανάστευση.
3.Τόσο η ρύθμιση του χρέους όσο και η «έξοδος» του Αυγούστου θα φέρουν οικονομική σταθερότητα σε μια περίοδο που αναμένεται πολιτικά ταραγμένη. Στους επόμενους 20 μήνες θα έχουμε σίγουρα μια, μπορεί και δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Μια υποχρεωτική, όταν το αποφασίσει η παρούσα κυβέρνηση και μία δυνητική, αν δεν εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις αρχές του 2020. Ο,τι και να συμβεί, η χώρα δεν θα απειληθεί με χρεοκοπία. Η επόμενη κυβέρνηση, όποια κι αν είναι, θα έχει σχετική ευχέρεια κινήσεων. Αν οι αγορές υποδεχθούν ευμενώς την ελληνική έξοδο, θα δανείζεται κανονικά. Αν όχι, δεν θα δανείζεται, περιμένοντας καλύτερα επιτόκια. Το «μαξιλάρι», που έχει συμφωνήσει με τους δανειστές, το επιτρέπει.
Πλανάται πάντα το ερώτημα τι θα είχε συμβεί αν στο τέλος του 2014 ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας δεν είχαν ρίξει την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, αλλά την είχαν αφήσει να ολοκληρώσει τη «βρώμικη δουλειά». To πιθανότερο είναι ότι θα είχε αποφευχθεί η περιπέτεια του πρώτου εξαμήνου του 2015 και θα είχε επισπευσθεί τόσο η ρύθμιση του χρέους όσο και η έξοδος από τα Μνημόνια. Δηλαδή, θα είχε ωφεληθεί και η σημερινή κυβέρνηση. Όμως, η ιστορία δεν γράφεται με «αν».
Η Ελλάδα, η πρώτη προβληματική χώρα της Ευρωζώνης που μπήκε σε Μνημόνια, βγαίνει τελευταία. Βγαίνει καθημαγμένη οικονομικά από την οκταετή προσπάθεια. Μένει να απαντηθεί το ερώτημα αν θα έχουμε συνέχιση της στασιμότητας (θανατηφόρα προοπτική) ή αν μπορεί να επέλθει κάποια ευεργετική αλλαγή.
Το καθεστώς των Μνημονίων διαχειρίστηκαν κόμματα από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Το αυτοδύναμο ΠΑΣΟΚ (κυβέρνηση Παπανδρέου) στην αρχή. Η αδυνατισμένη ΝΔ μαζί με το καθημαγμένο ΠΑΣΟΚ (κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου) στη συνέχεια. Και, στην τρίτη φάση, ο ΣΥΡΙΖΑ της παραδοσιακής Αριστεράς, σε μια παράδοξη συμμαχία με ένα κομμάτι της Δεξιάς (κυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου). Ο κύκλος ολοκληρώνεται σε λίγους ή πολλούς μήνες.
Πώς θα είναι ο επόμενος; Αγνωστο. Τα περί «ιστορικής απόφασης» και «νέας σελίδας» είναι κοινότοπα τσιτάτα. Οι σελίδες μπορεί να είναι άσπρες ή μαύρες, ανάλογα με το ποιος και πώς θα τις διαχειριστεί. Ο ποιητής το έχει πει εξαιρετικά: «Το μαύρο, απ’ το άλλο του μέρος είναι άσπρο. Δική σου δουλειά να το αντιστρέψεις»…
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News